Gareth Ffowc Roberts: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→Cyflogaeth: cyfrifoldebau allanol, y tu hwnt i gyflogaeth, felly |
ehangu peth |
||
Llinell 5:
Mae '''Gareth Ffowc Roberts''' (ganwyd 23 Mai 1945) yn awdur ac yn Athro Emeritws mewn Addysg ym [[Prifysgol Bangor|Mhrifysgol Bangor]] ac yn ŵr sydd wedi poblogeiddio [[mathemateg]] drwy gyfrwng y Gymraeg ers y [[1980au]] mewn erthyglau a llyfrau ac ar y cyfryngau. Mae ganddo ddiddordeb arbennig yn y dulliau newydd o gaffael cysyniadau mathemategol mewn cyd-destunau dwyieithog. Dywed ar ei [[gwefan|wefan]]: ''"Poblogeiddio mathemateg yw fy nod trwy ddangos fod y pwnc difyr hwn yn cyffwrdd pob un ohonom."''<ref>[http://www.garethffowcroberts.com/ Gwefan Gareth Ffowc Roberts;] adalwyd 27 Tachwedd 2015</ref>
Yn 2010 dyfarnwyd iddo'r Fedal Gwyddoniaeth a Thechnoleg gan yr Eisteddfod Genedlaethol<ref name=":0" /> a blwyddyn yn ddiweddarach, yn Eisteddfod Wrecsam a'r Fro yn 2011, fe'i derbyniwyd i wisg wen er anrhydedd, Gorsedd y Beirdd<ref name=":0" />.
Mae'n gosod posau mathemategol dyddiol ar [[Twitter]] ers 2012 yn ogystal â phosau wythnosol ar [[Radio Cymru]] ers 2012 ac ar gyfer [[Radio Wales]] ers 2014.
==Magwraeth a gwaith==
Mae'n hannu o [[Treffynnon|Dreffynnon]], [[Sir y Fflint]] lle derbyniodd ei addysg gynradd ac uwchradd
Bu'n Ymgynghorydd Mathemateg gyda [[Cyngor Sir Gwynedd|Chyngor Sir Gwynedd]] cyn symud i’r [[Coleg Normal, Bangor]] ble daeth yn Brifathro’r coleg ac yna'n Ddirprwy Is-Ganghellor Prifysgol Cymru, Bangor ac yna'n Athro Addysg yn y brifysgol honno<ref name=":0">[http://www.literaturewales.org/rhestr-o-awduron/i/141766/desc/roberts-gareth-ffowc/ Gwefan Llenyddiaeth Cymru;] adalwyd 27 Tachwedd 2015</ref>.
Ennillodd ei radd Meistr mewn Mathemateg ym Mhrifysgol Rhydychen (dosbarth cyntaf dwbl) yn 1967, ennillodd ddoethuriaeth mewn Cemeg Ddamcaniaetho o Brifysgol Nottingham yn 1970<ref name=":0" /> ac ym Mawrth 2018 ac MEd ym Mhrifysgol Cymru yn 1981. Yn ddiweddarach, fe'i gwnaed yn Gymrodor y Coleg Cymraeg Cenedlaethol.▼
▲Ennillodd ei radd Meistr mewn Mathemateg ym Mhrifysgol Rhydychen (dosbarth cyntaf dwbl) yn 1967, ennillodd ddoethuriaeth mewn Cemeg
Traddododd ddarlith ar y cyd gyda Dr Rowland Wynne yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]] ar y 7fed o Hydref 2015 ar y teitl ''Copenhagen a Chymru''<ref>https://www.llgc.org.uk/blog/?p=9976&lang=cy</ref>. Roedd y ddarlith yma'n un o gyfres o ddarlithiau gwyddonol a drefnwyd i gyd-fynd ag arddangosfa ''[https://www.llgc.org.uk/cy/casgliadau/gweithgareddau/exhibitions0/arddangosfeydd-blaenorol/dirgel-ffyrdd-natur-robert-hooke-a-gwyddoniaeth-gynnar/ Dirgel Ffyrdd]'' [https://www.llgc.org.uk/cy/casgliadau/gweithgareddau/exhibitions0/arddangosfeydd-blaenorol/dirgel-ffyrdd-natur-robert-hooke-a-gwyddoniaeth-gynnar/ ''Natur''] yn y ''Llyfrgell Genedlaethol'' rhwng y 7fed o Orffennaf 2015 a'r 9fed o Ionawr 2016<ref>https://www.llgc.org.uk/blog/?m=201506&lang=cy</ref>.
Llinell 26 ⟶ 30:
O ran ei gyfrifoldebau allanol cyfredol perthnasol: bu'n Gadeirydd panel cystadleuaeth fathemategol flynyddol yn Gymraeg ar gyfer ysgolion uwchradd mewn partneriaeth â’r Urdd (1983-) a bu'n olygydd cyfres ''Gwyddonwyr Cymru – Scientists of Wales'', [[Gwasg Prifysgol Cymru]] (2015-)
==Cyhoeddiadau==
Cychwynnodd ei yrfa gydag ymchwil mewn [[Cemeg|cemeg ddamcaniaethol]] cyn newid i addysg mathemateg, gan hefyd gwmpasu datblygiadau cwricwlaidd ac adnoddau, gyda phwyslais ar y cyd-destun Cymraeg ac addysg ddwyieithog. Ym maes cemeg ddamcaniaethol cyhoeddodd nifer o erthyglau arbenigol mewn cylchgronau gwyddonol. Mae'r cyhoeddiadau ym maes addysg ac addysg mathemateg yn cynnwys erthyglau niferus mewn cylchgronau athrawon ac adnoddau dosbarth amrywiol, ynghyd â’r canlynol:
* Roberts, Gareth (2000) Bilingualism and Number in Wales. International Journal of Bilingualism and Bilingual Education 3 (1), 44-56.
* Roberts, Gareth (gol.) (2002) Addysgu dwyieithog mewn cyrsiau HAGA – Bilingual teaching in ITET courses. ESCalate (Education Subject Centre Advancing Learning and Teaching in Education)
* Roberts, Gareth a Cen Williams (goln) (2003) Addysg Gymraeg – Addysg Gymreig. Prifysgol Bangor.
* Roberts, Gareth a W. Gwyn Lewis (goln) Trafodion Addysg – Education Transactions, Ysgol Addysg, Prifysgol Bangor.
Ers ymddeol mae wedi cyhoeddi ar gyfer cynulleidfa mwy cyffredinol ym maes hanes mathemateg a mathemateg boblogaidd, gan gynnwys:
* Roberts, Gareth (cyd-olygydd) (2012, 2013) Robert Recorde: The Life and Times of a Tudor Mathematician (Gwasg Prifysgol Cymru)
* Roberts, Gareth Ffowc (2012) Mae Pawb yn Cyfrif (Gwasg Gomer)
* Roberts, Gareth Ffowc (2013) Posau Pum Munud (Gwasg Gomer), (2014) Posau Pum Munud 2 (Gwasg Gomer), (2016) Posau Pum Munud 3 (Gwasg Gomer)
* Roberts, Gareth Ffowc (2016) Count Us In (Gwasg Prifysgol Cymru)
* Roberts, Gareth Ffowc a Helen Elis Jones (2018, 2019) Posau Bach – Mini Puzzles (Atebol Cyfyngedig)
* Roberts, Gareth Ffowc (2020, yn y wasg) Cyfri’n Cewri (Gwasg Prifysgol Cymru)
===Cyhoeddiadau ar y we===
* Gareth Ffowc Roberts, Pi-day-2015 William Jones, ''The Welshman who invented pi'' The Guardian online 14 Mawrth 2015 https://www.theguardian.com/science/alexs-adventures-in-numberland/2015/mar/14/pi-day-2015-william-jones-the-welshman-who-invented-pi
* Gareth Ffowc Roberts, ''The Conversation: How a farm boy from Wales gave the world pi'' 14 Mawrth 2016
https://theconversation.com/how-a-farm-boy-from-wales-gave-the-world-pi-55917
* Gareth Ffowc Roberts, Institute of Mathematics and its Applications, cyfraniad yn Gymraeg a Saesneg i wefan gyrfaeodd mewn mathemateg: ''Y dihafal Robert Recorde'' a ''The unequalled Robert Recorde'' (2016).<ref>http://www.mathscareers.org.uk/article/unequalled-robert-recorde/ </ref><ref>http://www.mathscareers.org.uk/article/y-dihafal-robert-recorde/ </ref>
== Bywyd personol ==
| |||