Fersiwn yn ôl 19:50, 16 Gorffennaf 2010 golygu Eisingrug (sgwrs \| cyfraniadau) 425 golygiad →‎Mathau o englynion ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 22:26, 12 Medi 2010 golygu dadwneud Eisingrug (sgwrs \| cyfraniadau) 425 golygiad canolbwyntiai'r hen erthygl ormod ar yr englyn unodl union Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 1: Math arbennig o [[Pennill\|bennill]] sy'n unigryw i ddiwylliant [[Cymru]] a [[llenyddiaeth Gymraeg]] yw'r '''englyn'''. Mae ei wreiddiau'n hen gyda'r enghreifftiau ysgrifenedig cynharaf yn dyddio o tua'r [[9fed ganrif]]. YAr ~~ffurf~~lafar, ~~mwyaf~~mae ~~poblogaidd~~''englyn'' oyn ~~lawer~~tueddu ~~ers~~i yfod ~~[[18fed~~yn ~~ganrif]]~~gyfystyr ~~yw'r~~ag ''[[englyn unodl union]]'', ond ~~ceir~~mae sawl math arall ~~o englyn yn ogystal~~. ~~Gall~~Nid ~~englyn~~englynion ~~sefyll~~unodl arunion ~~ben~~mo'r eienghreifftiau ~~hun~~cynharaf, ~~fel~~ond ~~cyfanwaith~~yn ~~neu~~hytrach ~~fod~~[[englyn ynmilwr\|englynion ~~rhan~~milwr]] oac ~~gyfres o~~[[englyn penfyr\|englynion ~~neu'n~~penfyr]], ~~rhan~~sef o[[Canu ~~gerdd~~Llywarch ~~hir~~Hen]] sya'nr ~~cynnwys~~enghreifftiau ~~mesur~~yn ~~neu~~[[Llawysgrif ~~fesurau eraill~~Juvencus]]. O ail-drefnu rhai o linellau'r [[Gododdin]] a briodolir i [[Aneirin]], gellir ffurfio englyn unodl union. Ceisiodd yr ysgolhaig [[John Rhŷs]] brofi mai o'r [[Lladin]] y daeth mesur yr englyn, felly mae'n fesur hen iawn. ~~==Rhannau'r englyn==~~ ~~Ceir dwy ran i'r englyn: y [[paladr englyn\|paladr]] (neu'r toddaid byr) a'r [[esgyll]] (neu cwpled o [[gywydd deuair hirion\|gywydd deuair hirion)]].~~ Erbyn hyn, gall englyn sefyll ar ben ei hun fel cyfanwaith. Tueddai [[Beirdd y Tywysogion]] a [[Beirdd yr Uchelwyr]] ganu gosteg, cadwyn neu gyfres o englynion yn hytrach nag englyn unigol, ond ceir eithriadau, fel englyn [[Guto'r Glyn]] i'w henaint. Canodd [[Cynddelw Brydydd Mawr]] dri englyn unodl union coffa i'w fab, Dygynnelw, yn ogystal. ~~==Perl mewn 30 sillaf==~~ ~~30 sillaf sydd i'r englyn wedi'u rhannu fel hyn:~~ Llinell gyntaf: 10 Ail linell: 6 Y drydedd linell: 7 Y llinell olaf: 7 Yr oedd englynion yn rhannau pwysig o [[cyfarwyddyd\|gyfarwyddyd]], a thybir mai gweddillion cyfarwyddyd yw'r englynion a briodolir i [[Llywarch Hen\|Lywarch Hen]] a Heledd. Mae [[Efnisien]] yn canu englyn yn [[Branwen ferch Llŷr\|Ail Gainc y Mabinogi]]. Cyfanswm, felly, o 30 sillaf. Fel arfer mae'r llinell gyntaf wedi ei rhannu'n 7 + 3 sillaf, ond weithiau fe'i rhennir yn 8 + 2 ac yn achlysurol, 9 + 1. Yn rhannu'r ddwy ran fe geir gwant neu'r strac (-); y [[gair cyrch]] yw'r ail ran o'r llinell gyntaf. ==Mathau o englynion== Llinell 23 ⟶ 17: [[Englyn unodl crwca]] [[Englyn unodl union]] *[[Englyn Proest Dalgron]] '''Gosteg Englynion''' yw cyfres o ddeuddeg o [[Englyn unodl union\|Englynion Unodl Union]] ar yr un brifodl.

Englyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau