Baner Somaliland

Daeth baner Somaliland yn swyddogol ar 14 Hydref 1996. Mae'r faner yn dangos cynllun trilliw llorweddol gyda llinellau gwyrdd, gwyn a choch (o'r brig i'r gwaelod) gyda'r Shahada mewn gwyn ar y linell werdd a seren ddu bum pwynt yn y lôn wen.

Yn 1991, sefydlwyd llywodraeth ei hun yn Somalia ond nid yw annibyniaeth hunan-ddatganedig yr ardal yn cael ei chydnabod gan unrhyw wlad na sefydliad rhyngwladol.^[1]^[2] Er, bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru wedi cydnabod y wlad yn 2007, er, nad oes gan Gymru y gallu i ddarparu cydnabyddiaeth ryngwladol swyddogol.^[3]

Symbolaeth golygu

Mae'r gwyrdd yn cynrychioli cynnydd, mae'r gwyn yn cynrychioli heddwch, mae'r coch yn cynrychioli gwaed yr arwyr a fu farw dros ryddid, mae'r Shahada yn cynrychioli Islam ac mae'r seren ddu yn cynrychioli cwymp breuddwyd o Somalia Fawr.

Dyluniad golygu

Cyfeirir at y faner yng Nghyfansoddiad Somaliland, fel y'i cymeradwywyd gan refferendwm ar 31 Mai 2001:

Erthygl 7: Y Faner, yr arwyddlun a'r Gân Genedlaethol

1. Bydd baner Gweriniaeth Somaliland yn cynnwys tair rhan lorweddol, gyfochrog a chyfartal, mae gan y rhan uchaf, sy'n wyrdd, yn y canol yn Arabeg y Shahada: La Ilaha Ill-Allah, Muhammadan Rasulullah (أشهد أن لا إله إلاَّ الله و أشهد أن محمد رسول الله, "Nid oes Duw arall heblaw Allah, Muhammad yw Negesydd Allah"); mae'r rhan ganol yn wyn ac mae ganddi seren ddu yn y canol; mae'r rhan waelod yn goch.

Mae'r faner yn defnyddio'r lliwiau Pan-Arabaidd (gwyrdd, du gwyn a choch). Ar y trac gwyrdd, mae'r Shahada mewn gwyn, yn debyg i faner Arabia Sawdi.

Er bod Erthygl 7 uchod yn nodi'n glir bod yn rhaid i'r linell isaf fod yn goch, gwelwyd llawer o fersiynau gyda llinell oren glir. Amrywiad arall yw cyfeiriadedd y seren; mae gan lawer o faneri Somaliland y seren wyneb i waered ar y faner ac fe'i defnyddir yn helaeth.

Mae gan rai baneri drac gwyrdd y tynnwyd y Shahada ohono ac felly gellir eu heithrio o'r rheolau erbyn roedd yr hanner mast yn hongian o'r faner ac eraill yn dal i ysgrifennu'r Shahada dros hyd cyfan y trac gwyrdd.

Mae'r rhan fwyaf o faneri Somaliland mewn cymhareb 1:2. Mae delweddau o fflagiau ar y Rhyngrwyd yn aml yn defnyddio cymhareb 2: 3 ar gyfer y faner ar gam.^[4]

Baneri eraill golygu

Baner Prydain oedd yr faner swyddogol ei tiriogaeth tan 1903
Baner Somalia Brydeinig, 1903 hyd at 1950
Baner Somalia Brydeinig, 1950 hyd ar 26 Meh. 1960
Baner Somalia (annibynnol undeig rhwng rhan Prydain a rhan yr Eidal gynt), 26 Meh. 1960 hyd at 18 Mai 1991 die vlag van Somaliland
Baner Somaliland, 18 Mai 1991 hyd at 14 Hydref 1996
Y linell goch, sydd weithiau'n oren

Baneri Somaliland Prydain golygu

1903–1950 golygu

Pan feddiannodd Prydain yr ardal lle gorwedd Somaliland ym 1903, fe wnaethant sefydlu Gwladfa (Protectorate) a'i gwneud yn rhan o'r Ymerodraeth Brydeinig. Mabwysiadodd y Prydeinwyr faner newydd ar gyfer yr ardal a'i henwi British Somaliland. Fel llawer o wledydd y Gymanwlad, roedd y faner yn y Lluman Glas gyda'r arwyddlun ar ochr baner y faner. Yn yr achos hwn, roedd anifal y cynefin, y cwdw ar ddisg wen. Defnyddiwyd y faner yn y Llynges Somalïaidd ac ar adeiladau'r wladwriaeth yn Somaliland Prydain.

1950–1960 golygu

Ym 1950, newidiodd arwyddlun Gwarchodfa Somaliland Prydain, a chyda'r fflagiau yr oedd arni. Cadwyd pen ac ysgwyddau'r kudu a'u gosod ar ben tarian. Mae pen y kudu yn cael ei droi fel ei fod yn edrych yn syth ac yng nghanol cyrn yr afr mae Coron Prydain i gynrychioli teulu brenhinol Prydain yn ogystal â'r Ymerodraeth Brydeinig. Gosodwyd arfbais o dan ben yr afr.

Pan enillodd Somaliland Prydain annibyniaeth ar 26 Mehefin 1960, ac uno ag Somalia Eidalaidd ar 1 Gorffennaf 1 1960, aeth y faner i ddefnydd.

Protocol golygu

Mae'r llywodraeth wedi gosod egwyddorion ar gyfer defnyddio'r faner. Dylid ei drin â pharch yn ogystal â bod yn ofalus ac yn sensitif iawn. Oherwydd pwysigrwydd y Shahada i Islam, gwnaed rheoliadau arbennig ynghylch defnyddio'r faner.

Hanner y Mast golygu

Gwaherddir i Somaliaid hongian y faner ar hanner mast oherwydd ei bod yn cynnwys y Shahada (sy'n dweud mewn Arabeg: Nid oes Duw arall heblaw Allah, Muhammad yw Negesydd Allah) sy'n golygu y bydd yn an-Islamaidd ac yn amharchus i ddefnyddio'r faner yn y ffordd honno. Hyd yn oed os bydd yr arlywydd neu rywun sydd â statws llywodraeth uchel yn Somaliland yn marw, nid yw'r faner wedi'i hongian hanner mast. Pan fu farw ail Arlywydd Somaliland, Muhammad Haji Ibrahim Egal, derbyniodd angladd gwladol a mynychodd llawer o Somaliaid yr angladd ond hongian y faner drosodd, yn lle'r ystum hanner mast arferol. Os yw rhywun yn cael ei ddal yn hongian y faner ar hanner mast, gall dderbyn amser carchar neu ymddangos yn y llys ar gyhuddiad troseddol. Mae rheolau tebyg, am yr un rhesymau, yn berthnasol i faner Saudi Arabia.