Henri Matisse: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 5:
Arlunydd Ffrengig oedd '''Henri Matisse''' ([[31 Rhagfyr]] [[1869]] – [[3 Tachwedd]] [[1954]]). Roedd yn un o arlunwyr enwocaf yr [[20g]] am ei ddefnydd o liw a'i arddull rhydd. Dylunydd, argraffwr a [[cerfluniaeth|cherflunydd]] oedd ef, ond fe'i adnabyddir yn bennaf fel peintiwr.<ref>{{cite journal|last=Myers|first=Terry R.|journal=The Brooklyn Rail|date=July–August 2010|url=http://brooklynrail.org/2010/07/artseen/matisse-on-the-move|title=Matisse-on-the-Move}}</ref>
Gyda [[Pablo Picasso]] a [[Marcel Duchamp]] ystyrir Matisse yn o'r tri arlunydd a oedd yn bennaf gyfrifol am ysbrydoli'r datblygiadau chwyldroadol yng nghelfyddydau gweledol yr 20g.<ref>{{cite web|url=http://www.tate.org.uk/whats-on/tate-modern/exhibition/matisse-picasso |title=Tate Modern: Matisse Picasso |publisher=Tate.org.uk |accessdate=13 February 2010}}</ref><ref>{{cite news|author=Adrian Searle |url=http://www.guardian.co.uk/culture/2002/may/07/artsfeatures |title=Searle, Adrian,
Er iddo gael ei labelu yn wreiddiol fel rhan o'r grŵp [[Fauve]], erbyn y 1920au fe'i cydnabuwyd fel un a oedd yn driw i draddodiad clasurol peintio Ffrengig.<ref>Wattenmaker, Richard J.; Distel, Anne, et al. (1993). ''Great French Paintings from the Barnes Foundation''. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 0-679-40963-7. p. 272</ref>
Llinell 17:
Roedd eu lluniau'n cyfleu teimlad gyda defnydd gwyllt, amhersain o liwiau gan ddiystyru lliwiau go iawn y pwnc dan sylw. Roedd newydd-deb eu harddull yn syfrdanu rhai o'r beirniaid, gydag un yn disgrifio eu gwaith fel 'Pot paent wedi'i daflu yn wyneb y cyhoedd'.
Pan arddangoswyd eu gwaith yn yr un oriel â cherflun traddodiadol fe ddywedodd beirniad arall fod y cerflun ''parmi les fauves'' (ymhlith yr anifeiliaid gwylltion) ac fe gydiodd yr enw Fauve.<ref name=oup-fauvism>Chilver, Ian (
Ar ddiwedd ar y mudaid Fauve, parhaodd Matisse i fod yn gynhyrchiol. Symudodd i [[Montparnasse]] ym Mharis a oedd yn boblogaidd gydag arlunwyr ifanc, er bod ei wisg geidwadol a'i arferion gwaith trefnus yn gwbl groes i fywyd Bohemaidd yr ardal. Yn awyddus i ddarganfod dylanwadau newydd, teithiodd i [[Algeria]], [[Morocco]] a [[Sbaen]] yn ymdiddori mewn celf Affricanaidd ac Arabaidd.
Llinell 24:
Ym 1906 daeth yn gyfeillgar â [[Pablo Picasso]], a oedd ddeuddeg mlynedd yn iau. Yn ffrindiau oes, fe gymharwyd eu gwaith yn aml, er i Matisse gweithio'n bennaf o natur a Picasso o'r dychymyg.
Cyfarfu'r ddau yn salon y casglwyr ariannog, teulu'r Stein. Daeth Gertrude Stein a'i chyfeillion, y chwiorydd Cone, yn noddwyr i Matiesse a Picasso gan brynu llawer o'u gweithiau. Sefydlodd ei gyfeillion ''Académie Matisse'' ym Mharis, a bu Matisse yn dysgu yno o 1911 hyd 1917.
==Ail Ryfel Byd==▼
▲==Ail Ryfel Byd==
Ym 1939 gwahanodd o'i wraig wedi 41 mlynedd. Ym 1941, yn dilyn llawdriniaeth, bu rhaid iddo ddefnyddio cadair olwyn. A'i symudiad wedi'i gyfyngu, fe ddechreuodd 'beintio gyda siswrn' gan greu ''collages'' o bapur yn dangos ei allu i ddod â'i ddawn gyda lliwiau i gyfrwng newydd. Yn y 1940au fe weithiodd fel dylunydd graffig yn cynhyrchu darluniau ar gyfer llyfrau a thros gant o lithograffau.
Llinell 34:
<ref>[http://www.nytimes.com/2005/09/29/arts/design/29jacques.html ''Sister Jacques-Marie Influence for Matisse's Rosary Chapel, Dies'', NY Times, 29 September 2005] Retrieved 27 July 2010</ref>
Yn ôl y miliwnydd David Rockefeller, gwaith olaf Matisse oedd cynllunio ffenestri ar gyfer eglwys ym Pocantico Hills ger ystâd Rockefeller i'r gogledd o [[Efrog Newydd]]
<ref>David Rockefeller, [http://www.hudsonvalley.org/content/view/80/145/ It is a pleasure to welcome you to the Union Church of Pocantico Hills], Union Church of Pocantico Hills website,
Bu farw Matisse yn 84 oed ym 1954. Fe'i gladdwyd ym Monastère Notre Dame de [[Cimiez]] ger [[Nice]].
==Cyfeiriadau==
| |||