Cambrobrytannicae Cymraecaeve Linguae Institutiones et Rudimenta
Gramadeg Cymraeg yw Cambrobrytannicae Cymraecaeve Linguae Institutiones et Rudimenta, a gyhoeddwyd gan yr ysgolhaig Siôn Dafydd Rhys yn y flwyddyn 1592.[1] Mae'n ramadeg cynhwysfawr sy'n ymdrin â gramadeg yr iaith Gymraeg a rheolau Cerdd Dafod. Bu'n boblogaidd ymysg beirdd dadeni llenyddol y 18g, megis Goronwy Owen, ac y mae'n cynnwys awdl enghreifftiol o waith Simwnt Fychan i Birs Mostyn.[2]
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | gramadeg  |
|---|---|
Cynnwys golygu
Rhennir y llyfr 328 tudalen yn sawl rhan[1]:
- i. Cyflwyniad yn Lladin i Syr Edward Stradling o Forgannwg, noddwr y gwaith.
- ii. Rhagymadrodd yn Lladin gan Humphrey Prichard.
- iii. 'Annerch i'r Cymry' gan yr awdur, yn Gymraeg.
- iv. Gramadeg yr iaith Gymraeg.
- v. Ymdriniaeth fanwl ar reolau Cerdd Dafod.
- vi. Adran o gerddi Cymraeg enghreifftiol, o waith Beirdd yr Uchelwyr yn bennaf.
Llyfryddiaeth golygu
- Siôn Dafydd Rhys. Cambrobrytannicae Cymraecaeve Linguae Institutiones et Rudimenta. Argraffwyd yn Llundain ar ran yr awdur gan Thomas Orwin.[3]
Ceir cyfieithiad Cymraeg o gyflwyniad Lladin Siôn Dafydd Rhys yn,
- Ceri Davies, Rhagymadroddion a Chyflwyniadau Lladin 1551-1632 (Gwasg Prifysgol Cymru, Caerdydd, 1980), pennawd IX.
Ceir testun y rhagymadrodd Cymraeg gan Siôn Dafydd Rhys yn,
- Garfield H. Hughes (gol.), Rhagymadroddion 1547-1659 (Caerdydd, 1951, tt. 63-82.