Mari I, brenhines Lloegr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol |
B Wedi gwrthdroi golygiadau gan 2A00:23C7:6F86:200:9028:32C7:2285:1DB9 (Sgwrs); wedi adfer y golygiad diweddaraf gan Ham II. Tagiau: Gwrthdroi SWViewer [1.2] |
||
Llinell 7:
Bu '''Mari I''' (neu '''Mari Tudur''') ([[18 Chwefror]] [[1516]] – [[17 Tachwedd]] [[1558]]) yn Frenhines [[Lloegr]] ac [[Iwerddon]] o [[19 Gorffennaf]] [[1553]] hyd at ei marwolaeth ym [[1558]].<ref>Weir, t. 160)</ref><ref>Waller, t. 16; Whitelock, t. 9</ref> Hi oedd unig ferch [[Harri VIII, brenin Lloegr]], a'i wraig gyntaf [[Catrin o Aragon]] i fod yn oedolyn. Yn yr [[17g]] bathwyd yr enw '''Mari Waedlyd''' i'w disgrifio, gan iddi ganiatáu lladd cannoedd o [[Protestaniaeth|Brotestaniaid]].<ref>Waller, t. 115</ref>
Ei hanner brawd, Edward VI, [[Edward VI, brenin Lloegr|Edward VI]] (mab Henry VIII a [[Jane Seymour]])
Ar ôl ennill y goron yn 1553 ailsefydlodd Mari [[Catholigiaeth|Catholigiaeth Rufeinig]] yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon. Yn sgil ei phenderfyniad, gorfodwyd i lawer o Brotestaniaid encilio i'r Cyfandir, gan gynnwys nifer o Gymry blaenllaw megis yr esgob [[Richard Davies]] (1501 – 7 Tachwedd 1581). Llosgwyd bron tri chant o ferthyron Protestannaidd yn ystod ei theyrnasiad, gan gynnwys tri yng Nghymru: [[Rawlins White]] yng [[Caerdydd|Nghaerdydd]], [[Robert Ferrar]] yng [[Caerfyrddin|Nghaerfyrddin]] a [[William Nichol]] yn [[Hwlffordd]].
Llinell 13:
Priododd Mari [[Felipe II, brenin Sbaen]], ar y [[25 Gorffennaf]] [[1554]] ond roedd yn briodas amhoblogaidd iawn yn Lloegr. Pan ddaeth e'n frenin Sbaen yn 1556 gwnaed hi'n frenhines gydweddog Habsburg Sbaen.
Ar ôl marwolaeth sydyn Mari ym [[1558]], ailgyflwynodd ei hanner chwaer [[Elisabeth I, brenhines Lloegr|Elisabeth]] y grefydd Brotestannaidd yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon.
==Llwydlo a Chymru==
| |||