Mae amgylcheddwr yn berson sy'n ymwneud â diogelu'r amgylchedd ac sy'n eirioli drosto. Gellir ystyried amgylcheddwr yn gefnogwr i nodau'r mudiad amgylcheddol, gan warchod ansawdd yr amgylchedd naturiol trwy dadlau neu weithredu yn erbyn newidiadau i weithgareddau dynol sy'n niweidiol i'r amgylchedd.[1] Mae amgylcheddwr yn ymwneud ag athroniaeth amgylcheddaeth ac yn herio newid ninsawdd.

Amgylcheddwr
Enghraifft o'r canlynolgalwedigaeth, galwedigaeth Edit this on Wikidata
Mathymgyrchydd Edit this on Wikidata
Y gwrthwynebanti-environmentalist Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Yn y gorffennol, arferid cyfeirio at amgylcheddwyr gyda thermau dirmygus fel "greenie" a "tree-hugger".[2] Mae'r gair yn cwmpasu sbectrwm o fathau, o'r gwleidydd (megis Mary Robinson) i'r ymgyrchwyr ymarferol (megis Greta Thunberg).

Amgylcheddwyr nodedig golygu

 
Syr David Attenborough ym mis Mai 2003
 
Greta Thunberg, 2018
 
Dominique Voynet, 2008
 
Kevin Buzzacott (actifydd Cynfrodorol) yn Adelaide 2014
  • Saalumarada Thimmakka
  • Edward Abbey (ysgrifennwr, actifydd, athronydd)
  • Ansel Adams (ffotograffydd, ysgrifennwr, actifydd)
  • Bayarjargal Agvaantseren (cadwraethwr Mongolia)
  • Qazi Kholiquzzaman Ahmad (actifydd amgylcheddol ac economegydd Bangladesh)
  • David Attenborough (darlledwr, naturiaethwr)
  • John James Audubon (naturiaethwr)
  • Sundarlal Bahuguna (amgylcheddwr)
  • Patriarch Bartholomew I (offeiriad)
  • David Bellamy (botanegydd)
  • Ng Cho-nam (amgylcheddwr Hong Kong ac Athro Cysylltiol mewn Daearyddiaeth ym Mhrifysgol Hong Kong)
  • Thomas Berry (offeiriad, hanesydd, athronydd)
  • Wendell Berry (ffermwr, athronydd)
  • Chandi Prasad Bhatt (amgylcheddwr Gandhian)
  • Murray Bookchin (anarchaidd, athronydd, ecolegydd cymdeithasol)
  • Wendy Bowman, actifydd amgylcheddol o Awstralia
  • Stewart Brand (awdur, sylfaenydd Catalog y Ddaear Gyfan)
  • David Brower (ysgrifennwr, actifydd)
  • Molly Burhans (cartograffydd, actifydd)
  • Lester Brown (amgylcheddwr)
  • Kevin Buzzacott (actifydd Cynfrodorol)
  • Michelle Dilhara (actores)
  • Helen Caldicott (meddyg meddygol)
  • Joan Carling (amddiffynnwr hawliau dynol Ffilipinaidd)
  • Rachel Carson (biolegydd, ysgrifennwr)
  • Chevy Chase (digrifwr)
  • Barry Commoner (biolegydd, gwleidydd)
  • Mike Cooley (peiriannydd, undebwr llafur)
  • Jacques-Yves Cousteau (fforiwr, ecolegydd)
  • Leonardo DiCaprio (actor)
  • Rolf Disch (amgylcheddwr ac ynni solar arloeswr)
  • René Dubos (microbiolegydd)
  • Paul R. Ehrlich (biolegydd poblogaeth)
  • Hans-Josef Fell (aelod o Blaid Werdd yr Almaen)
  • Jane Fonda (actor)
  • Mizuho Fukushima (gwleidydd, actifydd)
  • Rolf Gardiner (adfywiwr gwledig)
  • Peter Garrett (cerddor, gwleidydd)
  • Al Gore (gwleidydd, cyn Is-lywydd yr Unol Daleithiau)
  • Tom Hanks (actor)
  • James Hansen (gwyddonydd)
  • Denis Hayes (amgylcheddwr ac eiriolwr pŵer solar)
  • Daniel Hooper, AKA Swampy (actifydd amgylcheddol)
  • Nicolas Hulot (newyddiadurwr ac awdur)
  • Robert Hunter (newyddiadurwr, cyd-sylfaenydd ac arlywydd cyntaf Greenpeace)
  • Tetsunari Iida (eiriolwr ynni cynaliadwy)
  • Jorian Jenks (ffermwr o Loegr)
  • Naomi Klein (ysgrifennwr, actifydd)
  • Winona LaDuke (amgylcheddwr)
  • A. Carl Leopold (ffisiolegydd planhigion)
  • Aldo Leopold (ecolegydd)
  • Charles Lindbergh (aviator)
  • James Lovelock (gwyddonydd)
  • Amory Lovins (dadansoddwr polisi ynni)
  • Hunter Lovins (amgylcheddwr)
  • Caroline Lucas (gwleidydd)
  • Mark Lynas (newyddiadurwr, actifydd)
  • Kaveh Madani (gwyddonydd, actifydd)
  • Xiuhtezcatl Martinez (actifydd)
  • Peter Max (dylunydd graffig)
  • Michael McCarthy (naturiaethwr, newyddiadurwr papur newydd, colofnydd papur newydd, ac awdur)
  • Bill McKibben (ysgrifennwr, actifydd)
  • David McTaggart (actifydd)
  • Mahesh Chandra Mehta (cyfreithiwr, amgylcheddwr)
  • Chico Mendes (actifydd)
  • George Monbiot (newyddiadurwr)
  • John Muir (naturiaethwr, actifydd)
  • Luke Mullen (actor, gwneuthurwr ffilmiau, amgylcheddwr / actifydd)
  • Hilda Murrell (botanegydd, actifydd)
  • Ralph Nader (actifydd)
  • Gaylord Nelson (gwleidydd)
  • Eugene Pandala (pensaer, amgylcheddwr, cadwraeth treftadaeth naturiol a diwylliannol)
  • Medha Patkar (actifydd)
  • Alan Pears (ymgynghorydd amgylcheddol ac arloeswr effeithlonrwydd ynni)
  • River Phoenix (actor, cerddor, actifydd)
  • Jonathon Porritt (gwleidydd)
  • Phil Radford (eiriolwr amgylcheddol, ynni glân a democratiaeth, Greenpeace Cyfarwyddwr Gweithredol)
  • Bonnie Raitt (cerddor)
  • Matthew Richardson (awdur o Ganada)
  • Hakob Sanasaryan (biocemegydd, actifydd)
  • Ken Saro-Wiwa (awdur, cynhyrchydd teledu, actifydd)
  • E. F. Schumacher (awdur Small Is Beautiful )
  • Shimon Schwarzschild (ysgrifennwr, actifydd)
  • Vandana Shiva (actifydd amgylcheddol)
  • Gary Snyder (bardd)
  • Jill Stein (ymgeisydd Arlywyddol)
  • Swami Sundaranand (yogi, ffotograffydd, awdur a mynyddwr)
  • David Suzuki (gwyddonydd, darlledwr)
  • Candice Swanepoel (model)
  • Shōzō Tanaka (gwleidydd ac actifydd)
  • Henry David Thoreau (ysgrifennwr, athronydd)
  • Greta Thunberg (actifydd)
  • J. R. R. Tolkien (ysgrifennwr)
  • Jo Valentine (gwleidydd ac actifydd)
  • Dominique Voynet (gwleidydd ac amgylcheddwr)
  • Christopher O. Ward (seilwaith dŵr)

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. "environmentalism - Ideology, History, & Types". Encyclopedia Britannica.
  2. Catherine Soanes and Angus Stevenson, gol. (2005). Oxford Dictionary of English (arg. 2nd revised). Oxford University klkPress. ISBN 978-0-19-861057-1.
  3. "Environmentalism | Learning to Give". www.learningtogive.org. Cyrchwyd 2020-10-16.