Ton sefyll

Ton sefyll
Math	Ton
Y gwrthwyneb	progressive wave
Dyddiad darganfod	1831
Yn cynnwys	node
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Pan fydd ddwy don o osgledau cyfartal yn teithio mewn cyfeiriadau cyferbyniol, megis tonnau ar linyn offeryn cerdd, bydd eu cyfuniad yn ffurfio ton sefyll.

Er enghraifft, os roddir ffurf y patrwm cyfan gan y fformiwla:

$~y=$ $~A\sin(2\pi x/\lambda +2\pi \nu t)$ $~+$ $~A\sin(2\pi x/\lambda -2\pi \nu t)$

ton sy'n teithio
yn y cyfeiriad -x ton sy'n teithio
yn y cyfeiriad +x

lle:

$y$ = y pellter (ardraws) mae'r llinyn wedi'i symud
$t$ = amser
$x$ = pellter ar hyd y llinyn
$A$ = osgled y ton
$\nu$ = amledd y ton
$\lambda$ = tonfedd y ton

gellir ddefnyiddo'r fformiwlau trigonomterig i brofi bod y patrwm sy'n canlyn yn dilyn y fformiwla hwn:

$~y=2A$ $~\times$ $~\sin(2\pi x/\lambda )$ $~\times$ $~\cos(2\pi \nu t)$

osgled sy'n amrywio
gyda safle ar hyd y llinyn digryniadau lleol
(nad yw'n teithio)

Ton sefyll ydy hwn, achos ni arddangosir bod y patrwm yn teithio.

Yn yr achos o donnau sefyll ar llinyn, rhaid i hyd cyfan y llinyn fod yn gynhwysrif cyfan o hanner-donfeddau, er mwyn i bennau'r llinyn beidio â symud. Yn y sefyllfa cyffredinol ynglŷn ag offeryn cerdd â llinynau, mae hyd y llinyn yn (un) hanner donfedd, ond weithiau gellir chwarae "harmonigau" uwch, gydag un neu fwy o lefydd yng nghanol y llinyn lle nad yw'r llinyn yn symud.

$~y=$	$~A\sin(2\pi x/\lambda +2\pi \nu t)$	$~+$	$~A\sin(2\pi x/\lambda -2\pi \nu t)$
	ton sy'n teithio yn y cyfeiriad -x		ton sy'n teithio yn y cyfeiriad +x

$~y=2A$	$~\times$	$~\sin(2\pi x/\lambda )$	$~\times$	$~\cos(2\pi \nu t)$
		osgled sy'n amrywio gyda safle ar hyd y llinyn		digryniadau lleol (nad yw'n teithio)