Llyfrgell ddata

Mae llyfrgell ddata, archif data, neu ystorfa ddata yn gasgliad o setiau data ar gyfer defnydd eilaidd mewn ymchwil. Fel rheol, mae'r llyfrgell ddata'n rhan o sefydliad academaidd, corfforaethol, gwyddonol, meddygol, llywodraethol, ac ati, a sefydlwyd ar gyfer archifo data ymchwil ac i wasanaethu defnyddwyr y sefydliad hwnnw.

Canolfan data Utah, UDA, a adnabyddir hefyd dan yr enw llawn: Intelligence Community Comprehensive National Cybersecurity Initiative Data Center.

Archifdy Data Prifysgol Essex

Mae'r llyfrgell ddata'n tueddu i gadw casgliadau data lleol ac yn darparu mynediad iddynt trwy wahanol ddulliau: CD- a DVD-ROMiau yn y gorffennol, gweinydd canolog lawrlwytho'r wybodaeth, erbyn y 2010au. Gall llyfrgell ddata hefyd danysgrifio i adnoddau data trwyddedig, global i'w hymchwilwyr eu defnyddio. Ystyrir y llyfrgell ddata hefyd yn archif data os yw'n cyrraedd y meincnodau canlynol:

• mae daliadau'r casgliad yn unigryw,
• cynigir gwasanaethau cadwraeth hirdymor, ac
• mae'n gwasanaethu cymuned ehangach (fel y mae archifau data cenedlaethol yn ei wneud).

Rhestrir y rhan fwyaf o lyfrgelloedd data cyhoeddus ar Gofrestrfa Ystorfeydd Ymchwilio Data.

Yn Awst 2001, cadarnhawyd pwysigrwydd archifo data pan gyhoeddodd Cymdeithas Lyfrgelloedd Ymchwil (Association of Research Libraries (ARL)) bapur SPEC Kit 263: Numeric Data Products and Services Archifwyd 2006-12-08 yn y Peiriant Wayback., sef canfyddiadau arolwg i gyd-sefydliadau (aelodau o'r ARL), am eu gwaith yn casglu, cadw, cynnig gwasanaethau am eu hadnoddau data. Ystyrir y papur hwn yn garreg filltir hanesyddol o fewn y maes.

Rhai cymdeithasau

• IASSIST (International Association for Social Science Information and Service Technology)
• DISC-UK Archifwyd 2006-09-25 yn y Peiriant Wayback. (Data Information Specialists Committee—United Kingdom)
• APDU (Association of Public Data Users - UDA)
• CAPDU Archifwyd 2017-09-11 yn y Peiriant Wayback. (Canadian Association of Public Data Users)

Enghreifftiau o lyfrgelloedd ac archifdai data

Gwyddorau Naturiol

• CISL Research Data Archive, Colorado
• Dryad, archifdy meddygol yn Rhydychen
• ESO/ST-ECF Science Archive Facility; ar-lein, seryddol
• Paleoclimatology Data; amgylcheddol; UDA
• Inter-university Consortium for Political and Social Research; Data ar wleidyddiaeth a chymdeithaseg; canolfan ym Mhrifysgol Michigan, UDA
• Knowledge Network for Biocomplexity
• National Archive of Criminal Justice Data [1]; cyfiawnder a chyfraith; UDA
• National Climatic Data Center; pencadlys yng Ngogledd Carolina; adnabyddir hefyd dan yr enw: National Weather Records Center (NWRC)
• National Snow and Ice Data Center NSIDC; lleoliad: Prifysgol Colorado, UDA
• National Centers for Environmental Information (NCEI); rhan o Lywodraeth UDA
• World Data Center; canolfan rhyngwladol; yn 2008 fe'i datgymalwyd i is-ganolfannau gan gynnwys World Data System (WDS)
• Data Observation Network for Earth (DataONE); llwyfan i ddata amgylcheddol; sefydlwyd yn 2009 gan National Science Foundation. UDA

Gwyddorau cymdeithasol

Am ryw reswm, o fewn y gwyddorau cymdeithasol, cyfeirir atynt fel "archifdai data". Sefydlwyd y cynharaf yn y 1950au.

• Registry of Research Data Repositories; http://www.re3data.org: cofrestr fydeang o ddata ymchwiliol
• CESSDA: https://www.cessda.eu/About/Consortium
• Consortium of European Social Science Data Archives: http://www.cessda.org/
• Archifdy Gwyddorau Cymdeithasol y Ffindir (FSD): http://www.fsd.uta.fi/
• Archifdy Data Denmarc: http://www.sa.dk/content/us/about_us ; http://www.sa.dk/dda/default.htm Archifwyd 2015-03-18 yn y Peiriant Wayback.
• Consortiwm Rhyngwladol ar Ymchwil ar Wleidyddiaeth a Chymdeithaseg: http://www.icpsr.umich.edu/
• The Roper Center for Public Opinion Research: https://ropercenter.cornell.edu/
• The Social Science Data Archive: http://dataarchives.ss.ucla.edu/ (Llundain)
• The NCAR Research Data Archive: http://rda.ucar.edu; Computational and Information Systems Laboratory at the National Center for Atmospheric Research in Boulder, Colorado.
• Cornell Institute for Social and Economic Research: https://ciser.cornell.edu/data/data-archive/

Cyfeiriadau

• Clubb, J., Austin, E., and Geda, C. "'Sharing research data in the social sciences.'" In Sharing Research Data, S. Fienberg, M. Martin, and M. Straf, Eds. National Academy Press, Washington, D.C., 1985, 39-88.
• Geraci, D., Humphrey, C., and Jacobs, J. Data Basics. Canadian Library Association, Ottawa, ON, 2005.
• Martinez, Luis & Macdonald, Stuart, "'Supporting local data users in the UK academic community'" Archifwyd 2018-05-04 yn y Peiriant Wayback.. Ariadne, rhifyn 44, Gorffennaf 2005.
• Gweler IASSIST Bibliography of Selected Works Archifwyd 2016-03-03 yn y Peiriant Wayback. am wybodaeth pellach.