The Story of My Life (hunangofiant Benjamin William Chidlaw)

hunangofiant Benjamin William Chidlaw

Mae The Story of My Life, yn hunangofiant gan y Parchedig B W Chidlaw a gyhoeddwyd gan Argraffwasg William H. Hirst, Philadelphia ym 1890. Cyhoeddwyd amlinelliad o gynnwys y llyfr yn y Gymraeg yn gyntaf fel cyfres o erthyglau yng nghylchgrawn Y Drych. Mae'r gyfres yn dechrau gyda phennod Adgofion Boreuol ar 27 Ionawr 1876.[1] Mae'r llyfr Saesneg wedi ehangu llawer o gynnwys yr erthyglau.[2]

The Story of My Life
Clawr y llyfr
Enghraifft o'r canlynolgwaith llenyddol Edit this on Wikidata
AwdurBenjamin William Chidlaw Edit this on Wikidata
CyhoeddwrW. H. Hirst
GwladUDA
IaithSaesneg
Dyddiad cyhoeddi1890 Edit this on Wikidata
Genrehunangofiant Edit this on Wikidata
Prif bwncBenjamin William Chidlaw Edit this on Wikidata

Cefndir golygu

Mae'r gyfrol yn adrodd hanes Benjamin William Chidlaw (14 Gorffennaf 1811 -14 Gorffennaf 1892), gweinidog Presbyteraidd Cymreig a anwyd yn y Bala a bu farw yn Nolgellau, ond bu'n fyw yn yr Unol Daleithiau am ran fwyaf ei oes yn gweithio fel cenhadwr dros achos yr ysgol Sul.[3]

Cynnwys golygu

Er bod nifer o lyfrau cofiant i hen weinidogion yr oes o'r blaen yn gallu bod yn sobor o sych a diflas i'w darllen yn ein dyddiau ni, mae rhannau o My Story yn darllen fel stori antur mewn rhai penodau. Mae'r stori yn agor gyda hanes Chidlaw yn cael ei eni a'i fagu yn y Bala lle mae ei dad, amaethwr ac aelod o gapel yr Annibynwyr, wedi cael llond bol o dalu treth o 10% o'i holl gynnyrch (y degwm) i gadw Eglwys Loegr. Mae'r tad yn penderfynu mynd a'r teulu i'r America er mwyn cael tegwch a rhyddid addoliad. Mae'r llyfr yn adrodd hanes y daith o Lerpwl i Efrog Newydd ar long, a'r daith o Efrog Newydd i Radnor, Ohio mewn cert cowbois. O fewn ychydig filltiroedd i gyrraedd pen y daith mae tad Chidlaw yn farw o golera ac mae ei fam yn mynd yn ddifrifol sâl efo'r un cyflwr. Er gwaethaf marwolaeth ei dad a salwch ei fam rhaid adeiladu Caban Boncyffion er mwyn cael lle i'r teulu aros a gweithio'r tir er mwyn cael moddion iddynt fyw.

Mae'r hunangofiant yn sôn am ymdrech Childlaw i gael addysg trwy weithio am dymor er mwyn ennill digon o arian i gael addysg am dymor mewn ysgol a choleg, gweithio tymor arall, cael addysg am dymor arall ac ati. Trwy'r drefn yma mae'n llwyddo cael addysg sylfaenol, addysg uwchradd ac addysg o ddwy Brifysgol. Wedi cael ei ordeinio yn weinidog ar gapel Cymraeg yn America ceir hanes ei daith gyntaf yn ôl i Gymru, er mwyn ymarfer pregethu yn y Gymraeg. Yn ystod y daith mae'n un o'r cyntaf i gyflwyno athrawiaeth grefyddol newydd, oedd ar dân yn yr UD, Dirwest (y gred na ddylai Cristion yfed diodydd alcohol), i Gymru.

Wedi iddo gael ei benodi yn genhadwr i'r "American Sunday School Union" cawn hanes yn yr hunangofiant am ei deithiau i gyffindiroedd gorllewin America, "The Wild West", i sefydlu cannoedd o ysgolion Sul newydd.

Mae'r hunangofiant yn cofnodi ei atgofion o wasanaethu fel Caplan Milwrol yn ystod Rhyfel Cartref America a'i gyfnod fel Caplan Carchardai a chaplan ysgolion penyd i blant.

Mae copi digidol o'r llyfr ar gael i'w darllen yn di dal ar wefan Internet Archive.[4]

Penodau golygu

Mae'r gyfrol yn gynnwys y penodau canlynol:

  1. My Birthplace
  2. An Investment
  3. The Death of a Young Woman
  4. Visit Wales
  5. A Kind Offer
  6. Returning Home
  7. Anecdote of Dr Lyman Beecher
  8. A Step Onward
  9. The War Cloud of 1861
  10. The United States Sanitary Commission. Battle of Perryville. Work in the Hospitals
  11. An Appointment
  12. Resuming Missionary Work
  13. The Presbyterian Reunion at Pittsburg
  14. Departure for Wales
  15. Valley Camp Reunion

Cyfeiriadau golygu

  1. "ADGOFION BOREUOL - Y Drych". Mather Jones. 1876-01-27. Cyrchwyd 2019-09-09.
  2. Chidlaw, B. W. (Benjamin William) (1890). The story of my life. Philadelphia: W.H. Hirst.
  3. "CHIDLAW, BENJAMIN WILLIAM (1811 - 1892) | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-11-28.
  4. "Internet Archive: Digital Library of Free & Borrowable Books, Movies, Music & Wayback Machine". archive.org. Cyrchwyd 2019-11-27.