Gemau'r Gymanwlad 1978
Gemau'r Gymanwlad 1978 oedd yr unfed tro ar ddeg i Gemau'r Gymanwlad gael eu cynnal a'r tro cyntaf i'r teitl Gemau'r Gymanwlad gael ei ddefnyddio. Edmonton, Alberta,Canada oedd cartref y Gemau rhwng 3 - 12 Awst. Daeth y bleidlias i gynnal y Gemau yn Edmonton yn ystod Gemau Olympaidd 1972 ym München gydag Edmonton yn sicrhau 36 pleidlais a Leeds yn cael 10.
| Enghraifft o'r canlynol | digwyddiad aml-chwaraeon  |
|---|---|
| Dyddiad | 1978 |
| Dechreuwyd | 3 Awst 1978 |
| Daeth i ben | 12 Awst 1978 |
| Cyfres | Gemau'r Gymanwlad |
| Lleoliad | Edmonton |
| Yn cynnwys | badminton at the 1978 Commonwealth Games |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
| 11fed Gemau'r Gymanwlad | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Campau | 128 | ||
| Seremoni agoriadol | 3 Awst | ||
| Seremoni cau | 12 Awst | ||
| Agorwyd yn swyddogol gan | Elizabeth II | ||
| |||
Cafwyd boicot o'r gemau gan Nigeria mewn protest wedi i dîm Rygbi'r Undeb Seland Newydd ymweld â De Affrica, oedd â system apartheid, ym 1976. Yn dilyn y daith ddadleuol, cafwyd boicot o Gemau Olympaidd 1976 ym Montreal, Canada, gan 28 o wledydd Affrica. Arweiniodd y boicot ym Montreal at benaethiad y Gymanwlad yn arwyddo Cytundeb Gleneagles ym 1977 fyddai'n annog cymdeithasau chwaraeon i beidio gwneud cysylltiadau chwaraeon â De Affrica[1]. Er gwaethaf y cytundeb, penderfynodd Nigeria gadw draw rhag y Gemau yn Edmonton.
Ymunodd athletwyr Bangladesh, Cyprus, Sant Kitts-Nevis, Ynysoedd Caiman ac Ynysoedd Turks a Caicos â'r Gemau am y tro cyntaf ac ychwanegwyd Gymnasteg i'r rhestr o gampau.
Chwaraeon golygu
Timau yn cystadlu golygu
Cafwyd 46 tîm yn cystadlu yng Ngemau'r Gymanwlad, 1978 gyda Bangladesh, Cyprus, Sant Kitts-Nevis, Ynysoedd Caiman ac Ynysoedd Turks a Caicos yn ymddangos am y tro cyntaf.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Tabl Medalau golygu
| Safle | Cenedl | Aur | Arian | Efydd | Cyfanswm |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Canada |
45 | 31 | 33 | 109 |
| 2 |  Lloegr |
27 | 27 | 33 | 87 |
| 3 |  Awstralia |
24 | 33 | 27 | 84 |
| 4 |  Cenia |
7 | 6 | 5 | 18 |
| 5 |  Seland Newydd |
5 | 6 | 9 | 20 |
| 6 |  India |
5 | 5 | 5 | 15 |
| 7 |  Yr Alban |
3 | 6 | 5 | 14 |
| 8 |  Jamaica |
2 | 2 | 3 | 7 |
| 9 |  Cymru |
2 | 1 | 5 | 8 |
| 10 | .svg){kind=small} Gogledd Iwerddon |
2 | 1 | 2 | 5 |
| 11 | .svg){kind=small} Hong Cong |
2 | 0 | 0 | 2 |
| 12 |  Maleisia |
1 | 2 | 1 | 4 |
| 13 |  Ghana |
1 | 1 | 1 | 3 |
 Gaiana |
1 | 1 | 1 | 3 | |
| 15 |  Tansanïa |
1 | 1 | 0 | 2 |
| 16 |  Trinidad a Tobago |
0 | 2 | 2 | 4 |
 Sambia |
0 | 2 | 2 | 4 | |
| 18 |  Bahamas |
0 | 1 | 0 | 1 |
 Papua Gini Newydd |
0 | 1 | 0 | 1 | |
| 20 |  Manu Samoa |
0 | 0 | 3 | 3 |
| 21 |  Ynys Manaw |
0 | 0 | 1 | 1 |
| Cyfanswm | 128 | 129 | 138 | 395 | |
Medalau'r Cymry golygu
Roedd 75 aelod yn nhîm Cymru.
| Medal | Enw | Cystadleuaeth | |
|---|---|---|---|
| Aur | Berwyn Price | Athletau | 110m Dros y clwydi |
| Aur | John Burns | Codi Pwysau | 100 kg |
| Arian | William Watkins | Saethu | Calibr bychan |
| Efydd | Jeff Bryce | Codi Pwysau | 100 kg |
| Efydd | Anthony Feale | Bocsio | Pwysau Welter |
| Efydd | John Russell Evans | Bowlio Lawnt | Senglau |
| Efydd | Ray Williams a James Morgan |
Bowlio Lawnt | Parau |
| Efydd | Ellis Stanbury Gwyn Evans Ian Sutherland a John Thomson |
Bowlio Lawnt | Pedwarawd |
Cyfeiriadau golygu
Dolenni allanol golygu
- (Saesneg) Gwefan swyddogol Gemau'r Gymanwlad Archifwyd 2008-07-23 yn y Peiriant Wayback.
- (Saesneg) Cyngor Gemau Gymanwlad Cymru
| Rhagflaenydd: Christchurch |
Gemau'r Gymanwlad Lleoliad y Gemau |
Olynydd: Brisbane |