Elizabeth Griffith

actores
(Ailgyfeiriad o Elizabeth Griffiths)

Awdur, llenor ac actores o G18 oedd Elizabeth Griffith (née Griffith) (1727 – 5 Ionawr 1793), a enwyd weithiau yn Elizabeth Griffiths.[1] 

Elizabeth Griffith
Ganwyd11 Hydref 1727 Edit this on Wikidata
Sir Forgannwg Edit this on Wikidata
Bu farw5 Ionawr 1793 Edit this on Wikidata
Cill Dara Edit this on Wikidata
DinasyddiaethGweriniaeth Iwerddon, Cymru Edit this on Wikidata
Galwedigaethactor llwyfan, ysgrifennwr, awdur ysgrifau Edit this on Wikidata

Bywgraffiad golygu

Ganwyd Elizabeth Griffith ym Morgannwg, yn ferch i reolwr Theatr Dulyn, Thomas Griffith a'i wraig Jane Foxcroft Griffith ar 11 hydref, 1727. Yn ogystal â rhoi iddi fynediad i theatr y byd, addysgwyd Elizabeth mewn Ffrangeg a llenyddiaeth Saesneg. Bu ei thad farw yn 1744, a syrthiodd y teulu i dlodi.

Ar 13 Hydref 1749 y perfformiodd ar lwyfan am y tro cyntaf, pan chwaraeodd ran Juliet gyda Thomas Sheridan yn actio rhan Romeo. Arbenigodd mewn trasiediau e.e. Jane Lan yn The Tragedy of Jane Shore gan Nicholas Rowe a Cordelia yn King Lear.

Cyfarfu â'i darpar ŵr Richard Griffith, yn 1746. Ar 12 Mai 1751, priododd y ddau yn y dirgel a ganwyd dau o blant iddynt: Catherine a Richard.

Seiliwyd ei gwaith llenyddol cyntaf ar eu partneriaeth pum mlynedd, a chyhoeddwyd A Series of Genuine Letters Between Henry and Frances mewn chwe chyfrol rhwng 1757 a 1770. Mae'r llythyrau hyn yn cynnwys llawer o gyfeiriadau at "llenyddol ac athronyddol bynciau o ddiddordeb i'r ddwy ochr, fel llythyrau Jonathan Swift ac Alexander Pope neu Swyddfeydd Cicero".[2] Daeth Letters between Henry and Frances yn llwyddiant ar unwaith.

Benthyciodd Richard, swm mawr o arian i ddatblygu  ffatri gwneud lliain ond aeth yr hwch drwy'r siop yn 1756. Yn ystod y cyfnod hwn, a tra roedd Richard yn osgoi dyledwyr y llys, incwm Griffith, drwy ysgrifennu oedd yn cynnal y teulu. Parhaodd ei gyrfa actio yn Covent Garden, yn Llundain, o 1753 i 1755,[3] er mai mân gymeriadau oedd yn eu hactio, fel arfer.

Dolenni allanol golygu

  • Millicent Tŷ, Kildare, Iwerddon [1]
  • Elizabeth Eger, 'Griffith, Elizabeth (1727-1793)', Oxford Dictionary of National Biography, Gwasg Prifysgol Rhydychen, 2004, adalwyd 11 Tach 2006

Cyfeiriadau golygu

  1. Bell's British theatre: consisting of the most esteemed English plays, Volume 30
  2. Staves, Susan.
  3. Napier, Elizabeth R. "Elizabeth Griffith."