John Owen (esgob)
Athro Cymraeg yng ngholeg Llanbedr Pont Steffan ac Esgob Tyddewi oedd John Owen (24 Awst 1854 – 4 Tachwedd 1926).
| John Owen | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 24 Awst 1854  Sir Gaernarfon |
| Bu farw | 4 Tachwedd 1926 Llundain |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | offeiriad |
| Swydd | esgob |
Ganed ef yn Ysgubor Wen, Sir Gaernarfon (Gwynedd). Roedd ei rieni yn Fethodistiaid Calfinaidd. Yn 1872, enillodd Owen ysgoloriaeth i Goleg yr Iesu, Rhydychen, i astudio'r clasuron a mathemateg. Daeth yn athro yn ysgol ramadeg Botwnnog, a thra yno, datblygodd ddiddordeb yn yr Eglwys Anglicanaidd.
Apwyntiwyd ef yn Athro Cymraeg yn Llanbedr yn 1879, ac ordeiniwyd ef yn ddiacon yr un flwyddyn, yna'n offeiriad yn 1880. Yn 1889, daeth yn ddeon Llanelwy, dan yr Esgob Alfred Edwards. Dychwelodd i Lanbedr fel Prifathro yn 1892, a bu'n brwydro'n hir i geisio cael Llanbedr i fod yn rhan o Brifysgol Cymru. Ni lwyddodd yn hyn, ac ni ddaeth Llanbedr yn rhan o'r Brifysgol hyd 1971.
Yn 1897, apwyntiwyd ef yn Esgob Tyddewi i olynu William Basil Jones. Bu ganddo ran amlwg yn y dadleuon a arweiniodd at ddatgysylltu'r eglwys Anglicanaidd yng Nghymru a ffurfio yr Eglwys yng Nghymru. Bu farw yn 1926, a chladdwyd ef yn Abergwili.