Ffrynt Cenedlaethol Prydain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Wutsje (sgwrs | cyfraniadau)
B Wedi gwrthdroi golygiadau gan 87.115.147.158 (Sgwrs); wedi adfer y golygiad diweddaraf gan Pwyll.
Llinell 15:
gwefan = [http://www.national-front.org.uk www.national-front.org.uk] |
}}
Plaid wleidyddol Brydeinig, adain [[de eithafol|dde eithafol]] yw '''Ffrynt Cenedlaethol Prydain''' (Saesneg: ''British National Front'' neu'r ''National Front'') sy'n arddel [[cenedlaetholdeb Prydeinig]] ac sydd â'i gwreiddiau gwleidyddiol yn yr [[1970au]] a'r [[1980au]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/onthisday/low/dates/stories/march/25/newsid_2531000/2531185.stm "1975: Ffrynt Cenedlaethol yn atgynllunio yn erbyn Ewrop"], BBC, Accessed 1 March 2007</ref>. Yn gyffredinol, fe'i hystyrir yn grŵp hiliol, ac mae gwasanaeth carchar Prydain a gwasanaethau'r heddlu yn gwahardd eu gweithwyr rhag bod yn aelod o'r Ffrynt Cenedlaethol (yn ogystal â'r [[Plaid Genedlaethol Prydain|PGP]] a Combat 18).<ref>[http://psi.hmprisonservice.gov.uk/PSI_2001_042_staff_membership_of_racist_groups_and_organisations.doc Aelodaeth Staff o grwpiau a threfnau hiliol], HM Prison Service, 28-08-2001. Adalwyd 19-01-2009</ref> Dywed y Ffrynt Cenedlaethol nad plaid Natsïaidd ydyw, fel yr ystyria rhai pobl ac mai mudiad democratiaidd wleidyddiol ydyw. Dywedant eu bod yn credu mewn cyfiawnder cymdeithasol, rhyddfrydiaeth cenedlaethol a galwant am Fesur Seneddol o iawnderau i bawb<ref>[http://www.natfront.com/nf_faqs_1.html National Front - 100 questions and answers - The Faqs<!-- Bot generated title -->]</ref> Dywedant fod y FFCFfC yn gwrthwynebu imperialaeth economaidd a diwyllianol ac y dylai cenhedloedd fod yn rhydd i benderfynnu eu cyfundrefnau gwleidyddiol, economaidd a diwylliannol eu hun.'<ref>[http://www.natfront.com/nfsop.html National Front - Statement of Policy<!-- Bot generated title -->]</ref> Serch hynny, maent yn parhau i gael eu hystyried fel plaid eithafol ac yn aml gwelir gwrthwynebiad pan sefydlir cangen o'r Ffrynt Cenedlaethol mewn ardal benodol.<ref>[http://www.gazetteandherald.co.uk/news/1771689.teen_plans_antinational_front_march/ Teen plans anti-National Front march] Gazette and Herald. Adalwyd 19-03-2009</ref> Gwelir gwrthwynebiad hefyd i orymdeithiau'r Ffrynt Cenedlaethol.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/1419995.stm Pressure to ban National Front march] Newyddion y BBC. Adalwyd 19-03-2009</ref>
 
==1960au hwyr: trefniant==
 
Roedd mudiad undod y dde-bell wedi tyfu yn ystod yr 1960au fel roedd grwpiau yn gweithio'n fwy agos at ei gilydd. Darparwyd ysgogiad gan etholiad cyffredinol 1966 pan orchfygwyd y Blaid Geidwadol a dadleuodd A. K. Chesterton, cefnder y nofelydd G. K. Chesterton a rheolwr o Gynghrair y Teyrngarwyr Imperialaidd, y byddai plaid wladgarol a hiliol wedi ennill yr etholiad.<ref>M. Walker, ''The National Front'', Glasgow: Fontana Collins, 1977, p. 58</ref> Yn ddiweddarach, siaradodd Chesterton â Phlaid Genedlaethol Prydain yn y 1960au - a oedd wedi trafod ffordd posibl â'r Blaid Ddemocratiaethol Genedlaethol newydd. Cytunodd rhan o Gymdeithas y Gadwedigaeth Hiliol, a reolwyd gan Robin Beauclair, hefyd i gymryd rhan ac felly dechreuodd y FFCFfC ar y 7fed o fis Chwefror, 1967.<ref>S. Taylor, ''The National Front in English Politics'', London: Macmillan, 1982, pp. 18-19</ref>
 
Ei bwrpas oedd gwrthwynebu mewnfudiaeth a pholisïau amlddiwyllant Prydain, a chytundebau rhyngwladol fel y Cenhedloedd Unedig neu Sefydliad Cytundeb Gogledd yr Iwerydd fel newidiadau am gytundebau dwyochrog negodedig rhwng cenhedloedd. Gwaharddodd y grŵp newydd Naziau-newydd rhag ymuno â'r blaid, ond ymunodd aeoladau o Fudiad Nazi-newydd Prydain Fawr megis John Tyndall fel aelodau unigol.<ref>Taylor, ''The National Front in English Politics'', London: Macmillan, 1982, p. 19</ref> Achosodd hyn i amryw aelodau ymddiswyddo mewn protest, Rodney Legg yn arbennig.
Llinell 25:
==1970au gynnar: twf==
 
Tyfodd y Ffrynt Cenedlaethol yn ystod y 1970au ac yr oedd cymaint â 20,000 o aelodau ganddo fe yn 1974. Gwnaeth e'n neilltuol iawn yn yr etholiadau lleol gan dderbyn 44% o'r bleidlais yn [[Deptford]], [[Llundain]] (â grŵp sgyren), gan bron â churo ymgeisydd Llafur, a enillodd yn unig oherwydd plaidlais yr ysgyren. Daeth yn drydydd mewn tair is-etholiadau seneddol. Mewn un o'r enhreifftiau hwn yn unig- is-etholiad De Newham, 1974 (lle aelod blaenorol o Gynghrair Gomiwynydd Ifainc oedd yr ymgeisydd, Mike Lobb<ref>Election address, February 1974</ref>)- curodd y FFCFfC [[Y Blaid Geidwadol (DU)|y Ceidwadwyr]].
 
Roedd ei sylfaen etholiadol yn cynnwys llawer o weithwyr a phobl hunangyflogedig a oedd yn erbyn gystadleuaeth mewnbudiaeth yn y farchnad neu olwg y mewnbudwyr. Hefyd tynnodd y blaid ychydig o Geidwadwyr dadrithiedig a roddodd llawer o arbenigaeth a pharchedigaeth angenrheidiol. Daeth y Ceidwadwyr yn arbennig o rŵp Clwb Dydd Llun Ceidwadol yn y Blaid Geidwadol a oedd ar sail adwaith gelyniaethus i lafar "Wind of Change" (''"Gwynt o Newid"'') Harold Macmillan.