Wyn Roberts: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
ehangu
Llinell 31:
Gwleidydd [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Ceidwadol]] o Gymro oedd '''Ieuan Wyn Pritchard Roberts, Arglwydd Roberts o Gonwy''' ([[10 Gorffennaf]] [[1930]] – [[13 Rhagfyr]] [[2013]]).<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-25378694 BBC Wales News]. Adalwyd 14 Rhagfyr 2013</ref><ref>{{Dyf newyddion|url=http://www.theguardian.com/politics/2013/dec/16/lord-roberts-of-conwy|teitl= Lord Roberts of Conwy |cyhoeddwr=theguardian.com|dyddiad=16 Rhagfyr 2013|dyddiadcyrchiad=31 Ionawr 2016}}</ref>
 
Fe'i ganwyd yn [[Llansadwrn]], yn fab i'r Parchedig E.P. Roberts, gweinidog Methodist Calfinaidd ac awdur. Roedd ganddo frawd hŷn, [[Eifion Roberts]]. Enillodd ysgoloriaeth i [[Ysgol Harrow]] pan oedd yn 14 oed. Ef oedd yr unig Gymro yno yr ysgol ar y pryd a gwnaeth enw iddo'i hun yn actio mewn dramâu. Enillodd ysgoloriaeth pellach i [[Coleg y Brifysgol, Rhydychen|Goleg y Brifysgol, Rhydychen]] a chymerodd radd anrhydedd mewn hanes. Yn ystod ei wasanaeth milwrol bu'n gwasanaethu gyda'r "Special Intelligence" yn Awstria.<ref name="bywgraffiad-tww">{{dyf gwe|url=https://www.flickr.com/photos/rhys/11371871454/in/photostream/|teitl=Bywgraffiad Wyn Roberts - TWW, 1961|gwefan=flickr|cyhoeddwr='Teledu', TWW|dyddiad=Awst 1961|dyddiadcyrchiad=3 Hydref 2019}}</ref> Yn 1964 roedd rhaid i TWW gymryd dros masnachfraint [[Teledu Cymru (WWN)|Teledu Cymru]] a daeth Wyn yn reolwr Cymru i TWW.
Fe'i ganwyd yn [[Llansadwrn]], yn fab weinidog. Roedd ganddo frawd hŷn, [[Eifion Roberts]]. Cafodd ei addysg yn [[Ysgol Harrow]] a [[Coleg y Brifysgol, Rhydychen|Choleg y Brifysgol, Rhydychen]].
 
==Gyrfa==
Roedd yn [[Aelod Seneddol]] dros [[Conwy (etholaeth seneddol)|Conwy]] o [[1970]] hyd [[1997]]. Yn [[1998]] cafodd ei wneud yn arglwydd am oes fel '''Barwn Roberts o Gonwy'''. Am gyfnod hir gwasanaethodd fel Is-Ysgrifennydd Cymru yn y [[Swyddfa Gymreig]]. Ef oedd yn bennaf gyfrifol am gyflwyno [[Deddf yr Iaith Gymraeg 1993]].
===Darlledu===
Yn ei yrfa cynnar hyfforddodd fel newyddiadurwr ar y Liverpool Daily Post. Ymunodd a'r [[BBC Cymru|BBC]] yn 1954 fel cynorthwyydd newyddion. Yn 1958 ymunodd a gorsaf newydd [[TWW]] fel cynhyrchydd a gweithiodd ar y rhaglen gyntaf y gyfres ''Amser Te'' a ddarlledwyd ar noson agoriadol y sianel.<ref name="edrychynol>{{dyf newyddion|url=https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/22071544|teitl=Edrych yn ôl ar fywyd Syr Wyn|cyhoeddwr=BBC Cymru Fyw|dyddiad=14 Rhagfyr 2013|dyddiadcyrchu=3 Hydref 2019}}</ref> Erbyn 1960 roedd yn rheolwr cynhyrchu y rhaglenni Cymraeg ar TWW, ac yn un o brif swyddogion ieuengaf y sianel.<ref name="bywgraffiad-tww"/> Bu hefyd yn cyflwyno y rhaglen ''Pwy Fase’n Meddwl''.<ref>{{dyf gwe|url=https://www.aber.ac.uk/cy/news/archive/2018/01/title-209408-cy.html|teitl=Nodi 60 mlynedd ers sefydlu TWW – Television Wales and the West|cyhoeddwr=Prifysgol Aberystwyth|dyddiad=12 Ionawr 2018|dyddiadcyrchiad=3 Hydref 2019}}</ref>
 
===Gwleidyddiaeth===
RoeddEnillodd yn [[Aelod Seneddol]]sedd drosymylol [[Conwy (etholaeth seneddol)|Conwy]] yn 1970 gan ei chipio o'r Blaid Lafur. Parhaodd fel [[1970Aelod Seneddol]] hydyr etholaeth am 27 mlynedd cyn iddo sefyll lawr cyn etholiad [[1997]]. Yn [[1998]] cafodd ei wneud yn arglwydd am oes fel '''Barwn Roberts o Gonwy''' a bu'n llefarydd y Ceidwadwyr ar Gymru yn yr ail siambr tan 2007.<ref name="edrychynol/> Am gyfnod hir gwasanaethodd fel Is-Ysgrifennydd Cymru yn y [[Swyddfa Gymreig]]. Er waetha' ei deyrngarwch i Mrs Thatcher, chafodd e ddim ei ddyrchafu i'r cabinet. Ef oedd yn bennaf gyfrifol am gyflwyno [[Deddf yr Iaith Gymraeg 1993]].
 
Bu'n lefarydd y Ceidwadwyr ar faterion Cymreig yn [[Tŷ'r Arglwyddi|yr Ail Siambr]] o 1997 tan y [[27 Mehefin]] [[2007]].
 
==Bywyd personol==
Roedd yn briod ag Enid a cawsant tri mab, Huw a Geraint a Rhys (bu farw yn 2004).<ref name="edrychynol/>
 
==Llyfryddiaeth==
Llinell 49 ⟶ 57:
 
{{Rheoli awdurdod}}
 
 
{{eginyn Cymry}}
 
{{DEFAULTSORT:Roberts, Wyn}}
Llinell 59 ⟶ 64:
[[Categori:Gwleidyddion Cymreig yr 21ain ganrif]]
[[Categori:Marwolaethau 2013]]
[[Categori:Darlledwyr Cymreig]]
[[Categori:Pobl o Gonwy]]
[[Categori:Aelodau Tŷ'r Arglwyddi]]