Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Wrwgwái

Mae tîm rygbi undeb cenedlaethol Wrwgwái, (llysenw Los Teros; "Y Cornchwiglod" ), yn cael ei lywodraethu gan Undeb Rygbi Wrwgwái ("Unión de Rugby del Uruguay"). Mae'n un o'r timau prawf hyna'r byd, ac mae wedi cymhwyso bedair gwaith ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd, ym 1999, 2003, 2015 ac yn fwyaf diweddar 2019. Maent un o dimau cryfaf yr Americas.

Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Wrwgwái

Lliwiau cartref Lliwiau oddi cartref
Cwpan y Byd
Ymddangosiadau	3

Mae Wrwgwái wedi bod yn gyson yn un o’r ochrau rhyngwladol ymylol gorau yn rygbi'r undeb, ar ôl curo cystadleuaeth Lefel 2 a 3 o bob cwr o’r byd. Enillodd Uruguay Bencampwriaeth Rygbi De America ym 1981, yr unig dro (cyn 2014) i dîm heblaw'r Ariannin ennill y twrnamaint. Daethant yn ail ar 19 achlysur a thrydydd o'r 9 sy'n weddill. O 2012, mae Wrwgwái wedi'i dosbarthu fel cenedl Lefel 2, sy'n caniatáu iddynt dderbyn mwy o arian gan gorff llywodraethol ryngwladol rygbi'r undeb, World Rugby.

Ei stadiwm cartref yw Estadio Charrúa yn y brifddinas, Montevideo ac mae'n dal hyd at 14,000 o bobl. Mae Estadio Domingo Burgueño hefyd wedi cael ei ddefnyddio ar gyfer rhai gemau ym Mhencampwriaeth Rygbi America.

Hanes

Wrwgwái v Chile, Pencampwriaeth De America yn Buenos Aires, 1951

Gêm Pencampwriaeth Rygbi yr Americas, 2017 Wrwgwái v Canada

Sefydlu'r Gêm

Chwaraewyd undeb rygbi ar bridd Uruguayaidd mor gynnar â'r 19g o bosibl, gydag adroddiadau bod pêl-droed rygbi yn cael ei chwarae mor gynnar â 1865, er bod gwreiddiau rygbi yn Uruguay yn parhau i fod yn ddadleuol. Waeth pwy chwaraeodd y gêm rygbi gyntaf yn Wrwgwái, mae'n amlwg bod rygbi wedi'i gyflwyno yn y wlad gan fewnfudwyr o Brydain yn y 19g, gyda'r gêm yn cael ei phoblogeiddio'n fwy gan Cynulleidfa'r Brodyr Cristnogol ("Congregation of Christian Brothers"), a oedd o darddiad Gwyddelig. Oherwydd hyn, mae gan Wrwgwái un o'r diwylliannau rygbi hynaf y tu allan i Ynysoedd Prydain, ac un o'r rhai mwyaf sefydledig yn Ne America.

Gemau Rhyngwladol Cynnar

Chwaraewyd gêm ryngwlado swyddogol gyntaf yn 1948 yn erbyn Chile, a gollodd Uruguay 21–3. Yn dilyn eu gêm gyntaf, maent yn dychwelyd i gystadleuaeth yn y Gemau Pan Americanaidd, yn gyntaf yn erbyn yr Ariannin mwy profiadol, gan arwain at golled 0-62. Yna fe wynebodd Uruguay Chile am yr eildro, gan eu trechu erbyn 8–3. Gêm olaf y gystadleuaeth oedd buddugoliaeth o 17-10 dros Brasil. Felly daeth Uruguay yn ail ym Mhencampwriaeth Rygbi answyddogol gyntaf De America.

Bu'n rhaid aros nes 1960 cyn i Wrwgwai wynebu un o bwerau rygbi Hemisffer y Gogledd, Ffrainc XV, am y tro cyntaf, gan golli o 0-59 ym Montevideo yn ystod taith yn Ne America.

Dros yr 1970au ac 1980au, timau eraill De America megis Paraguay a Brasil oedd prif wrthwynebwyr Wrwgwái. Ym 1985, ymwelodd Ffrainc â Montevideo am yr eildro i chwarae'r Teros, gan guro'r bobl leol 34–6. Yn ystod yr 1990au chwaraeodd Wrwgwái rai o'r cenhedloedd mwy fel yr Ariannin, Canada a'r Unol Daleithiau, serch hynny. Canada a'r UD roedd gemau yn llawer agosach na rhai o'u cyfarfyddiadau blaenorol. Llwyddiant enfawr iddyn nhw oedd cymhwyso ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd 1999 yng Nghymru. Fe wnaethant ennill eu gêm yn y pwll yn erbyn Sbaen, gorffennodd Wrwgwái yn drydydd yn eu pwll.

Ehangu Adennydd

Wrwgwai v Canada, Pencampwriaeth Rygbi yr Americas, 2017

Yn ystod yr 2000au cafodd Wrwgwái dechreuodd Wrwgwai chwarae timau newydd megis yr Eidal, a cafwyd Cyfres o fuddugoliaethau nodediad gan drechu Canada, 25-23; UDA 10-9, cymwyso ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd 2003 gan drechu Jeorjia 24-12.

Ond methodd y tîm gymwyso ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd 2007 a 2011 gan golli i Rwmania 12-32 ac y cyfle olaf un yn Bucharest.

Llwyddodd y tîm i gyrraedd yr 20 tîm sy'n cystadlu ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd 2015 wedi dilyn llwybr hir trwy drechu Rwsia ar sgôr gyfanredol o 57-49 yn y gyfres dwy gêm, gan ennill yr ail gêm gartref 36–27 o flaen 14,000 o gefnogwyr yn Stadiwm Charrua.

Ar Chwefror 3, 2018, cymhwysodd Los Teros ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd 2019 fel Americas 2 ar ôl curo Canada yn y cymal gartref.

Mae Wrwgwái hefyd yn un o'r chwech tîm cenedlaethol sy'n cymryd rhan yng nghystadleuaeth flynyddol Pencampwriaeth Rygbi yr Americas, a adnabir fel pencamwpwriaeth "Chwe Gwlad Americas".

Cymru ac Wrwgwái

Dim ond unwaith y bu i Wrwgwái chwarae yn erbyn Cymru cyn Cwpan Rygbi'r Byd 2019 a bu hynny mewn cwpan rygbi arall. Roedd Wrwgwái yn yr un grŵp â Chymru a bu i'r De Americanwyr golli 54-9 mewn gêm yn Stadiwm y Mileniwm, Caerdydd.

Logo

Newidiodd yr URU logo'r undeb ym mis Tachwedd 2014 yn barod ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd 2015.

• 
  Cornchwiglen De America, arwyddlun Undeb Rygbi Wrwgwái
• 
  Logo URU cyn 2014.

Record Cwpan y Byd a Chystadlaethau Eraill

Cwpan Rygbi'r Byd

1987  : heb gwahodd;

1991  : heb gymwyso;

1995  : heb gymwyso;

1999  : allan wedi'r rownd 1af;

2003  : allan wedi'r rownd 1af;

2007  : heb gymwyso;

2011  : heb gymwyso;

2015  : allan wedi'r rownd 1af;

2019  : wedi cymwyso.

Pencampwriaeth Rygbi De America

Ennill yn 1981 a 2014;

Rown derfynnol yn: 1951, 1973, 1977, 1979, 1983, 1985, 1987, 1991, 1993, 1995, 1997, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2012

Record Byd-eang

Safleoedd Rygbi'r Byd (Dynion)
30 safle uchaf ar 10 Chwefror 2020
Safle	Newid*	Tîm	Pwyntiau
1		De Affrica	094.19
2		Seland Newydd	092.11
3		Lloegr	087.80
4		Iwerddon	085.36
5		Cymru	084.28
6		Ffrainc	082.37
7		Awstralia	081.90
8		Japan	079.28
9		Yr Alban	078.58
10		Yr Ariannin	078.31
11		Ffiji	076.21
12		Georgia	072.70
13		Yr Eidal	072.04
14		Tonga	071.44
15		Samoa	070.72
16		Sbaen	068.28
17		Unol Daleithiau America	068.10
18		Wrwgwái	067.41
19		Rwmania	065.11
20		Portiwgal	062.40
21		Hong Cong	061.23
22		Canada	061.12
23		Namibia	061.01
24		Yr Iseldiroedd	060.08
25		Rwsia	059.90
26		Brasil	058.89
27		Gwlad Belg	057.57
28		Yr Almaen	054.64
29		Chile	053.83
30		De Corea	053.11
*Newid o'r wythnos flaenorol
Safleoedd blaenorol Uruguay
Ffynhonnell: World Rugby - Diweddarwyd y graff i 7 Ionawr 2019

Mae Wrwgwái wedi colli pob gêm swyddogol yn erbyn yr Ariannin, ond mae ganddi record gadarnhaol yn erbyn eu cystadleuwyr eraill yn Ne America: Chile (25 buddugoliaeth, 13 colled, 1 gêm gyfartal), Paraguay (20 buddugoliaeth, 1 gêm gyfartal) a Brasil (16 buddugoliaeth, 3 colled).

O ran timau Lefel 2, mae gan Wrwgwái gofnodion cadarnhaol gyda Phortiwgal, cofnodion niwtral â Sbaen, a chofnodion negyddol gyda'r UDA, Canada, Jeorgia, Rwmania a Rwsia.

Isod mae tabl o'r gemau rygbi cynrychioliadol a chwaraewyd gan XV cenedlaethol Uruguay ar lefel prawf hyd at 20 Awst 2019.

Opponent	Played	Won	Lost	Drawn	Win %	For	Aga	Diff
Yr Ariannin	42	0	42	0	0.00%	434	1744	−1310
Nodyn:RuA	12	3	9	0	40.00%	174	505	−331
Nodyn:RuA	2	0	2	0	0.00%	40	1010	−61
Awstralia	1	0	1	0	0.00%	3	65	−62
Gwlad Belg	1	1	0	0	100.00%	39	13	+26
Brasil	27	25	2	0	92.59%	962	201	+671
Canada	13	5	8	0	33.33%	232	370	−141
Chile	52	40	11	1	77.88%	1281	789	+493
Emerging Ireland	3	0	3	0	0.00%	43	126	−83
Nodyn:RuA	4	2	2	0	50.00%	90	89	+1
Lloegr	2	0	2	0	0.00%	16	171	−155
Ffiji	3	0	3	0	0.00%	46	154	−108
Fiji XV	1	0	1	0	0.00%	3	24	−21
Nodyn:RuA	3	1	2	0	33.33%	73	82	−9
France XV	2	0	2	0	0.00%	6	95	−89
Georgia	5	2	3	0	40.00%	72	85	−13
Yr Almaen	1	0	1	0	0.00%	21	24	−3
Hong Cong	1	1	0	0	100.00%	28	3	+25
yr Eidal	3	0	3	0	0.00%	25	92	−67
Japan	3	1	2	0	33.33%	32	88	−56
Casachstan	1	1	0	0	100.00%	44	7	+37
Moroco	2	1	1	0	50.00%	36	24	+12
Namibia	4	3	1	0	75.00%	142	112	+30
New Zealand XV	1	0	1	0	0.00%	3	64	−61
Paragwâi	26	25	0	1	96.15%	1322	238	+1084
Periw	1	1	0	0	100.00%	10	6	+4
Portiwgal	10	7	3	0	70.00%	234	142	+92
Rwmania	9	1	7	1	0.00%	85	226	−141
Rwsia	9	5	4	0	55.55%	231	215	+16
Samoa	1	0	1	0	0.00%	13	60	−47
yr Alban	1	0	1	0	0.00%	12	43	−31
Nodyn:RuA	1	0	1	0	0.00%	3	27	−24
De Affrica	3	0	3	0	0.00%	12	245	−233
South Africa President's XV	1	0	1	0	0.00%	9	37	−28
South American XV	1	1	0	0	100.00%	24	20	+4
Sbaen	12	6	6	0	50.00%	232	197	+35
Unol Daleithiau America	19	3	15	1	18.42%	317	591	−274
Feneswela	1	1	0	0	100.00%	92	8	+84
Cymru	1	0	1	0	0.00%	9	54	−45
Total	284	135	145	4	47.54%	6453	7226	−773

Dolenni

• Gwefan Swyddogol Undeb Rygbi Wrwgwái
• Record Cymru v Wrwgwái, Gwefan URC
• "Five things to know about Uruguay" Archifwyd 2019-08-30 yn y Peiriant Wayback.

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am rygbi'r undeb. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.