Asid lactig
Cyfansoddyn cemegol ydy asid lactig, neu i ddefnyddio'i enw systematig, 2-hydroxypropanoic acid. Mae'n chwarae rôl eitha allweddol mewn prosesau biocemegol e.e. wrth droi llaeth yn llaeth enwyn. Cafodd ei ddiffinio'n gyntaf yn 1780 gan gemegydd o Sweden, sef Carl Wilhelm Scheele. Asid carbocsylig ydyw gyda fformiwla cemegol o C3H6O3. Mae ganddo grŵp heidrocsil y drws nesaf i'r grŵp carbocsil sy'n ei wneud yn asid alffa heidrocsil (AHA). Mewn ffurf hylif, gall golli proton o'r grŵp asidig, gan gynhyrchu ion 'lactate' CH3CH(OH)COO−. Mae'n hydoddi mewn dŵr neu mewn ethanol ac yn heigroscopig.
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | par o enantiomerau  |
|---|---|
| Math | alpha hydroxy acid, hydroxy fatty acid, fatty alcohol |
| Màs | 90.031694 uned Dalton |
| Fformiwla gemegol | C₃h₆o₃ |
| Clefydau i'w trin | Dermatosis gwynebol, dermatitis |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Asid lactig mewn bwyd golygu
Mewn bwyd y ceir hyd i asid lactig fynychaf, mewn llaeth enwyn, iogwrt, ceffir a rhai mathau o gawsiau megis caws gwyn (caws colfran).