Diemwnt: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎top: Llaw a llygad -canrifoedd yn bennaf, replaced: 19eg ganrif → 19g using AWB
BDim crynodeb golygu
Llinell 3:
Maen neu garreg yw '''Diemwnt''', sy'n [[Alotropau carbon|alotrop o garbon]] lle mae'r atomau carbon wedi eu trefnu mewn ffurf dellten o grisialau isomedrig-hecsoctahedraidd. Mae ei galetrwydd a'i [[gwasgariad (opteg)|gwasgariad]] uchel o [[golau|olau]] yn ei wneud yn ddefnyddiol ar gyfer diwylliant a [[gemwaith]]. Hon yw'r [[mwynoleg|mwyn]] caletaf sy'n digwydd yn naturiol. Mae'n bosib trin diemyntau arferol o dan gyfuniad o bwysedd a thymheredd uchel er mwyn creu diemyntau Math-II, sy'n galetach na'r diemyntau a ddefnyddir mewn medryddion mesur caletwch.<ref name="Smithsonian">{{dyf llyfr| awdur=Ulrich Boser| dyddiad=Mehefin 2008 | teitl="Diamonds on Demand" : Smithsonian| cyfrol=39| rhifyn=3| tud=52–59}}</ref>
 
Daw'r gair ''diemwnt'' (neu "diamwnd") o'r [[Groeg|Groeg hynafol]] ἀδάμας (adámas) "anorchfygol", "di-ddofi", o ἀ- (a-), "di-" + δαμάω (damáō), "i drechu, i ddofi". Maent wedi cael eu trysori fel [[cerrig gemau]] ers eu defnydd yn yr [[eicon|eiconau crefyddol]] yn [[Tayrnasoedd India Hynafol|India hynafol]] ac mae eu defnydd mewn offer [[ysgythru]] yn dyddio o hanes dyn cynnar.<ref>{{dyf llyfr |teitl=Natural History: A Selection| awdur=[[Pliny the Elder]]| cyhoeddwr=Penguin Classics| tud=371| isbn=0140444130}}</ref><ref name=ancient_China>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4555235.stm| teitl=Chinese made first use of diamond| cyhoeddwr=BBC| dyddiad=2005-05-17 Mai 2005}}</ref> Mae poblogrwydd diemyntau wedi cynyddu ers yr 19g oherwydd cynnydd yn y cyflenwad, a gwelliannau yn nhechnoleg torri a sgleinio, twf economi'r byd, ac ymgyrchau hysbysebu arloesol a llwyddianus.
 
== Gweler hefyd ==
Llinell 17:
== Ffynonellau ==
<div class="references-2column">
* David, Joshua (SeptemberMedi 2003). [http://www.wired.com/wired/archive/11.09/diamond.html "The New Diamond Age"]. ''Wired'', rhifyn 11.09.
* De Beers Group. [http://www.debeersgroup.com/debeersweb "De Beers Group"].
* Epstein, Edward Jay (FebruaryChwefror 1982). [http://www.theatlantic.com/issues/82feb/8202diamond1.htm "Have You Ever Tried To Sell a Diamond?"] (angen cofrestru). ''The Atlantic Monthly''.
* Epstein, Edward Jay (1982). [http://edwardjayepstein.com/diamond/prologue.htm "THE DIAMOND INVENTION"] (Llyfr cyfan yn cynnwys "Pennod 20: [http://www.theatlantic.com/doc/198202/diamond Have you ever tried to sell a diamond?]" )
* Chaim Evevn-Zohar (2007). [http://www.mine2mistress.com "From Mine to Mistress - Corporate Strategies and Government Policies in the International Diamond Industry"] (ail rifyn) Mining Journal Press.
Llinell 33:
* United Nations Department of Public Information (21 Mawrth 2001). [http://www.un.org/peace/africa/Diamond.html "Conflict Diamonds"].
* Weiner, K.L., Hochleitner, R., Weiss, S., Voelstadt H. ''Diamant'', Lapis, München, 1994.
* Yarnell, Amanda (February 2, Chwefror 2004). [http://pubs.acs.org/cen/coverstory/8205//8205diamonds.html "The Many Facets of Man-Made Diamonds"]. ''[[Chemical & Engineering News]]'', cyfrol 82, rhif. 5, tud 26–31.
* American Museum of Natural History. [http://www.amnh.org/exhibitions/diamonds/index.html "The Nature of Diamonds"].
* Carnegie Institution.[http://www.carnegieinstitution.org/diamond-13may2005/ "Very Large Diamonds Produced Very Fast"].