Marion Eames: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Thaf (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
tacluso; categoriau |
||
Llinell 7:
| enwgeni = Marion Eames
| dyddiadgeni = [[5 Chwefror]] [[1921]]
| mangeni = [[Penbedw]], [[Lloegr
| dyddiadmarw = 3 Ebrill, 2007
| manmarw =
Llinell 20:
| pwnc =
| symudiad =
| gwaithnodedig = ''Y Stafell Ddirgel'', ''Y Rhandir Mwyn''
| priod =
| cymar = Griffith Williams
Llinell 31:
| gwefan =
}}
Awdur nifer o [[nofel]]au [[hanes]]yddol [[Cymraeg]] oedd '''Marion Eames''' ([[5 Chwefror]] [[1921]] – [[3 Ebrill]] [[2007]]).
==Bywyd a gwaith==
Fe'i ganwyd i rieni
Yr oedd Marion Eames wedi bod yn ysgrifennu straeon byrion yn Saesneg ers dyddiau ysgol. Wedi dychwelyd i Ddolgellau dechreuodd ysgrifennu erthyglau yn Saesneg a Chymraeg i bapurau [[Plaid Cymru]], a daeth yn drefnydd rhanbarthol ar gyfer Plaid Cymru. Cafodd swydd golygydd y [[Papur Newydd|papur]] wythnosol lleol, ''Y Dydd'' ond, gan gymaint oedd pwysau'r gwaith arni, bu raid iddi roi'r gorau iddi, gan beidio â gweithio o gwbl am gyfnod. Y pryd hynny fe ail-daniwyd ei diddordeb mewn [[cerddoriaeth]]. Enillodd ar y ddeuawd [[cerdd dant]] yn [[Yr Eisteddfod Genedlaethol|Eisteddfodau Cenedlaethol]] Caerffili (1950) ac Aberystwyth (1952), ac enillodd ar ganu i hunangyfeiliant y [[telyn|delyn]] yn Eisteddfod Genedlaethol Llangefni (1957). Gyda chymorth grant fach aeth i astudio'r [[piano]] a'r delyn yng Ngholeg Cerdd Guildhall yn [[Llundain]], gyda'r bwriad o ddychwelyd i Ddolgellau yn athrawes cerddoriaeth. Ond tra yn Llundain cyfarfu â'r [[newyddiadurwr]] Griffith Williams a'i briodi yn 1955. Bu'n gweithio i'r cylchgrawn ''[[Home & Country]]'' cyn i'r ddau ohonynt achub cyfle i ddychwelyd i Gymru, gan symud i [[Morgannwg|Forgannwg]] lle y bu Marion yn gynhyrchydd radio i'r [[BBC]] yng [[Caerdydd|Nghaerdydd]] hyd nes iddi ymddeol ym 1980.
Llinell 41 ⟶ 40:
Parhai Marion Eames i ysgrifennu, gan gynnwys bod yn rhan o griw ysgrifennwyr cynnar Pobl y Cwm. Cafodd afael ar ddeunydd crai ei nofel gyntaf, ''[[Y Stafell Ddirgel]]'', yn yr erthygl '[[Crynwriaeth yng Nghymru|Crynwyr Cymreig]] Ardaloedd Dolgellau' a ymddangosodd mewn cyfrol o'r [[Y Geninen|Geninen]] yn 1889. Yr oedd darllen yr erthygl eisoes wedi ei hysgogi i ysgrifennu stori fer ar gyfer cystadleuaeth yn ''[[Y Cymro]]'', a hynny cyn iddi fynd i Lundain. Cyhoeddwyd ''Y Stafell Ddirgel'' ym 1969, a'i derbyn yn frwdfrydig gan y beirniaid llenyddol. Cyhoeddodd 6 nofel i oedolion i gyd ynghyd â nofelau ar gyfer plant a rhai gweithiau eraill.
Canmolir ei gwaith gan feirniaid llenyddol am ei dawn adrodd stori ac ysgrifennu [[deialog]], a'u gallu i greu naws sawl cyfnod hanes penodol mewn mannau penodol, rhai megis Dolgellau a Phenbedw yn gyfarwydd iddi. Seilir ei gwaith ar ymchwil hanesyddol trylwyr.
==Llyfryddiaeth==
===Gwaith Marion Eames===
====Nofelau ar gyfer oedolion====
*''[[Y Stafell Ddirgel]]'' [[1969]]
*''[[Y Rhandir Mwyn]]'' [[1972]] - dilyniant i'r Stafell Ddirgel
*
*
*
*''Y Ferch Dawel'' (1992)
Llinell 60 ⟶ 59:
====Arall====
*''A Private Language?'' (1997) – yn seiliedig ar gyfres o ddarlithoedd ar lenyddiaeth Gymraeg a thraddododd i fewnfudwyr i Wynedd, ar gyfer y Workers' Educational Association.
''The Independent'' (6 Ebrill 2007)]
===
*Prif ffynhonell – ''Portread – Marion Eames'', cynhyrchiad teledu 'Y Bont' ar gyfer S4C (1998)▼
*Richard E Evans, ''Marion Eames'' yn y gyfres ''Llên y Llenor'' (Gwasg Pantycelyn, 2003)
*Branwen Jarvis, 'Pam Nofel Hanesyddol?' yn y gyfrol ''Rhyddid y Nofel'', gol. Gerwyn Williams
==Cyfeiriadau==
===Cysylltiadau allanol===▼
▲*Prif ffynhonell – ''Portread – Marion Eames'', cynhyrchiad teledu 'Y Bont' ar gyfer S4C (1998)
[http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_6520000/newsid_6525500/6525579.stm Newyddion am farw Marion Eames gan y BBC]▼
{{cyfeiriadau}}
▲* [http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_6520000/newsid_6525500/6525579.stm Newyddion am farw Marion Eames gan y BBC]
[[Category:Nofelwyr Cymraeg|Eames, Marion]]▼
▲[[Category:Genedigaethau 1921|Eames, Marion]]
[[Categori:Llenorion Cymraeg]]
▲[[Category:Marwolaethau 2007|Eames, Marion]]
[[Categori:Llenorion plant Cymreig]]
[[Categori:Pobl o Feirionnydd]]
[[ca:Marion Eames]]
|