Mynydd Rhiw

bryn (304m) yng Ngwynedd

Mynydd isel neu fryn yn ne-orllewin Llŷn, Gwynedd, yw Mynydd Rhiw (cyfeiriad grid SH2329). Gorwedd ei gopa 305 medr i fyny.; cyfeiriad grid SH228293. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 64 metr: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf.

Mynydd Rhiw
Mathbryn, copa Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Gwlady Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Uwch y môr304 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau52.8333°N 4.6333°W Edit this on Wikidata
Cod OSSH2285029392 Edit this on Wikidata
Manylion
Amlygrwydd240 metr Edit this on Wikidata
Rhiant gopaMynydd Rhiw Edit this on Wikidata
Map

Gorwedd Mynydd Rhiw ar arfordir de-orllewin penrhyn Llŷn, tua hanner ffordd rhwng Aberdaron ac Abersoch. Wrth droed y mynydd i'r de ceir pentref Rhiw gyda phlasdy enwog Plas-yn-Rhiw gerllaw. Disgyn llethrau'r mynydd yn bur serth i'r môr ym mhen gorllewinol Porth Neigwl, a cheir golygfeydd da dros y bae hwnnw o'r llethrau uchaf.

Ceir mast radar ar gopa Mynydd Rhiw, ond er hynny mae rhan helaeth y mynydd yn eiddo'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol ac yn dirlun arbennig o hardd.

Cyfeiria'r bardd R. S. Thomas at y mynydd yn ei lyfrau Blwyddyn yn Llŷn a Neb.

Ceir lwybrau i ben y mynydd o sawl pwynt, yn cynnwys pentref Rhiw.

Y copa golygu

Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn rhestri arbennig yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n Marilyn (mynydd). Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghŷd ar wefan “Database of British and Irish hills”.[1] Uchder y copa o lefel y môr ydy 304m (997tr). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ddiwethaf ar 28 Hydref 2001.

Archaeoleg golygu

Ceir amddiffynfa fach Castell Caeron, sy'n dyddio o Oes yr Haearn yn ôl pob tebyg, ar lethr ogledd-orllewinol Mynydd Rhiw.

Gweler hefyd golygu

Dolennau allanol golygu

Cyfeiriadau golygu