Erbyn hyn bu gan Elen nifer o blant yngan cynnwysgynnwys tri mab Cystennin (neu Gastyn), Owain a Pheblig a ferch, Sefira.<ref>Chadwick, N. 1960, The Age of Saints in the Early Celtic Church, Llanerch</ref> Dychwelsont i Gymru gan aros gyda'i chyfaill [[Martin o Tours]] yn Gâl ar y ffordd adref. Ar ô dychweled cysylltodd â'i theulu yn ne-dwyrain Cymru a teuluoedd pennaethiad eraill oedd wedi cadw at y ffydd Cristnogol gan rhannurannu y syniadau newydd o fywyd Cristnogol syml mewn cymunedau a dysgodd gan [[Martin o Tours]].<ref>Fraser, D. 1966 Y Goresgynwyr, Gwasg Prifysgol Cymru</ref> Dylanwadodd ei theulu yn arbennig ar deulu pwysig cyfagos; sef tylwyth Brychan.<ref name=":1">Jones,T.T. 1977, The Daughters of Brychan, (cylchgrawn) Brycheiniog Cyf. XVII</ref> Bu'r teulu hwn yn Cristnogion â gadwodd y ffydd er fod lluoedd Rhufain yn cael eu tynnu o Ynys Prydain. Dechrauodd y syniadau a fuasai'n [[Cristnogaeth Geltaidd]] datblygu yn Erging a dwyrain Brycheiniog.<ref name=":0" /> Ymwelodd un o disgyblion Martin a De-ddwyrain Cymru yn 396 gan annog Elen a'i thylwyth i datblygu eu syniadau newydd. Bu Elen hefyd yn dylanwadddylanwad pwysig pan sefydlodd Dyfrig, (oedd yn perthyn i'r dau lwyth) fel esgob Henffordd.
=== Dylanwad Elen ===
Cysylltir Elen yn bennaf gyda de-ddwyrain Cymru a bu ei dylanwad hi'n fawr iawn yno, ond teithiodd lawer a gelwir sawl darn o'r hen ffyrdd Rhufeinig yn 'Sarn Elen'. Mae bron deugain eglwys wedi'u cysegru i aelodau eio'i theulu yngan cynnwysgynnwys [[Llanbeblig]] ger Caernafon, [[Llangystennin]] ger Colwyn, a dwy eglwys, Llanelen, ym Mhenfro, ond mae'r mwyafrif yn ne-dwyrain Cymru. Un o'r pwysicaf oedd Llangastyn ger [[Llangors]] a [[Talgarth]] ble bu Gastyn, mab Elen, yn athro i nifer o blant Brychan Brycheiniog.<ref name=":1" /> Merch Elen, Sefira, oedd wraig cyntaf Gwrtheyrn, ac yn fam i Gwrthyfer,a wrthwynebodd penderfyniad ei dad i fod yn gyfeillgar gyda'r newydd-ddyfodiad Eingl-Sacsoniaid ar ôl iddo briodi Rowena.
