Cymdeithas Bêl-droed Yr Alban
Y Scottish Football Association (a elwir hefyd yn yr SFA a'r Scottish FA; Gaeleg: Comann Ball-coise na h-Alba; Sgoteg: Scots Fitbaw Association) yw corff llywodraethu pêl-droed yn yr Alban ac mae'n gyfrifol yn y pen draw am y rheolaeth a datblygu pêl-droed yn y wlad. Mae aelodau'r SFA yn cynnwys clybiau yn yr Alban, cymdeithasau cenedlaethol cysylltiedig yn ogystal â chymdeithasau lleol. Fe'i ffurfiwyd ym ar 13 Mawrth 1873, sy'n golygu mai hon yw'r ail gymdeithas bêl-droed genedlaethol hynaf yn y byd. Ni ddylid ei ddrysu â'r Scottish Football Union, sef yr enw y cafodd Undeb Rygbi'r Alban ei adnabod cyn yr 1920au.
| UEFA | |
|---|---|
[[File: |150px|Association crest]] | |
| Sefydlwyd | 13 Mawrth 1873 |
| Pencadlys | Glasgow[1] |
| Aelod cywllt o FIFA |
|
| Aelod cywllt o UEFA | 1954 |
| Aelod cywllt o IFAB | 1886 |
| Llywydd | Alan McRae[2] |
| Is-Lywydd | Rod Petrie |
Mae Cymdeithas Bêl-droed yr Alban yn eistedd ar Fwrdd Cymdeithas Bêl-droed Rhyngwladol ('International Football Association Board') y corff sy'n gyfrifol am ddeddfau'r gêm ac sy'n cynnwys Cymru, Lloegr, Gogledd Iwerddon a FIFA ac sy'n seilio rheolau'r gêm. Mae'r SFA hefyd yn aelod o FIFA ac yn aelod sylfaenol o UEFA. Mae wedi'i leoli ym Mharc Hampden yn Glasgow. Yn ogystal, mae Amgueddfa Bêl-droed yr Alban wedi'i lleoli yno.
Mae Cymdeithas Bêl-droed yr Alban yn gyfrifol am weithredu Tîm pêl-droed cenedlaethol yr Alban, Cwpan yr Alban, Scottish Premiership a'r cynghreiriaid eraill a nifer o ddyletswyddau eraill sy'n bwysig i weithrediad y gêm yn yr Alban.
Hanes golygu
Yn dilyn ffurfio clybiau pêl-droed cynharaf yr Alban yn y 1860au, gwelwyd cynnydd cyflym mewn pêl-droed ond nid oedd unrhyw strwythur ffurfiol, ac yn aml trefnwyd gemau yn afreolaidd ac afreolaidd.
Arweiniodd Queen's Park F.C., clwb o ddinas Glasgow a sefydlwyd ym 1867, yr ymgyrch i sefydlu strwythur genedlaethol. Yn dilyn hysbyseb mewn papur newydd yn Glasgow yn 1873, mynychodd cynrychiolwyr o saith clwb (i gyda ac eithrio Vale of Leven, wedi eu lleoli yn Glasgow): Queen's Park, Clydesdale F.C., Vale of Leven, Dumbreck F.C., Third Lanark, Eastern F.C., a Granville F.C. - a cyfarfod ar 13 Mawrth 1873. Hefyd, anfonodd Kilmarnock lythyr yn nodi eu parodrwydd i ymuno.
Y diwrnod hwnnw, ffurfiodd yr wyth clwb hyn Gymdeithas Bêl-droed yr Alban, a phenderfynwyd:
"Mae'r clybiau a gynrychiolir yma yn ffurfio eu hunain yn gymdeithas ar gyfer hyrwyddo pêl-droed yn unol â rheolau'r Gymdeithas Bêl-droed a bod y clybiau sy'n gysylltiedig â'r gymdeithas hon yn tanysgrifio i chwarae cwpan her yn flynyddol, y pwyllgor i gynnig cyfreithiau'r gystadleuaeth."[4]
Timau Cenedlaethol golygu
- Tîm pêl-droed cenedlaethol yr Alban (dynion)
- Tîm 'B' pêl-droed cenedlaethol yr Alban (dynion)
- Timau cenedlaethol dynion dan-21, dan-19, dan-18, dan-17
- Bu unwaith tim semi-broffesiynol, ond diddymwyd hwnnw yn 2008.[5]
- Tîm merched pêl-droed cenedlaethol yr Alban
- Tîm cenedlaethol menywod dan-19, dan-17.
Cystadlaethau golygu
- Cynghrair genedlaethol yr Alban (Scottish Professional Football League) sef 4 adran gan gynnwys Uwch Gynghrair yr Alban - y Scottish Premiership)
- Cwpan yr Alban
- Cwpan Ieuenctid yr Alban
Clybiau sy'n aelodau o'r SFA golygu
Nodwyd bod 98 clwb yn aelodau o'r SFA yng Ngorffennaf 2019:[6]
- Pob un o'r 42 clwbs yn y Scottish Professional Football League (haen uchaf pêl-droed yr Alban sy'n cynnwys Uwch Gynghrair yr Alban
- Pob 17 clwbs yn yr Highland Football League
- Pob un o'r 16 clwbs yn y Lowland Football League
- 15 clwb yn yr East of Scotland Football League:
- 4 clwb yn y South of Scotland Football League:
- 1 clwb yn y North Caledonian Football Association|North Caledonian League
- 1 clwb yn y Scottish Junior Football Association, North Region
- 1 clwb yn y Scottish Junior Football Association, West Region|SJFA West Region
- 1 clwb yn y Caledonian Amateur Football League
Dolenni golygu
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "Contact Us - Scottish Football Association - Scottish FA". www.scottishfa.co.uk.
- ↑ "Record Turnover announced at Scottish FA AGM". www.scottishfa.co.uk. Scottish Football Association. 9 June 2015. Cyrchwyd 9 June 2015.
- ↑ James Shaw [@JGBS] (30 November 2012). "James Shaw" (Trydariad). Cyrchwyd 19 May 2017 – drwy Twitter.
- ↑ "Brief History of the Scottish Football Association". Scottish Football Association. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 July 2008. Cyrchwyd 6 December 2013.
- ↑ "SFA pulls the plug on Scots semi-pro team". The Scotsman. Johnston Publishing. 7 November 2008. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-07-02. Cyrchwyd 18 November 2013.
- ↑ https://www.scottishfa.co.uk/media/5360/club-licensing-current-update-july-2019.pdf
