Cragen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol (ap) Golygiad trwy'r ap iOS |
Dim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol (ap) Golygiad trwy'r ap iOS |
||
Llinell 15:
Mae’r llun<ref name=Bwletin127>Bwletin Llên Natur rhifyn 127[https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn127.pdf]</ref> yn dangos Mrs Lewis, Nantgwynant yn chwythu cragen gonc, neu 'conch'. Daeth y llun i‘r [[Ymdiriedolaeth Genedlaethol]] drwy garedigrwydd y diweddar Idris Evans o [[Nantgwynant]] mewn diwrnod agored yn [[Hafod y Llan]]<ref name=Bwletin127/>
Mae un debyg sydd bellach yn [[Amgueddfa Caerfyrddin]], sef [[Cragen Beca]]. Mae son amdani yn [[Talog|Nhalog]] yn y flwyddyn 1839, pan ffrwydrodd [[terfysgoedd Beca]], pan ddaeth yr holl anniddigrwydd cymdeithasol a fu’n corddi’n hir a chythryblu’r werin o’r diwedd i’r wyneb. Y flwyddyn helbulus honno fe dorrodd yr argae. Ac mae’n ddiddorol nodi bod Cragen Beca yn cael ei defnyddio i alw’r terfysgwyr at ei gilydd; pob ffermwr, pob tyddynwr, pob gwas yn yr ardal i’r man cyfarfod yn y pentref. Gwyddys i sicrwydd i rai o gyfarfodydd Beca gael eu cyhoeddi o fewn muriau Bethania. Bu Talog un o’r canolfannau pwysicaf yn y Sir. Mae’n hawdd tybio bod sŵn y gragen i’w glywed yn fynych yn galw’r protestwyr i’r gad.</br>
Mor hwyr â mis Rhagfyr 1910, defnyddiwyd y gragen i nodi dyfodiad ymgeisydd am etholaeth Gorllewin Sir Gâr am gyfarfod yn y capel yn ystod yr Etholiad Cyffredinol.<ref>Peter Cutts ym Mwletin Llên Natur rhifyn 127[https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn127.pdf]</ref>
==Geirdarddiad==
| |||