Crug crwn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
lluos
tacluso/cywiro
Llinell 1:
Gair [[Celt]]aidd am bentwrPentwr o bridd wedi'i osod gan bobl [[Oes Newydd y Cerrig]] fel rhan o'u seremoniau neu i gladdu'r meirw ydy '''crug crwn''' (enw gwrywaidd; Saesneg: ''round barrow''). "CrucBryncyn" neu "bentwr" ydy prif ystyron y gair [[Cymraeg]] 'crug', sy'n elfen bur gyffredin mewn enwau lleoedd yng Nghymru. ''Cruc'' ydy'r gair yn yr [[Cernyweg|Hen Gernyweg]] a'r [[Llydaweg|Hen Lydaweg]] a "Cruach"''cruach'' yn yr [[Hen Wyddeleg]]. Mae'r gair i'w gael o fewn rhai geiriauffurfiau [[Lladin]] ar hen enwau lleoedd [[Brythoneg]] megis "''Pennocrucium"'', sef Penkridge heddiw. Y lluosog ydy: '''crugiau crwn''' neu '''crugiau crynion'''.
 
Pan fo siambr neu gell o fewn y crug i ddal y corff yna gelwir y crug yn [[siambr gladdu]]. Pan fo'r glaw a'r gwynt wedi'i herydu yna caiff ei disgrifio fel [[carnedd]]. SgwennwydYn yn[[Pedair Ceinc y Mabinogi|Nghainc Gyntaf y Mabinogi]] (testun ''[[Llyfr Gwyn Rhydderch]] y Mabinogi'', yn y 13eg14eg ganrif) amceir hanes [[Pwyll]] yn gweld [[Rhiannon,]]: "Ac yna... yn eistedd ar ben crug, y wreic teccaf or a welsei eiroet." <ref>''[[Geiriadur Prifysgol Cymru;]]'', cyfrolCyfrol 1;, tudalen 613.</ref>
 
Fe gychwynwyd eu codi tua 3000 C.C. a pharhaodd yr arfer hyd at ddiwedd yr [[Oes yr Efydd]] (tua 600 C.C.). Codwyd y rhan fwyaf, fodd bynnag yn y cyfnod 2400 - 1500 C.C.<ref>[http://www.eng-h.gov.uk/mpp/mcd/jump3top.htm Gwefan Saesneg English Heritage]</ref>
 
==Gweler hefyd==
Llinell 10:
* [[Siambr Gladdu Hir]]
* [[Beddrod siambr]]
 
==Dolennau allanol==
*Crug crwn Fan Foel [http://www.britarch.ac.uk/cbawales/Newsletters/newsletter28/newsletter28.html#FFRB Gwefan Cyngor Archaeoleg Brydeinig (Cymru)]
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
==Dolennau allanol==
*Crug crwn Fan Foel [http://www.britarch.ac.uk/cbawales/Newsletters/newsletter28/newsletter28.html#FFRB Crug crwn Fan Foel], Gwefan Cyngor Archaeoleg Brydeinig (Cymru)]
 
 
[[Categori:Siambrau claddu]]
[[Categori:Oes Newydd y Cerrig]]
[[Categori:Oes yr Efydd]]
 
[[en:Round barrow]]