Bologna
Dinas a chymuned (comune) yng ngogledd-ddwyrain yr Eidal yw Bologna (Lladin Bononia), sy'n brifddinas rhanbarth Emilia-Romagna. Saif rhwng Afon Po a mynyddoedd yr Appenninau.
 | |
 | |
| Math | cymuned, dinas, tref goleg, dinas fawr  |
|---|---|
| Poblogaeth | 387,971 |
| Pennaeth llywodraeth | Matteo Lepore |
| Cylchfa amser | UTC+01:00, UTC+2 |
| Gefeilldref/i | Leipzig, Zagreb, Bari, Valencia, Thessaloníci, St. Louis, Missouri, Kharkiv, La Plata, San Fele, Pollica, Tuzla, Coventry, Hamamatsu, Meknès |
| Nawddsant | Caterina de' Vigri, Saint Petronius |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Dinas Fetropolitan Bologna |
| Gwlad |  Yr Eidal |
| Arwynebedd | 140.86 km² |
| Uwch y môr | 54 ±1 metr |
| Yn ffinio gyda | Calderara di Reno, Casalecchio di Reno, Castenaso, Pianoro, Sasso Marconi, Zola Predosa, Anzola dell'Emilia, Castel Maggiore, Granarolo dell'Emilia, San Lazzaro di Savena |
| Cyfesurynnau | 44.4939°N 11.3428°E |
| Cod post | 40121, 40122, 40123, 40124, 40125, 40126, 40127, 40128, 40129, 40131, 40132, 40133, 40134, 40135, 40136, 40137, 40138, 40139, 40141 |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | Bologna City Council |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Maer Bologna |
| Pennaeth y Llywodraeth | Matteo Lepore |
 | |
Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan y gymuned boblogaeth o 371,337.[1]
Sefydlwyd y ddinas gan yr Etrwsciaid fel Felsina oddeutu'r flwyddyn 534 CC. Yn y 4g CC, concrwyd y ddinas gan lwyth Celtaidd y Boii, a chafodd yr enw Bononia. Daeth yn colonia Rhufeinig tua 189 CC, ac ychwanegwyd at bwysigrwydd y ddinas pan adeiladwyd y Via Aemilia yn 187 CC. Daeth yn municipium yn 88 CC, ac am gyfnod fe'i hystyrid yn ail ddinas yr Eidal.
Yn 728, cipiwyd y ddinas gan Liutprand, brenin y Lombardiaid. Yn 1088, sefydlwyd Prifysgol Bologna, Alma Mater Studiorum, y brifysgol hynaf yn y byd gorllewinol.
Adeiladau a chofadeiladau golygu
- Arca di San Domenico
- Basilica San Petronio
- Collegio di Spagna
- Palazzo d'Accursio
- Porta Saragozza
- Stadio Renato Dall'Ara
- Teatro Comunale di Bologna
Pobl o Bologna golygu
- Domenichino (1581–1641), arlunydd
- Maria Gaetana Agnesi (1718–1799), mathemategydd
- Guglielmo Marconi (1874–1937), peiriannydd
- Ottorino Respighi (1879–1936), cyfansoddwr
- Giorgio Morandi (1890–1964), arlunydd
- Rossano Brazzi (1916–1994), actor
Cyfeiriadau golygu
- ↑ City Population; adalwyd 14 Tachwedd 2022