Jack Lynch: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 6:
| 1namedata = [[George Colley]]
| 1blankname = [[Tánaiste]]
| term_start = 5 JulyGorffennaf 1977
| term_end = 11 DecemberRhagfyr 1979
| predecessor = [[Liam Cosgrave]]
| successor = [[Charles Haughey]]
Llinell 13:
| 1namedata1 = {{Ubl|[[Frank Aiken]]|[[Erskine H. Childers]]}}
| 1blankname1 = [[Tánaiste]]
| term_start1 = 10 NovemberTachwedd 1966
| term_end1 = 14 MarchMawrth 1973
| predecessor1 = [[Seán Lemass]]
| successor1 = Liam Cosgrave
Llinell 20:
| president2 = Éamon de Valera<br>Erskine H. Childers<br>[[Cearbhall Ó Dálaigh]]<br>Patrick Hillery
| taoiseach2 = Liam Cosgrave
| term_start2 = 14 MarchMawrth 1973
| term_end2 = 5 JulyGorffennaf 1977
| predecessor2 = Liam Cosgrave
| successor2 = [[Garret FitzGerald]]
| office3 = [[Leader of Fianna Fáil]]
| deputy3 = [[Joseph Brennan (Fianna Fáil politician)|Joseph Brennan]]<br>George Colley
| term_start3 = 10 NovemberTachwedd 1966
| term_end3 = 7 DecemberRhagfyr 1979
| predecessor3 = Seán Lemass
| successor3 = Charles Haughey
| office4 = [[Minister for Finance (Ireland)|Minister for Finance]]
| taoiseach4 = Seán Lemass
| term_start4 = 21 AprilEbrill 1965
| term_end4 = 10 NovemberTachwedd 1966
| predecessor4 = [[James Ryan (Irish politician)|James Ryan]]
| successor4 = Charles Haughey
| office5 = [[Minister for Business, Enterprise and Innovation|Minister for Industry and Commerce]]
| taoiseach5 = Seán Lemass
| term_start5 = 23 JuneMehefin 1959
| term_end5 = 21 AprilEbrill 1965
| predecessor5 = Patrick Hillery
| successor5 = Charles Haughey
| office6 = [[Minister for Education and Skills|Minister for Education]]
| taoiseach6 = Éamon de Valera
| term_start6 = 20 MarchMawrth 1957
| term_end6 = 23 JuneMehefin 1959
| predecessor6 = [[Richard Mulcahy]]
| successor6 = Patrick Hillery
| office7 = [[Department of Community, Equality and Gaeltacht Affairs|Minister for Gaeltacht Affairs]]
| taoiseach7 = Seán Lemass
| term_start7 = 20 MarchMawrth 1957
| term_end7 = 26 JuneMehefin 1957
| predecessor7 = [[Patrick Lindsay (politician)|Patrick Lindsay]]
| successor7 = [[Mícheál Ó Móráin]]
| office8 = [[List of Parliamentary Secretaries of Ireland|Parliamentary Secretary to the Minister for Lands]]
| taoiseach8 = Éamon de Valera
| term_start8 = 13 JuneMehefin 1951
| term_end8 = 2 JuneMehefin 1954
| predecessor8 = [[Eamonn Kissane]]
| successor8 = [[Brian Lenihan Snr]]
| office9 = [[List of Parliamentary Secretaries of Ireland|Parliamentary Secretary to the Taoiseach]]
| taoiseach9 = Éamon de Valera
| term_start9 = 26 JulyGorffennaf 1951
| term_end9 = 2 JuneMehefin 1954
| predecessor9 = New office
| successor9 = [[John O'Donovan (politician)|John O'Donovan]]
| office10 = [[Teachta Dála]]
| term_start10 = [[Irish general election, 1977|JuneMehefin 1977]]
| term_end10 = [[Irish general election, 1981|JuneMehefin 1981]]
| constituency10 = [[Cork City (Dáil Éireann constituency)|Cork City]]
| term_start11 = [[Irish general election, 1969|JuneMehefin 1969]]
| term_end11 = [[Irish general election, 1977|JuneMehefin 1977]]
| constituency11 = [[Cork City North-West (Dáil Éireann constituency)|Cork City North-West]]
| term_start12 = [[Irish general election, 1948|FebruaryChwefror 1948]]
| term_end12 = [[Irish general election, 1969|JuneMehefin 1969]]
| constituency12 = [[Cork Borough (Dáil Éireann constituency)|Cork Borough]]
| birth_name = John Mary Lynch
Llinell 89:
| alma_mater = [[University College Cork]]
|}}
Roedd '''John Mary Lynch''' ([[15 Awst]] [[1917]] – [[20 Hydref]] [[1999]]), a elwir yn '''Jack Lynch''', yn wleidydd Gwyddelig [[Fianna Fáil]] a wasanaethai fel [[Taoiseach]] o 1966 i 1973 a 1977 i 1979, Arweinydd Fianna Fáil o 1966 i 1979, Arweinydd yr Wrthblaid o 1973 i 1977, y Gweinidog dros Gyllid rhwng 1965 a 1966, y Gweinidog dros Ddiwydiant a Masnach o 1959 i 1965, y Gweinidog dros Addysg 1957 i 1959, y Gweinidog dros Faterion y Gaeltacht o fis Mawrth 1957 hyd at fis Mehefin 1957, Ysgrifennydd Seneddol y Gweinidog dros Diroedd a Senedd Ysgrifennydd y Taoiseach o 1951 i 1954. Bu'n wasanaethu fel [[Teacht Dala]] (TD) o 1948 i 1981.<ref name=oireachtas_db>{{cite web|url=http://www.oireachtas.ie/members-hist/default.asp?housetype=0&HouseNum=21&MemberID=652&ConstID=31|title=Mr. Jack Lynch|work=Oireachtas Members Database|accessdate=1 JuneMehefin 2009}}</ref>
 
Ef oedd trydydd arweinydd Fianna Fáil o 1966 hyd 1979, gan ddilyn [[Seán Lemass]] hynod ddylanwadol. Lynch oedd arweinydd olaf Fianna Fáil i sicrhau (yn 1977) fwyafrif cyffredinol yn y Dáil. Mae'r hanesydd a'r newyddiadurwr T. Ryle Dwyer wedi ei alw ef fel "y gwleidydd mwyaf poblogaidd Gwyddelig ers Daniel O'Connell."<ref>{{cite book |title=Haughey's Forty Years of Controversy |last=Dwyer |first=T. Ryle |year=2005 |publisher=Mercier |location=Cork |isbn=978-1-85635-426-4 |page=240 }}</ref>
Llinell 116:
<blockquote>''Very many people have been injured and some of them seriously. We know that many of these do not wish to be treated in Six County hospitals. We have, therefore, directed the Irish Army authorities to have field hospitals established in County Donegal adjacent to Derry and at other points along the Border where they may be necessary.''</blockquote>
 
<blockquote>''Recognising, however, that the re-unification of the national territory can provide the only permanent solution for the problem, it is our intention to request the British Government to enter into early negotiations with the Irish Government to review the present constitutional position of the Six Counties of Northern Ireland.''<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Y9e-dGwiDM4|title=Jack Lynch On The Situation In North - 13 August 1969|first=|last=ft01061990|date=31 October 2009|accessdate=2 NovemberTachwedd 2017|publisher=[[YouTube]]}}</ref></blockquote>
 
Fodd bynnag, disgwyl mewn ofer wnaeth y gymuned Catholig am iachawdwriaeth gan fyddin fechan Iwerddon. Yn 1970 cafwyd argyfwng wrth i Weinidog Cyllid [[Charles Haughey]] a'r Gweinidog Amaethyddiaeth Neil Blaney gael eu cyhuddedo o ddanfon arian ymlaen i'r IRA ac wedi gwneud yn bosibl prynu arfau. Ar 6 Mai 1970, diswyddwyd Haughey a Blaney gan Lynch.
Llinell 137:
Galwyd Lynch yn "the most popular Irish politician since Daniel O'Connell" gan ei wrthwynebydd gwleidyddol, Liam Cosgrave. Gwrthododd gynigion i sefyll am Arlywyddiaeth y wlad. Torodd ei iechyd yn 1992. Yn 1999 enwyd twnel o dan yr afon Lee yn ei ddinas enedigol, Corc, yn the Jack Lynch Tunnel. Bu farw yn Nulyn ym mis Hydref 1999 a cafodd angladd wladwriaethol.
 
==DolenniCyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
==Dolenni allanol==
*[https://www.rte.ie/player/gb/show/nationwide-21/10907023/ Rhaglen 'Nationwide' RTE ar Jack Lynch]
*[https://www.youtube.com/watch?v=5v8fHk0ElQ4 Cyflwyniad ffilm fer, answyddogol ar Wleidyddiaeth Iwerddon]
Llinell 143 ⟶ 146:
*[https://www.youtube.com/watch?v=9IYcfmZ77t8 'Taoiseach', Pen III cyfres gan TV3 Iwerddon]
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
{{Rheoli awdurdod}}
 
{{DEFAULTSORT:Lynch, Jack}}
[[Categori:Cenedlaetholdeb Gwyddelig]]
[[Categori:Genedigaethau 1917]]
[[Categori:Taoisigh Iwerddon]]
[[Categori:Cenedlaetholdeb Gwyddelig]]