Ynysoedd y Galapagos: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B clean up |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1:
{{Gwybodlen lle|gwlad={{banergwlad|Ecwador}}}}
[[Delwedd:Galapagos-satellite-esislandnames.jpg|300px|de|bawd|Ynysoedd y Galapagos o'r gofod]]▼
[[Delwedd:Tour of the Galapagos.OGG|bawd|Ynysoedd y Galapagos]]▼
[[Ynysfor]] sydd yn perthyn i [[Ecwador]] yw '''Ynysoedd y Galapagos'''. Mae'r ynysoedd yn y [[Môr Tawel]] tua 1,000 km oddi ar dir mawr [[De America]] a maent yn enwog am y nifer enfawr o [[rhywogaeth endemig|rywogaethau endemig]] ac ymchwil [[Charles Darwin]] ar gyfer [[detholiad naturol]].
Mae nifer o'r ynysoedd i'r gogledd o'r [[cyhydedd]] a nifer i'r de ac mae'r cyhydedd yn croesi rhan ogleddodd yr ynys fwyaf sef [[Ynys Isabela]].
▲[[Delwedd:Tour of the Galapagos.OGG|bawd|dim|Ynysoedd y Galapagos]]
== Cadwraeth ==
Sefydlwyd Ynysoedd y Galapagos yn [[Parc Cenedlaethol|Barc Cenedlaethol]] yn [[1959]] ac mae'n cynnwys 97.5 o arwynebedd yr ynysoedd ac ar weddill y tir y mae'r pedwar pentref oedd yn bodoli ar y pryd. Roedd tua 1,000 i 2,000 o bobl yn byw ar yr ynysoedd bryd hynny, ond yn y [[1980au]] cododd y nifer i 15,000. Yn [[1986]] datganwyd bod y môr o gwmpas yr ynysoedd yn [[Gwarchodfa Forwrol|Warchodfa Forwrol]]. Yn [[1978]] cydnabuwyd yr ynysoedd gan [[UNESCO]] fel un o [[Safleoedd Treftadaeth y Byd]], ac yn [[2001]] estynwyd hyn i gynnwys y môr o'u cwmpas, y Warchodfa Forwrol. Sefydlwyd [[Cronfa Charles Darwin]] yn [[1959]] yng [[Gwlad Belg|Ngwlad Belg]] gyda'r pwrpas o hybu cadwraeth yr ynysoedd.
[[Delwedd:Sea Lion Pup.jpg|250px|chwith|bawd|[[Morlew]] bach]]▼
Rhywogaethau arbennig:
Llinell 17 ⟶ 18:
* [[Pengwin y Galapagos]] (mae'n brin iawn fod [[pengwin]] yn byw a'r cyhydedd)
<gallery widths="180px" heights="140px" mode=packed>
Lava rocks on Tortuga Bay in the Galapagos a photo by Alvaro Sevilla Design.JPG|Cranc craig goch (''Grapsus grapsus'') yn Bahía Tortuga
▲File:(Pelecanus occidentalis) Tortuga Bay on the Island of Santa Cruz, Galápagos.JPG|([[Pelecanus occidentalis]]) Bahía Tortuga
</gallery>
== Hanes ==
Darganfuwyd Ynysoedd y Galapagos gan [[Fray Tomás de Berlanga]] ym [[1535]]. Doedd neb yn byw arnynt, er i [[Thor Heyerdahl]] gyhoeddi yn y [[1950au]] ei fod wedi darganfod crochenwaith o Dde America sy'n awgrymu i bobl aneddu'r ynysoedd cyn hynny. Mae'r ddadl am y ddamcaniaeth hon yn parháu. Cyfeddiannodd [[Ecwador]] yr ynysoedd ar [[12 Chwefror]] [[1832]].
Llinell 38 ⟶ 35:
* [[Península Valdés]]
[[Categori:Daearyddiaeth Ecwador]]▼
[[Categori:Safleoedd Treftadaeth y Byd yn Ecwador]]▼
[[Categori:Ynysforoedd|Galapagos]]
▲[[Categori:Daearyddiaeth Ecwador]]
[[Categori:Ynysoedd y Cefnfor Tawel|Galapagos]]
▲[[Categori:Safleoedd Treftadaeth y Byd yn Ecwador]]
| |||