Diwygiad 1904–1905: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 5:
Yn [[1859]] y gwelwyd y diwygiad diwethaf cyn 1904-1905, rhwng 1859 ac 1904 bu cryn newid ym myd Cristnogaeth y Cymry. Er [[1850]] roedd Cymru yn colli mwy a mwy o'i draddodiad hanesyddol [[Calfin]]aidd. Roedd hi'n oes pan ddaeth i'r weinidogaeth [[Ymneilltuaeth|Ymneilltuol]] y pregethwyr mawr megis [[Christmas Evans]] ([[1838]]), [[John Elias]] ([[1841]]) a [[Henry Rees]] ([[1869]]). Wedi i'r to yma o bregethwyr ymadael, ar y cyfan, fe welwyd pregethu Cymraeg yn colli ei gefndir Beiblaidd traddodiadol ac fe welwyd symudiad tuag at bregethu poblogaidd a llenyddol, mwy rhyddfrydig a llai llythrennol.
Yn yr hanner can mlynedd cyn diwygiad 1904-1905 daeth dau feddyliwr pwysig i'r sffêr gyhoeddus, ill dau yn her i Gristnogaeth draddodiadol yn eu ffordd eu hunain. Yr [[athroniaeth|athronydd]] [[gwleidyddiaeth|gwleidyddol]] [[Karl Marx]], awdur
Felly erbyn 1904 roedd sawl [[eglwys]] a sawl arweinydd Cristnogol Ymneilltuol yng Nghymru wedi troi cefn ar y traddodiad Calfinaidd, bellach roedd eu Cristnogaeth yn ddim byd mwy na rhan o'u [[diwylliant]]; nid oedd iddo elfen ddwyfol ddifrifol o safbwynt Calfinaidd uniongred. Rhaid ystyried y cefndir yma er mwyn deall y Gymru fu'n llwyfan i ddiwygiad 1904-1905.
|