Wedi'i leoli o fewn ffiniau hanesyddol oyr hen [[Sir Fynwy]], fe ddaeth yn ganolfan cynnargynnar y [[Chwyldro Diwydiannol]] yn Ne Cymru. Ym 1778, adeiladwysadeiladwyd ffwrnais haearn yn [[Sirhywi]] gan Thomas Atkinson a William Barrow a ddaeth i'r ardal o [[Llundain|Lundain]].<ref name="Look">"A look at Old Tredegar in photographs" Volume 1 Philip Prosser Old Bakehouse Publications 1990</ref> Roedd yna angen i tanwydd ar gyfer y ffwrnais, felly cyflogwyd ddyniondynion i gloddio glo ynym BrynMryn Bach a Nantybwch. YDyma'r mwyngloddio cyntaf, ar raddfa fach, yn yr ardal.
Methodd y ffwrnais yn 1794. Yn 1797, adeiladwydadeiladodd Samuel Homfray, gyda'i phartneriaidbartneriaid Richard Fothergill a'r Monkhouse Matthew, ffwrnais newydd, gan brydlesu'r tir o'r Stad Tredegar yng [[Casnewydd|Nghasnewydd]].<ref name="web">[http://web.ukonline.co.uk/b.gardner/tredegar/tredpage.html B. Gardner's History of Tredegar and other information]</ref> RoeddCreodd hyn yn creu'r GwaithWaith Haearn Sirhywi a oedd yn y pendraw i ddod yn GwaithWaith Haearn Tredegar, a enwyd arer anrhydedd y Ystâd Tredegar House yn Nhredegar a Pharc Tredegar yng Nghasnewydd yn ne'r sir. Mae Adrian Vaughn, yn ei lyfr 1985 "''Grub, Dŵr a Relief,"'' (1985) yn crybwyll bodmai yn 1832 y cymerodd John Gooch swydd reolireolwr yn yyng gweithfeyddngweithfeydd haearn Tredegar.
Roedd yna nifer o epidemigau o [[colera|golera]] yn y dref yn ystod yry 19eg ganrif aca maecreuwyd tirmynwent claddu penodedigbenodedig ar gyfer coleray wedirhai caela eifu sefydlufarw ynho golera yng Nghefn Golau.<ref name="BG1">{{citewebDyf gwe
|url=http://www.blaenau-gwent.gov.uk/8025.asp
|titleteitl=Blaenau Gwent County Borough Council: Cefn Golau Cholera Cemetery
|accessdate=2010-November-05}}</ref>
Llinell 23:
*[[Cliff White]] - chwaraewr [[snwcer]]
*[[Phil Williams]] - gwyddonwr a gwleidydd a aned yn y dref
