Britannia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Llinell 5:
'''Britannia''' oedd yr enw a roddwyd gan y [[Ymerodraeth Rufeinig|Rhufeiniaid]] ar y [[Talaith Rufeinig|dalaith]] a sefydlwyd ar [[Ynys Prydain]] yn dilyn y goncwest dan [[Aulus Plautius]] yn [[43]] OC, yn nheyrnasiad yr ymerawdwr [[Claudius]]. Yr oedd Britannia yn dalaith gonswlaidd, hynny yw roedd yn rhaid i lywodraethwr y dalaith fod yn [[Conswl Rhufeinig|gonswl]]. Yn nes ymlaen, yr oedd yn bosibl i’r llywodraethwr fod o radd ecwestraidd.
 
Dros y blynyddoedd nesaf, ymestynnwyd y dalaith i ran helaeth io'r ynys; gyda'r llywodraethwr [[Agricola]] yn ymgyrchu ymhell i ogledd [[yr Alban]]. Yn y blynyddoedd wedyn, enciliodd y Rhufeiniaid o'r gogledd. Ar rai adegau, [[Mur Antoninus]] yn yr Alban oedd ffîn y dalaith, ond ran amlaf [[Mur Hadrian]] yng ngogledd Lloegr oedd y ffîn.
 
Yn nechrau'r [[3edd ganrif]], rhannwyd Britannia yn ddwy dalaith, [[Britannia Superior]] a [[Britannia Inferior]]. Yn ddiweddarach, sefydlodd [[Diocletian]] bedair talaith, wedi eu cyfuno yn ''Diocese'' y Prydeiniau: [[Maxima Caesariensis]] yn y de-ddwyrain gyda’r brifddinas yn [[Llundain]], [[Flavia Caesariensis]] yn y dwyrain gyda [[Lincoln]] fel prifddinas, [[Britannia Secunda]] yn y gogledd gyda’r brifddinas yn [[Efrog]] a [[Britannia Prima]] yn y gorllewin, yn cynnwys [[Cymru]] heddiw, gyda [[Cirencester]] fel prifddinas. Bu hefyd bumed talaith, [[Valentia]], am gyfnod byr ymhellach i’r gogledd.