Ffotosynthesis: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Glanhawr (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Glanhawr (sgwrs | cyfraniadau) |
||
Llinell 33:
==Y broses dywyll==
Mae’r broses olau yn cynhaeafu egni solar, a’i storio fel egni cemegol yn ffurf ATP a NADPH2. Y broses dywyll yw’r broses o ddefnyddio’r egni yma i ostwng [[carbon deuocsid]] i gyfansoddion organig fel [[glwcos]] a [[protein|phroteinau]]. Mae angen mwy na 50 moleciwl o [[ATP]] i ffurfio un [[moleciwl]] o glwcos.
Darganfuwyd y broses hon gan Melvin Calvin gan ddefnyddio [[isotop]]au [[carbon]] felly fe’i gelwir yn [[cylchred Calvin|gylchred Calvin]]:
*Mae CO<sub>2</sub> yn uno gyda chyfansoddyn 5 [[carbon]] [[ribwlos bisffosffad]] gan ffurfio cyfansoddyn 6 carbon ansefydlog. Cataleiddir yr adwaith hwn gan yr [[ensym]] [[ribwlos 1-5 bisffosffad carbocsylas]].
*Mae’r cyfansoddyn 6 [[carbon]] yn hollti i ddau foleciwl 3 [[charbon]] o [[glyserad-3-ffosffad]].
*Drwy gryfres o gamau cai’r glyserad-3-ffosffad ei ostwng gan NADPH<sub>2</sub> a’u ffosfforoleiddio gan [[ATP]] i [[trios ffosfad|drios ffosffad]].
*Mae rhai o’r trios-ffosffad yn gadael y gylchred i ffurfio [[carbohydrad]]au neu gyfansoddion organig eraill ond cai’r rhan fwyaf ei amdroi yn ôl i ribwlos bisffosffad i ail-ddechrau’r gylchred.
== Gweler hefyd ==
| |||