Wicipedia

Parasetamol

Mae parasetamol, a elwir hefyd yn acetaminophen neu APAP, yn feddyginiaeth a ddefnyddir i drin poen a thwymyn. Y fformiwla cemegol ar gyfer y cyffur hwn yw C₈H₉NO₂. Fe'i defnyddir fel arfer ar gyfer rhyddhad rhag poen ysgafn i gymedrol. Mae'r dystiolaeth am ei werth i leddfu twymyn mewn plant yn ansicr.[1][2] Fe'i gwerthir yn aml mewn cyfuniad â chynhwysion eraill, megis mewn llawer o feddyginiaethau ar gyfer annwyd. Defnyddir parasetamol mewn cyfuniad â meddyginiaeth opioid hefyd, ar gyfer poen mwy difrifol fel poen canser a phoen ar ôl llawdriniaeth.[3] Fe'i defnyddir fel arfer trwy ei lyncu ond mae hefyd ar gael mewn ffurf i'w gweini trwy'r rectwm neu yn fewnwythiennol. Mae effeithiau'n para rhwng dwy a phedair awr.

Parasetamol
Delwedd:N-Acetyl-p-aminophenol.svg, Paracetamol-skeletal.svg
Enghraifft o'r canlynolmath o endid cemegol Edit this on Wikidata
Mathacetamides, aromatic amide, phenols Edit this on Wikidata
Màs151.063 uned Dalton Edit this on Wikidata
Fformiwla gemegolC₈h₉no₂ edit this on wikidata
Enw WHOParacetamol edit this on wikidata
Clefydau i'w trinGorwres, poen, tueddiad at ddioddef o ffliw difrifol, nasopharyngitis edit this on wikidata
BeichiogrwyddCategori beichiogrwydd awstralia a, categori beichiogrwydd unol daleithiau america c edit this on wikidata
Rhan oresponse to paracetamol Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae parasetamol yn ddiogel, fel arfer o ddefnyddio'r dosau a argymhellir.[4] Weithiau y bydd brechau croen difrifol yn digwydd fel sgil effaith cymryd parasetamol a gall dos rhy uchel arwain at fethiant yr afu. Ymddengys ei fod yn ddiogel i'w ddefnyddio yn ystod beichiogrwydd ac wrth fwydo ar y fron.[5] Gall cleifion sy'n byw efo chlefyd yr afu ei ddefnyddio ond mewn dosau is.[6] Mae parasetamol wedi'i ddosbarthu fel poenliniarydd ysgafn.[7]. Nid oes ganddo weithgaredd gwrthlidiol sylweddol. Nid yw'n hollol glir a sut mae'r cyffur yn gweithio.[8]

Darganfuwyd parasetamol ym 1877.[9] Dyma'r feddyginiaeth fwyaf cyffredin ar gyfer poen a thwymyn yn Ewrop a'r Unol Daleithiau.[10] . Mae ar Restr Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd, sef restr o'r meddyginiaethau mwyaf effeithiol a diogel sydd eu hangen mewn system iechyd[11]. Mae parasetamol ar gael fel meddyginiaeth generig ac o dan enwau masnachol megis Anadin, Tylenol a Panadol ymhlith eraill[12] .

Cyfeiriadau golygu

  1. ↑ Meremikwu, M; Oyo-Ita, A (2002). "Paracetamol for treating fever in children". The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD003676. doi:10.1002/14651858.CD003676. PMID 12076499.
  2. ↑ De Martino, Maurizio; Chiarugi, Alberto (2015). "Recent Advances in Pediatric Use of Oral Paracetamol in Fever and Pain Management". Pain and Therapy 4 (2): 149–168. https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs40122-015-0040-z.
  3. ↑ Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN) (2008). "6.1 and 7.1.1". Guideline 106: Control of pain in adults with cancer (PDF). Scotland: National Health Service (NHS). ISBN 9781905813384.
  4. ↑ Russell, FM; Shann, F; Curtis, N; Mulholland, K (2003). "Evidence on the use of paracetamol in febrile children". Bulletin of the World Health Organization 81 (5): 367–72. PMC 2572451. PMID 12856055. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2572451.
  5. ↑ "Acetaminophen". The American Society of Health-System Pharmacists. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 5 June 2016. Cyrchwyd 16 September 2016. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  6. ↑ Lewis, JH; Stine, JG (June 2013). "Review article: prescribing medications in patients with cirrhosis - a practical guide". Alimentary pharmacology & therapeutics 37 (12): 1132–56. doi:10.1111/apt.12324. PMID 23638982.
  7. ↑ Hochhauser, Daniel (2014). Cancer and its Management. John Wiley & Sons. t. 119. ISBN 9781118468715.
  8. ↑ McKay, Gerard A.; Walters, Matthew R. (2013). "Non-Opioid Analgesics". Lecture Notes Clinical Pharmacology and Therapeutics (arg. 9th). Hoboken: Wiley. ISBN 9781118344897.
  9. ↑ Mangus, Brent C.; Miller, Michael G. (2005). Pharmacology application in athletic training. Philadelphia, Pennsylvania: F.A. Davis. t. 39. ISBN 9780803620278.
  10. ↑ Aghababian, Richard V. (22 October 2010). Essentials of emergency medicine. Jones & Bartlett Publishers. t. 814. ISBN 978-1-4496-1846-9.Check date values in: |date= (help)
  11. ↑ "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 13 December 2016. Cyrchwyd 8 December 2016. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  12. ↑ Hamilton, Richard J. (2013). Tarascon pocket pharmacopoeia : 2013 classic shirt-pocket edition (arg. 27th). Burlington, Massachusetts: Jones & Bartlett Learning. t. 12. ISBN 9781449665869.

Rhybudd Cyngor Meddygol golygu


Cyngor meddygol

Sgrifennir tudalennau Wicipedia ar bwnc iechyd er mwyn rhoi gwybodaeth sylfaenol, ond allen nhw ddim rhoi'r manylion sydd gan arbenigwyr i chi. Mae llawer o bobl yn cyfrannu gwybodaeth i Wicipedia. Er bod y mwyafrif ohonynt yn ceisio osgoi gwallau, nid ydynt i gyd yn arbenigwyr ac felly mae'n bosib bod peth o'r wybodaeth a gynhwysir ar y ddalen hon yn anghyflawn neu'n anghywir.

Am wybodaeth lawn neu driniaeth ar gyfer afiechyd, cysylltwch â'ch meddyg neu ag arbenigwr cymwys arall!

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Parasetamol&oldid=11718642"