[[Delwedd:CarboxylicCarboxylate-acidresonance-group-3Dhybrid.png|bawd|150px|Strwythur 3D yyr grwp[[anion]] carbocsyligcarbocsylad]]
[[Asid|Asid Organig]] yw asid carbocsylig; nodwedd ohonynt yw presenoldeb ygyda'r [[grŵp carbocsyl]], sydd â'r [[fformiwla gemegol]]: -C(=O)OH, a fynegir fel arfer fel -COOH neu -CO<sub>2</sub>H. <ref>Compendium of Chemical Terminology, [http://goldbook.iupac.org/C00852.html carboxylic acids]</ref> yw ''asid carbocsylig''. Mae asidau carbocsylig yn asidau sy'n ffitio diffiniad [[Damcaniaeth Brønsted-Lowry]]; -maent maen nhw'nyn rhyddhau [[proton|protonau]]. Mae [[halenau (cemegol)|halenau]] ac [[anion|anionau]] asidau carbocsylig yn cael eu galw'n "carbocsyladau". ('''carboxylatesRhain yw'r [[asid organig|asidau organig]] cryfaf o ganlyniad i sefydlogrwydd yr anion carbocsylad lle cai'r electronau (ac felly'r wefr negyddol) eu dadleoli rhwng y dau atom [[ocsigen]] electronegyddol. ▼
[[Delwedd:Carboxyl-3D-space-filling-labelled.png|bawd|150px|Model o'r grŵp carbocsylig]]
▲[[Asid|Asid Organig]] yw asid carbocsylig; nodwedd ohonynt yw presenoldeb y [[grŵp carbocsyl]], sydd â'r [[fformiwla gemegol]]: -C(=O)OH, a fynegir fel arfer fel -COOH neu -CO<sub>2</sub>H. <ref>Compendium of Chemical Terminology, [http://goldbook.iupac.org/C00852.html carboxylic acids]</ref> Mae asidau carbocsylig yn asidau sy'n ffitio diffiniad [[Damcaniaeth Brønsted-Lowry]] - maen nhw'n rhyddhau [[proton|protonau]]. Mae [[halenau (cemegol)|halenau]] ac [[anion|anionau]] asidau carbocsylig yn cael eu galw'n "carbocsyladau" ('''carboxylates''').
Yr asidau carbocsylig symlaf yw'r asidau alcanoig ('''alkanoic acids'''), R-COOH, gydalle mae R yn golygucynrychioli [[hydrogen]] neu grŵp [[alcyl]].
== Cyfeiriadau ==
Llinell 10 ⟶ 9:
== Dolenni allanol: ==
* {{eicon en}}Synthesis Asidauasidau carbocsylig [http://www.uduko.com/topic_detail/details/40 - Collection of links pertaining to synthesis of Carboxylic acid]
* {{eicon en}}PhpH Asidauasidau carbocsylig a titradiad (titration)thitradiad: [http://www2.iq.usp.br/docente/gutz/Curtipot_.html - freeware for calculations, data analysis, simulation, and distribution diagram generation]
