Rhestr baneri Cymru
(Ailgyfeiriad o Baneri Cymru)
Dyma restr baneri Cymru. Am faneri eraill a ddefnyddir yng Nghymru yn ogystal â gweddill y Deyrnas Unedig, gweler Rhestr baneri y Deyrnas Unedig. Ceir hefyd: Rhestr o arfbeisiau hanesyddol Cymru a baneri'r Eglwys yng Nghymru.
Y faner genedlaethol
golyguBaner | Dyddiad | Defnydd | Disgrifiad |
---|---|---|---|
c. 1485 (amryw) 1959 (swyddogol) |
Baner Cymru, a elwir hefyd yn Ddraig Goch | Draig goch ar drithroed (passant) ar faes gwyrdd a gwyn. |
Baner Tywysogion Cymru
golyguBaner | Dyddiad | Defnydd | Disgrifiad |
---|---|---|---|
1267-83, 1400au | Baner gwreiddiol Tywysog Cymru | Baner Teyrnas Gwynedd a ddaeth yn faner Tywysogaeth Cymru yn nheyrnasiad Llywelyn ap Gruffudd. Y llewod yn sefyll ar drithroed (passant). | |
13g | Baner Dafydd ap Gruffudd, brawd Llywelyn II. | Y llewod yn sefyll ar drithroed (passant). | |
14eg - 15g - | Baner Glyn Dŵr | Arfau Gwynedd: llewod yn sefyll ar undroed (rampant), gydag arfau Owain Lawgoch ac Owain Glyn Dŵr | |
14eg - 15g - | Baner Rhyfel, Cymru | Arfau Cymru: Draig yn sefyll ar undroed (rampant); fe'i defnyddiwyd am y tro cyntaf ym Mrwydr Twthil (1401) |
Baneri rhyfel
golyguBaner | Dyddiad | Defnydd | Disgrifiad | |
---|---|---|---|---|
1400 - c.1416 | 'Y Ddraig Aur': Codwyd hon gan Glyn Dŵr uwch dref Caernarfon ychydig cyn iddo ymosod arni a meddiannu'r dref a'r castell. | Un llew aur yn sefyll ar undroed (rampant) (Argent a dragon rampant Or). | ||
13g | 'Y Groes Naid': Baner Rhyfel Llywelyn ap Gruffudd | Croes Geltaidd melyn ar faes porffor. |
Baneri'r tywysogaethau
golyguBaner | Dyddiad | Defnydd | Disgrifiad |
---|---|---|---|
9ed ganrif - 1212 | Baner Powys ac yn ddiweddarach: Powys Wenwynwyn | Maes melyn, un llew coch ar ungoes (rampant). Tarddiad: Mathrafal. Or, a lion Gules armed and langed Azure. | |
c.1100 - c.1300 | Baner Dinefwr a'r Deheubarth | Maes melyn, un llew melyn ar ungoes (rampant). | |
c.1240 - 1282 | Baner personol Llywelyn ap Gruffudd | Tri llew coch ar deircoes ar faes gwyn. | |
c.1160 - c.1350 | Baner Madog ap Gruffudd Maelor ac yna Baner Powys Fadog | Lle du ar ungoes ar faes gwyn. |
Siroedd (traddodiadol)
golyguBaner | Dyddiad | Defnydd | Disgrifiad |
---|---|---|---|
Mawrth 2014 | Baner Sir Fôn | Tri llew aur ar ddwy goes (rampant), ar gefndir coch gyda chevrone aur | |
2012 | Baner Sir Gaernarfon | Tair eryr aur mewn rhes ar gefndir gwyrdd | |
Heb ei chofrestru | Baner Dyfed - mabwysiadur hefyd fel Baner Ceredigion | Llew aur ar ddwy goes (regardent), ar gefndir du. | |
2013 | Baner Morgannwg | Tair Chevronels wen ar gefndir coch | |
2015 | Baner Sir Feirionnydd | Tair gafr arian ar ddwy goes (rampant), gyda haul aur ar gefndir glas. | |
2011 | Baner Sir Fynwy | Tair Fleur-de-Lis aur ar gefndir glas a du. | |
Heb ei chofrestru | Baner Sir Drefaldwyn | Tri phen mul arian ar gefndir du. | |
2015 | Baner Sir y Fflint | Croes ddu arf gefndir arian gyda phedwar Brân Goesgoch, un ym mhob cornel. | |
1988 | Baner Sir Benfro | Croes aur ar gefndir glas, gyda rhosyn Tuduraidd coch a gwyn yn y canol. | |
- | Baner Sir Faesyfed | Pen baedd ar gefndir glas a melyn (streips llorweddol). |
Baneri eraill
golyguBaner | Dyddiad | Defnydd | Disgrifiad |
---|---|---|---|
1921 - | Baner Dewi Sant | Croes aur ar faes du | |
Baner yr Eglwys yng Nghymru | Croes las ar faes gwyn gyda bathodyn yr Eglwys (Croes Geltaidd) yn y canol | ||
Cynlluniwyd yn 1970 | Baner Sir Benfro | Croes felen ar faes glas gyda rhosyn Tuduraidd yn y canol | |
1960au | Baner Byddin Rhyddid Cymru | 'Yr eryr Wen': symbol o Eryr Eryri. |
Baneri'r draddodiad Seisnig
golyguBaner | Dyddiad | Defnydd | Disgrifiad |
---|---|---|---|
1962 - | Baner Tywysog Cymru (anfrodorol, Seisnig) yng Nghymru | Baner arfbais Tywysogaeth Cymru anfrodorol, Seisnig, sef baner Gwynedd/Tywysogaeth Cymru annibynnol gydag arfbais yn cynrychioli teulu brenhinol Prydain wedi'i gosod yn ei chanol |