Afon Afan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
tacluso, cat
Huwbwici (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
Mae'r Afonafon Afan yn llifo i'rtua 15 millitir lawr Cwm Afan ac yn cyrraedd y môr ym [[Port Talbot|Mhorth Talbot]]. I ddechrauArdal trefcanolog fachPorth Talbot yw hen dref [[Aberafan]] oedd ar lannau'r afon ond tyfodd Aberafan i fod yn Borth Talbot erbyn heddiw.
 
Mae'r afon yn codi i'r gorllewin o Gwm Rhondda ger pentref Abergwynfi. Mae'n rhedeg i'r gorllewin rhwng fryniau serth ac yn araf yn troi i gyfeiriad de-orllewinol cyn cyrraedd y môr. Mae'r nentydd sydd yn rhedeg i mewn i'r Afan yn cynnwys y [[Pelenna]], a'r [[Corrwg]].
Mae'r afon fwy neu lai yn rhedeg i gyfeiriad y de-orllewin yn gyfochrog â'r afon Nedd ac yn rhannu rhaniad y dŵr gyda hi. I'r dwyrain mae'n ffinio ag [[Afon Cenffig]] ac yna ag [[Afon Llynfi]].
 
Nid yw tarddiad yr enw yn glir. Un theori yw ei fod yn dod o'r gair '[[mafon]]'. Un arall yw ei fod yn gyfeirad at yr afon yn dod o'r 'ban' (h.y. o'r bryniau uchel) oherwydd mae taith yr afon yn fyr ond yn serth.
Am y rhan fwyaf o'r [[19eg ganrif]] a hanner cyntaf yr [[20fed ganrif]] roedd yr afon wedi ei llygru yn ddifrifol gan y diwydiant glo a haearn.
 
Am y rhan fwyaf o'r [[19eg ganrif]] a hanner cyntaf yr [[20fed ganrif]] roedd yr afon wedi ei llygru yn ddifrifol gan y diwydiant glo a haearn. Erbyn hyn mae'r afon yn cynnal pysgod eto.
 
{{stwbyn}}