Newyn Bengal 1943

Roedd Newyn Bengal 1943 yn un o nifer ohonynt sydd effeithio ar Bengal pan oedd yn rhan o'r Ymerodraeth Brydeinig. Credir i hyd at 4 miliwn o bobl farw.

Yn ystod blynyddoedd cynnar yr Ail Ryfel Byd, roedd yr ymerodraeth wedi dioddef nifer o golledion yn y dwyrain, gan golli Singapôr ac yna Burma i fyddin Siapan. Roedd Myanmar yn allforio reis ar raddfa fawr yn y cyfnod yma, gan gyflenwi tua 20% o anghenion Bengal. Cafodd llawr o reis ei allforio i'r Dwyrain Canol, i fwydo milwyr yno, a gwnaed y sefyllfa'n waeth gan storm a effeithiodd ar diroedd ger yr arfordir. Cred rhai haneswyr, er enghraifft Amartya Sen, mai'r hyn a achosodd y newyn oedd fod y sôn am brinder wedi peri i ffermwyr gadw gafael ar eu reis yn hytrach na'i werthu. Parodd hyn i brisiau godi, nes bod llawer o'r boblogaeth yn methu ei brynu.

Llyfryddiaeth golygu

  • Bhatia, B.M. (1985) Famines in India: A study in Some Aspects of the Economic History of India with Special Reference to Food Problem, Delhi: Konark Publishers Pvt. Ltd.
  • Padmanabhan, S.Y. The Great Bengal Famine. Annual Review of Phytopathology, 11:11-24, 1973
  • Sen, A. Poverty and Famines: An Essay on Entitlement and Deprivation, 1981, Gwasg Prifysgol Rhydychen. ISBN# 0198284632
  • Tauger, M. 2003. Entitlement, Shortage and the 1943 Bengal Famine: Another Look. The Journal of Peasant Studies 31:45 - 72