Wicipedia:Arddull: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 18:
Ceir canllawiau ysgrifennu yn Gymraeg ar y dudalen [[Wicipedia:Canllawiau iaith|canllawiau iaith]]. Os nad yw'r Arddull yn nodi hoff ddefnydd, trafodwch y mater ar [[Sgwrs Wicipedia:Arddull|y dudalen sgwrs]].
 
==Egwyddorion cyffredinol==
== Ardull dyddiadau ==
===CanrifoeddCysondeb mewnol===
Un egwyddor allweddol yw y dylai arddull a fformatio fod yn gyson o fewn erthygl Wicipedia, er nad o reidrwydd o fewn Wicipedia yn ei chyfanrwydd. Mae cysondeb o fewn erthygl yn arwain at erthygl eglur a chydlynol. O ganlyniad, byddwch yn gyson o fewn erthygl, hyd yn oed lle mae'r Canllaw Arddull yn caniatáu defnyddiau eraill.
 
===Sefydlogrwydd erthyglau===
Mae'r Pwyllgor Cymrodedd wedi penderfynu na ddylai golygwyr newid erthygl o un arddull a ddiffinnir gan y canllawiau i arddull arall heb reswm sylweddol. Nid yw'r rheswm sylweddol hwn yn cynnwys hoffter o arddull arbennig, ac ystyrir rhyfeloedd-gwrthdroi ynglŷn ag arddulliau opsiynol yn annerbyniol.<ref>[[Wikipedia:Requests_for_arbitration/Jguk#Principles]], [[Wikipedia:Requests_for_arbitration/jguk_2#Principles]], and[[Wikipedia:Requests_for_arbitration/Sortan#Principles]]</ref> Lle ceir anghydweld ynglŷn â pha arddull y dylid defnyddio mewn erthygl, dylid defnyddio'r arddull a ddefnyddiwyd gan y cyfrannwr sylweddol cyntaf.
 
== ArdullArddull dyddiadau ==
===Canrifoedd===
Argymhellir ysgrifennu canrifoedd ar Wicipedia fel a ganlyn:
 
Llinell 63 ⟶ 69:
 
===Amrediad o ddyddiadau neu rifau===
 
Dylid defnyddio [[llinell doriad en]], nid [[cysylltnod]], i ddynodi amrediad, gellir teipio hwn fel '''&amp;ndash;'''
 
Llinell 80 ⟶ 85:
==Enwi erthyglau==
===Teitl erthygl sydd angen y fannod (y/yr)===
 
Os ydych yn ysgrifennu tudalen am dermau sydd angen y fannod "y" neu "yr", dylid rhoi'r fannod yn rhan o deitl y dudalen, e.e. '''Y Gymanwlad''' neu '''Yr Undeb Ewropeaidd''', nid '''Cymanwlad''' neu '''Undeb Ewropeaidd'''. Cofier ei fod o ddefnydd i greu tudalennau ail-gyfeirio ar gyfer yr enw heb y fannod, e.e. i ail-gyfeirio '''Cymanwlad''' at '''Y Gymanwlad'''.
 
 
===Teitlau erthyglau ar deyrnoedd ac aelodau teuluoedd brenhinol===
Llinell 101 ⟶ 104:
 
===Enwau lleoedd===
Ceir amryw ffyrdd o sillafu enwau gwledydd yn Gymraeg. Mae’r ''Atlas Cymraeg Newydd'' (1999, Golygydd Gareth Jones) yn dilyn y sillafiad yn y wlad ei hun (neu’r fersiwn ryngwladol yn yr orgraff RufeiningRufeinig a arddelir gan y gwledydd, e.e. Kuwait) os nad oes enw Cymraeg cyfarwydd eisoes yn bod, e.e. yr Aifft. Mae ''[[Geiriadur yr Academi]]'' (1995, Gwasg Prifysgol Cymru) yn ysgrifennu enwau gwledydd yn ôl sain y llythrennau yn ôl yr wyddor Gymraeg, lle bo hynny’n bosib, e.e. Ffiji yn hytrach na Fiji. Yn ogystal, mae [[Bwrdd yr Iaith Gymraeg]] wedi cyhoeddi rhestr o enwau prif wledydd y byd, ond heb gynnwys enw pob gwlad. Fel canlyniad, yn achos rhai enwau gwledydd ceir sawl cynnig ar y ffurf safonol i'w arfer yn Gymraeg : gweler [[Amrywiadau ar enwau gwledydd yn Gymraeg]].
 
Ceir y sillafiad a arferir ar Wicipedia ar y rhestr '[[Gwledydd y byd]]'. O’r rhestr hon y ceir teitlau’r erthyglau ar y gwledydd. Dylai sillafiadau amgen y wlad gael eu cofnodi yn yr erthygl.
 
Gellir ymghynghoriymgynghori â Bwrdd yr Iaith Gymraeg ar sillafiad Cymraeg enwau lleoedd tramor trwy anfon e-bost at enwaulleoedd@bwrdd-yr-iaith.org.uk. Os yw ffurf Gymraeg neu enw tramor ar le o bosib yn ddieithr gellir ychwanegu'r enw Saesneg mewn cromfachau wedi'r defnydd cyntaf o'r enw mewn erthygl, e.e. Napoli (Naples), [[Efrog]] (York). Neu os yw enw lle yn cael ei gysylltu â'r erthygl ar y lle trwy gyswllt wici mae'n bosib i'r darllenydd gwirio'r ystyr trwy ddilyn y cyswllt.
 
(I ddilyn peth o hanes trafod enwau lleoedd gweler [[Sgwrs:Gwledydd y byd]].)
 
===Termau sy'n amrywio yn ôl ardal===
Ceir termau gwahanol mewn gwahanol ardaloedd megis afu aac [[iau]]. Nid yw un term yn fwy cywir nac un arall ond y mae un term weithiau'n fwy 'safonol' nac un arall yn yr ystyr bod y term yn eithaf cyfarwydd y tu allan i'w fro tafodieitholdafodieithol, gan amlaf am mai dyna'r term yr arferir mewn llenyddiaeth. Fe welir mwy o ddefnydd ysgrifenedig o'r termau llai eu defnydd nag a fu, er enghraifft, ysgrifennir ''llefrith'' yn hytrach na'r term safonol ''llaeth'' yn aml.
 
Os oes un term yn fwy cyfarwydd na'i gilydd argymhellir defnyddio'r un mwyaf cyfarwydd ar gyfer Wicipedia. Yr hyn sy'n bwysicach na'r dewis o derm yw cofio rhoi'r termau amgen yn yr erthygl a chreu tudalennau ailgyfeirio o'r term amgen.
 
===Cenedl enw yn amrywio===
Mae rhai enwau yn gallu bod yn fenywaidd neu'n wrywaidd eu cenedl, megis llythyr, munud, tudalen. Un o'r rhesymau y gall cenedl enw fod yn wrywaidd neu'n fenywaidd yw bod yr arfer yn wahanol mewn tafodieithoedd gwahanol. Mae'r gogleddwr yn gwybod yn bendant mai'r tudalen hwn y sonnir amdano a hynny heb fynd ar gyfyl geiriadur. Mae'r deheuwr yr un mor bendant mai'r dudalen hon y sonnir amdani. Y ffordd i sicrhau nad yw golygyddion yn 'cywiro' cenedl gair yn ddiangen, gan ddamsgenddamasgin (sathru!) traed rhywun arall yn ddiarwybod, yw trwy chwilota yn y geiriadur cyn cywiro. Mae rhai geiriau benthyg hefyd yn ansicr eu cenedl megis piano, disg.
 
Wedi dweud hyn nid yw cenedl gair yn newid yn ôl ac ymlaen fel yoyo. Mae sôn am '''y''' tudalen '''hon''' yn anghywir. Os oes anghysondeb mewn cenedl gair o fewn erthygl yna gwell cysoni.
Llinell 126 ⟶ 129:
 
==Tudalennau gwahaniaethu==
Ar gyfer termau sydd â mwy nag un ystyr (fel ''Mawrth'', sydd yn golygu naill ai "mis Mawrth" neu'r blaned "Mawrth") bydd yn rhaid cyflwyno tudalen wahaniaethu. Mae dau fath o dudalen wahaniaethu o flaen pob erthygl perthnasolberthnasol; naill ai mae defnyddio'r term yn eich hebrwng yn syth at y dudalen gwahaniaethu (e.e. [[Conwy (gwahaniaethu)]]), neu fe ewch at erthygl sy'n defnyddio'r term a dolen ar ben y dudalen honno yn eich hebrwng at y dudalen wahaniaethu (e.e. [[Tsieina]]). Wrth gwrs, mae'r cyntaf (sef tudalen wahaniaethu o flaen pob tudalen perthnasol) yn well, ond os oes llawer o gysylltiadau i Wicipediau mewn ieithoedd eraill ers meitin efallai ei bod hi'n syniad defnyddio'r ail ddull.
 
Pan nad oes rhagor na dau ystyr gan derm, a bod gan y dudalen lawer o gysylltiadau rhyngieitholrhyddieithol ers meitin, gallwch ysgrifennu brawddeg sydd yn awgrymu'r ystyr arall ar ddechrau'r erthygl sy'n cysylltu i'r dudalen newydd (e.e. fel [[Gwyn Thomas (nofelydd)|Gwyn Thomas]]).
Ar gyfer termau sydd â mwy nag un ystyr (fel ''Mawrth'', sydd yn golygu naill ai "mis Mawrth" neu'r blaned "Mawrth") bydd yn rhaid cyflwyno tudalen wahaniaethu. Mae dau fath o dudalen wahaniaethu o flaen pob erthygl perthnasol; naill ai mae defnyddio'r term yn eich hebrwng yn syth at y dudalen gwahaniaethu (e.e. [[Conwy (gwahaniaethu)]]), neu fe ewch at erthygl sy'n defnyddio'r term a dolen ar ben y dudalen honno yn eich hebrwng at y dudalen wahaniaethu (e.e. [[Tsieina]]). Wrth gwrs, mae'r cyntaf (sef tudalen wahaniaethu o flaen pob tudalen perthnasol) yn well, ond os oes llawer o gysylltiadau i Wicipediau mewn ieithoedd eraill ers meitin efallai ei bod hi'n syniad defnyddio'r ail ddull.
 
== Cyfeiriadau ==
Pan nad oes rhagor na dau ystyr gan derm, a bod gan y dudalen lawer o gysylltiadau rhyngieithol ers meitin, gallwch ysgrifennu brawddeg sydd yn awgrymu'r ystyr arall ar ddechrau'r erthygl sy'n cysylltu i'r dudalen newydd (e.e. fel [[Gwyn Thomas (nofelydd)|Gwyn Thomas]]).
{{Cyfeiriadau}}
 
[[Categori:Cymorth|Arddull]]