Helyglys hardd

planhigyn yr ucheldir yn unig yn wreiddiol ond sydd wedi ymledu ers canol y ganrif ddiwethaf.
Chamerion angustifolium
Delwedd o'r rhywogaeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Ddim wedi'i restru: Angiosbermau
Ddim wedi'i restru: Ewdicotau
Ddim wedi'i restru: Asteridau
Urdd: Myrtales
Teulu: Onagraceae
Genws: Chamerion
Rhywogaeth: C. nobile
Enw deuenwol
Chamerion angustifolium
Carl Linnaeus
Cyfystyron

Anthemis nobilis L.

Planhigyn blodeuol sy'n frodorol o Hemisffer y De yw Helyglys hardd sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Onagraceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Chamerion angustifolium a'r enw Saesneg yw Rosebay willowherb.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Helyglys Hardd, Blodau Santes Fair, Helyglys y Coed, Llys y Clochdy, Llysiau St Mair, Milwr Coch, Procer Coch, Tanchwyn, Tanllys.

Fe'i ceir yn rhannau deheuol Hamisffer y De: o'r Isartig i rannau deheuol Affrica, De America ac Awstralia. Mae'n perthyn yn agos i'r olewyddan, yr onnen, jasmin, a'r leilac.[2] Mae'r dail wedi'u gosod bob yn ail.

Hanes ym Mhrydain golygu

Roedd hwn yn blanhigyn prin yn y 19g. cynnar, ond erbyn 1962 roedd ei ymlediad, efallai yn tarddu o ffynhonnell dramor, eisoes wedi cychwyn.[3]

Hwn oedd yr unig le y tyfai yn y cwm hwn, ar hen argau concrid:

 
Helyglys hardd yn ei flodau, Cwm Llafar, Gerlan, yn dangos ffafriaeth i adeiladwaith diweddar

Dywedir iddo hefyd gael ei ffafrio gan mannau tân.

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. Gerddi Kew; adalwyd 21 Ionawr 2015
  2. Anthony Huxley, Mark Griffiths, and Margot Levy (1992). The New Royal Horticultural Society Dictionary of Gardening. The Macmillan Press,Limited: London. The Stockton Press: New York. ISBN 978-0-333-47494-5 (set).
  3. Atlas y Fflora Prydeinig
 
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i: