Wicipedia

Y Graig Arw: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
YGraigArw (sgwrs | cyfraniadau)
50 golygiad
Tudalen newydd; rhan o ddatblygiad ar ardal Godre'r-graig, Cwm Tawe
YGraigArw (sgwrs | cyfraniadau)
50 golygiad
Dechrau cyfraniad Y Graig Arw
Llinell 1:
Hen enw ar ardal Pantteg rhwng [[Godre'r-graig]] ac [[Ystalyfera]] yng [[Cwm Tawe|Nghwm Tawe]] yw'r [[Y Graig Arw|Graig Arw]], acrhyw 12 milltir i'r gogledd-ddwyrain o [[Abertawe]]. [[Y Graig Arw]] yw un o lecynnau hynaf y cylch. Cynhaliwyd Ysgolion Gruffudd Jones, Llanddowror yma rhwng 1739 a 1759, ac yma codwyd adeilad cyhoeddus cyntaf y cyffuniau, a'r capel cyntaf, Capel Pantteg, yn 1821. Nododd William Hopkin yn ei feibl, 'May the 14th, 1821, opened the New Meeting House in Craigarw, named Pantteg. William Hopkin, Pantteg, his hand'.
 
Saif y Graig Arw ar lethrau Mynydd Alltygrug (1113 troedfedd), ar ochr orllewinol y cwm, cyferbyn â Mynydd Y Darren Wyddon (1156 troedfedd) ar yr ochr ddwyreiniol. Dywedir fod [[Cwm Tawe]] yn gul iawn (tua 400 llath yn unig o led) yn ardal [[Y Graig Arw]] gan fod tywodfaen y mynyddoedd yn anodd i'w erydu.
 
Ychydig oedd y boblogaeth cyn y Chwildro Diwydiannol. Mae cofnodion am ffermydd ar lethrau Mynydd Alltygrug ers yr unfed ganrif ar bymtheg; ffermydd megis Clungwyn, Tirbach, Alltygrug, Tŷ Gwyn, Tŷ Gwyn Bach, Gilfach Goch, Gilfach yr Haidd, Pantygwynyd, Penlanfach, Tir Garw, Coedcaemawr a Charreg Pentwyn. Clungwyn yw'r hynaf a nodir yng nghofnodion Ystâd Gough, yn 1516.
 
==Llyfryddiaeth==
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Graig_Arw"