Sillafiad Sacsoneg Newydd
Un o orthograffis Sacsoneg Isel yw Sillafiad Sacsoneg Newydd (Nysassiske Skryvwyse). Mae wedi'i greu er mwyn uno pob tafodiaith yr iaith sy'n cael eu siarad yn yr Almaen ac yr Iseldiroedd. Crëwyd yr orthograffi yn 2017‒2018[1] ac eisoes yn 2018 cafodd ei lansio fel yr orthograffi a ddefnyddir ar hafan Wicipedia Sacsoneg Isel yr Iseldiroedd.[2] Yn y cyfamser, dechreuodd tudalen newyddion Werldspråke hefyd i gyhoeddi newyddion yn yr orthograffi hwn.[3][4] Yn 2019, fe estynodd y defnydd o'r orthograffi i bapurau lleol, pan ddechreuodd un o ysgrifenwyr papur Die Zeitung o dref Seborg (Almaeneg: Suderburg) ei ddefnyddio.[5] Mae'r orthograffi wedi cael ei gefnogi yn arbennig gan siaradwyr ifanc yr iaith yn ogystal yn yr Almaen ag yr Iseldiroedd.[6]
Defnydd o’r llythyron
golyguCytseiniaid
golyguCytseiniaid ffrwydrol
golygu| Llythyr | Sain yr Hen Sacsoneg |
Enghreifftiau: | Hen Sacsoneg | Sillafiad Sacsoneg Newydd |
SASS (Sacsoneg Isel Gogledd yr Almaen) | Grünnegsk (Sacsoneg Isel Gogledd yr Iseldiroedd) | Mönsterlandsk (Westföälsk yr Almaen) | Standaard Schriefwieze (Twentsk, Westföälsk yr Iseldiroedd) | Iseldireg | Almaeneg | Cyfieithiad i’r Gymraeg |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| p | p | panna opan ūp, upp |
panne oapen up |
Pann apen up, op |
paan, pane open op |
Pan uopen up |
panne oopn op |
pan open op |
Pfanne offen auf |
padell ar agor ar | |
| b | b | beki berg |
beak(e), bekke yn Westföälsk hefyd: biak(e) berg, barg |
Beek Barg |
baarg |
Biëk Biärg |
bekke bearg |
beek berg |
Bach Berg |
nant mynydd | |
| t | t | tīd lātan fat |
tyd låten vat |
Tiet laten Fatt |
tied loaten vat |
Tied laoten Fat |
tied loatn vat |
tijd laten vat |
Zeit lassen Fass |
amser gadael casgen | |
| d | d + th | thiustri mōdar rād |
düüster moder råd |
düüster Moder Raat |
duuster mouder road |
düüster Moder Raod |
duuster moder road |
duister moeder raad |
düster Mutter Rat |
gwyll mam cyngor | |
| k | k | kind brekan ik |
kind breaken, brekken ik |
Kind breken ik |
kind breken ik |
Kind briäken ik |
keend brekn ik |
kind breken ik |
Kind brechen ich |
plentyn torri fi | |
| g | g | grōni seggian slag |
gröön seggen slag |
gröön seggen Slag |
greun, gruin zeggen slag |
gröön säggen Slag |
greun zegn slag |
groen zeggen slag |
grün sagen Schlag |
gwyrdd dweud trawiad |
Cytseiniaid ffrithol
golygu| Llythyr | Sain yr Hen Sacsoneg |
Enghreifftiau: | Hen Sacsoneg | Sillafiad Sacsoneg Newydd |
SASS (Sacsoneg Isel Gogledd yr Almaen) | Grünnegsk (Sacsoneg Isel Gogledd yr Iseldiroedd) | Mönsterlandsk (Westföälsk yr Almaen) | Standaard Schriefwieze (Twentsk, Westföälsk yr Iseldiroedd) | Iseldireg | Almaeneg | Cyfieithiad i’r Gymraeg |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| w | w + hw | hwanēr wind werold |
woneyr wind werld, wearld |
wonehr Wind Welt |
wanneer wind wereld |
wän Wind Wiält |
wonneer weend weerld |
wanneer wind wereld |
wann Wind Welt |
pryd gwynt byd | |
| wr | wr | wrāka wrīvan |
wråke wryven |
Wraak wrieven |
vroak vrieven |
wroake wrievn |
wraak wrijven |
Rache reiben |
dial rhwbio | ||
| v | f + v | findan fugal biovan liof |
vinden voagel, vuggel yn Westföälsk hefyd: vuagel boaven leev |
finnen Vagel baven leef |
vinden vogel boven laif |
finnen Vuëgel buowen laiw |
veendn voggel, vogel boavn leef |
vinden vogel boven lief |
finden Vogel oben lieb |
ffeindio aderyn uwchben serchus | |
| s | s + hs | sand storm wīsian mūs fohs |
sand storm wysen muus vos |
Sand Storm wiesen Muus Voss |
zaand störm wiezen moes vos |
Sand Stuorm wisen Muus Fos |
zaand stoarm wiezn moes vos |
zand storm wijzen muis vos |
Sand Sturm weisen Maus Fuchs |
tywod storm dangos llygoden llwynog | |
| sk | sk | skip wiskian flēsk |
skip wisken vleisk, vleysk |
Schipp wischen Fleesch |
schip wissen vlees |
Schip wisken Fleesk |
schip wisken vleis |
schip wissen vlees |
Schiff wischen Fleisch |
llong sychu, glanhau cig | |
| sj | (/ʃ~s/ mewn geiriau benthyg) |
sjokolade duusj(e) |
Schokolaad Duusch |
sukkeloaden does |
Schokelaor |
sokkelaa does |
chocolade douche |
Schokolade Dusche |
siocled cawod | ||
| j | j | jukkian jār |
jöäken, jokken, jökken jår |
jöken Johr |
jeuken joar |
jocken Jaor |
jökn joar |
jeuken jaar |
jucken Jahr |
gogleisio blwyddyn | |
| h | h | hebbian hūd |
hebben huud, hüüd |
hebben Huut |
hebben hoed, huud |
häbben Huut |
hebn hoed |
hebben huid |
haben Haut |
cael croen |
Cytseiniaid atseiniol
golygu| Llythyr | Sain yr Hen Sacsoneg |
Enghreifftiau: | Hen Sacsoneg | Sillafiad Sacsoneg Newydd |
SASS (Sacsoneg Isel Gogledd yr Almaen) | Grünnegsk (Sacsoneg Isel Gogledd yr Iseldiroedd) | Mönsterlandsk (Westföälsk yr Almaen) | Standaard Schriefwieze (Twentsk, Westföälsk yr Iseldiroedd) | Iseldireg | Almaeneg | Cyfieithiad i’r Gymraeg |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| m | m | miluk kuman arm |
melk koamen, kummen yn Westföälsk hefyd: kuamen arm |
Melk kamen Arm |
melk komen, kommen aarm |
Miälk, Melk kuëmen Arm |
melk komn aarm |
melk komen arm |
Milch kommen Arm |
llaeth dod braich | |
| n | n + hn | hnut naht winnan hlōpan |
nut, noat, nöät(e) yn Westföälsk hefyd: nuat nacht winnen loupen |
Nutt, Nööt Nacht winnen lopen |
neut nacht winnen lopen |
Nuët Nacht winnen laupen |
not, noot nacht winn loopn |
noot nacht winnen lopen |
Nuss Nacht gewinnen laufen |
cneuen nos ennill rhedeg | |
| l | l + hl | hlōpan līthan fallan kald wal |
loupen lyden vallen kold wal |
lopen lieden fallen koolt Wall |
lopen lieden valen kòld waal, wale |
laupen liden fallen kolt Wol |
loopn liedn valn koald wal |
lopen lijden vallen koud wal |
laufen leiden fallen kalt Wall |
rhedeg dioddef cwympo oer wal | |
| r | r + hr | hrōpan rīki lērian ovar |
ropen ryk leyren, learen öäver, oaver |
ropen riek lehren, lihren över |
roupen riek leren over |
ropen riek läern üöwer |
roopn riek leern, learn oaver |
roepen rijk leren over |
rufen reich lehren über |
bloeddio cyfoethog dysgu tros |
Cyfeiriadau
golygu- Nysassiske Skryvwyse, Facebook
- Nysassiske Skryvwyse, YouTube