Gorsedd Beirdd Ynys Môn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→Hanes Gorsedd y Beirdd: Erthygl newydd using AWB |
|||
Llinell 5:
Cynhaliwyd yr eisteddfod gynharaf yn [[1176]], pan gynhaliodd [[yr Arglwydd Rhys]] gyfarfod cystadleuol o feirdd, cerddorion a pherfformwyr yn ei gastell yn [[Aberteifi]]. Ond nid tan y 18fed a'r 19eg ganrif y bu'r eisteddfod mewn ffurf y gellir ei hadnabod fel rhagflaenydd i'r [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru|Eisteddfod Genedlaethol]] fodern. Sefydlwyd [[Gorsedd Beirdd Ynys Prydain]] yn [[1792]] gan [[Edward Williams]] 1747-1826) a chynhaliwyd seremoni gyntaf yr Orsedd honno ar [[Bryn Briallu|Fryn Briallu]] (Primrose Hill), [[Llundain]] ar 21 [[Mehefin]] [[1792]]. Cynhaliwyd yr Orsedd gyntaf yng [[Cymru|Nghymru]] yn [[1795]] ac ymddangosiad cyntaf yr Orsedd mewn eisteddfod oedd yng Ngwesty’r Llwyn Iorwg (Ivy Bush), [[Caerfyrddin]] yn [[1819]]. Dechreuodd cysylltiad yr Orsedd â’r [[Eisteddfod Genedlaethol]] yn [[Dinbych|Ninbych]] yn [[1860]].
==Blynyddoedd cynnarTyfodd a datblygodd yr Orsedd fel ei bod bellach yn rhan o ddiwylliant [[Cernyweg]], [[Llydaweg]], [[y Wladfa]] ym [[Patagonia|Mhatagonia]] ac mae iddi gysylltiadau a’r Mod (Am Mòd Nàiseanta Rìoghail) yn [[Yr Alban]] a’r Oireachtas (Orieachtas na Gaeilge) yn [[yr Iwerddon|Iwerddon]]. Gwelir fersiwn ohoni mewn sawl eisteddfod drwy Gymru. Er mai dyfais ddi-sail oedd yr Orsedd yn wreiddiol, a phrofwyd hynny gan yr Athro G.J. Williams, y mae yn rhan annatod o seremonïau [[Eisteddfod Gadeiriol Môn]]. Ymddangosai fersiwn o’r Orsedd yn eisteddfodau cynnar Môn ond sefydlwyd Cymdeithas Gorsedd Beirdd Môn yn [[1920]], yn [[Eisteddfod Môn|Eisteddfod Gadeiriol Môn]] [[Llannerch-y-medd]] <ref>{{Cite book|title=Clorianydd|last=|first=|publisher=|year=11 Mehefin 1919|isbn=|location=|pages=}}</ref>. Derwyddon-gwisg wen. Beirdd a Llenorion-gwisg las. Ofyddion-gwisg werdd.==
==Llyfryddiaeth==
| |||