Sian Gwenllian
Gwleidydd, cyn-newyddiadurwr ac Aelod o'r Senedd ar ran plaid Cymru yw Siân Gwenllian (ganwyd Mehefin 1956); mae'n cynrychioli etholaeth Arfon ers Mai 2016.[1] Fe'i hail-etholwyd yn 2021 gyda chanran uwch o’r bleidlais nag unrhyw ymgeisydd arall drwy Gymru benbaladr.
| Siân Gwenllian AS | |
|---|---|
.jpg) | |
| Aelod o Senedd Cymru dros Arfon | |
Deiliad | |
| Cychwyn y swydd 5 Mai 2016 | |
| Rhagflaenwyd gan | Alun Ffred Jones |
| Mwyafrif | 8,652 |
| Manylion personol | |
| Ganwyd | Mehefin 1956 Gwynedd |
| Cenedl | Cymraes |
| Plaid wleidyddol | Plaid Cymru |
| Plant | 4 |
| Alma mater | Prifysgol Aberystwyth Prifysgol Caerdyddv |
| Gwaith | Aelod o Senedd Cymru |
| Gwefan | partyofwalesarfon.org |
Cyn cael ei hethol i'r Cynulliad bu'n Gynghorydd Sir Gwynedd, dros etholaeth y Felinheli. Rhwng 2010 - 2012 roedd yn gyfrifol am bortffolio cyllid yr awdurdod. Rhwng 2012 - 2014 bu'n aelod y cabinet addysg, arweinydd plant a phobol ifanc ac yn ddirprwy arweinydd y cyngor. Yn 2014, fe'i gwnaed yn Hyrwyddwr Busnesau Bach Gwynedd, yn gyfrifol am hyrwyddo'r sector yn economi Gwynedd.
Magwraeth a bywyd personol golygu
Fe'i haddysgwyd yn Ysgol Friars, Bangor ac ym mhrifysgolion Aberystwyth a Chaerdydd. Wedi hynny bu’n newyddiadurwr efo’r BBC a HTV ym Mangor cyn dod yn gynghorydd sir dros Y Felinheli, y pentref lle'i magwyd.
Magodd Siân bedwar o blant ar ei phen ei hun wedi i’w gŵr, Dafydd Vernon o Ben-y-groes, farw o ganser yn 1999. Mynychodd ei phlant Ysgol Syr Hugh Owen yng Nghaernarfon.
Yn ystod ei chyfnod ym Mhrifysgol Aberystwyth bu'n Llywydd ar Urdd y Myfyrwyr. Bu hefyd yn Aelod o Fwrdd Llywodraethwyr ysgolion ac yn Aelod o’r Cyngor Cymuned cyn dod yn Gynghorydd Sir.
Yn y Senedd golygu
Etholwyd Siân i'r Cynulliad Cenedlaethol yn 2016 i gynrychioli etholaeth Arfon dros Blaid Cymru. Cafodd ei hail-hethol i Senedd Cymru yn 2021 gan ddyblu ei mwyayfrif a gyda 63.3% o’r bleidlais – y ganran uchaf o blith Aelodau Senedd Cymru.
Rhwng 2018 a 2021, Siân oedd llefarydd Plaid Cymru ar y Gymraeg, Addysg, Plant a Phobl Ifanc a Diwylliant. Hi hefyd oedd Prif Chwip a Dirprwy Arweinydd cabinet cysgodol Plaid Cymru tan 2023.
Ers 2021, mae Siân yn Aelod Arweiniol Dynodedig yng Nghytundeb Cydweithio Plaid Cymru gyda Llywodraeth Cymru.[1]
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Plaid Cymru hold Arfon for Siân Gwenllian. Daily Post, 6 Mai 2016 (Saesneg)