D. Jacob Davies
Gweinidog Undodaidd oedd D. Jacob Davies (5 Medi 1916 – 11 Chwefror 1974) a ddaeth hefyd yn adnabyddus trwy Gymru fel darlledwr, llenor a newyddiadurwr.
| D. Jacob Davies | |
|---|---|
| Ganwyd | 5 Medi 1916  Tre-groes |
| Bu farw | 11 Chwefror 1974 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | gwleidydd, cyflwynydd radio, sgriptiwr, gweinidog yr Efengyl |
Bywyd cynnar golygu
Ganwyd ef ar 5 Medi 1916[1] ym Mhenlôn, Tregroes, ger Llandysul, yn un o bump o blant David a Mary Davies. Derbyniodd ei addysg yn Ysgol Gynradd Tregroes ac ennill ysgoloriaeth 1929 i fynychu Ysgol Ramadeg Llandysul. Aeth yn ei flaen wedi hynny i astudio yng Ngholeg Presbyteraidd Caerfyrddin ac, ar ôl cwblhau'r cwrs, cafodd ei ordeinio'n weinidog yn Capel Bach, y capel Undodaidd yn Aberystwyth. Ymrestrodd bryd hynny hefyd fel myfyriwr yn y Brifysgol a graddiodd yn 1945.
Gweinidogaeth golygu
Roedd wedi bwriadu mynd yn ei flaen i astudio ar gyfer gradd MA, ond derbyniodd alwad i fod yn weinidog ar yr eglwysi Undodaidd yn Highland Place, Aberdâr, a Hen-Dy-Cwrdd, Trecynon. Yn ogystal â chyflawni ei ddyletswyddau fel gweinidog, cyfrannodd yn fawr i fywyd y gymdeithas yn Aberdar, a chymrodd ran flaenllaw yn yr ymgyrch i sefydlu'r ysgol gynradd Gymraeg yn y dref, Ysgol Gymraeg Aberdar.
Dychwelodd i fro ei febyd yn 1957, fel gweinidog ar y tair eglwys Undodaidd yn Alltyblacca; Capel y Bryn, Cwrtnewydd; a Cwmsychbant. Arhosodd yno tan ei farwolaeth yn 1974.
Bu Davies yn ddarlledwr, yn llenor a newyddiadurwr. Bu'n olygydd ar y cylchgrawn Undodaidd, Yr Ymofynnydd. Ymgyrchodd dros hawliau pensiynwyr a Phensiynwr Cymru rhwng 1955 a 1973. Byddai'n cael ei alw i lywyddu yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru ac Eisteddfod Ryngwladol Llangollen. Roedd yn gefnogwr i Blaid Cymru, a safodd fel ymgeisydd dros y blaid yn etholiad Cyngor Sir Dyfed 1973. Daeth yn bedwerydd gyda 21 y cant o'r bleidlais.[2]
Ynghyd a'r amrywiol weithgareddau hyn, roedd Davies yn amlwg o fewn i'w enwad y tu hwnt i Gymru ac ef oedd Llywydd Cynulliad Cyffredinol yr Undodiaid ar adeg ei farwolaeth.
Marwolaeth golygu
Bu farw Jacob Davies yn sydyn ar 11 Chwefror 1974. Claddwyd ef bedwar diwrnod yn ddiweddarach ym Mynwent Bwlchyfadfa Cemetery, Talgarreg.[3]
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "DAVIES, DAVID JACOB (1916 - 1974), gweinidog, llenor a darlledwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2023-07-27.
- ↑ "Dyfed County Council Election Results 1973-1993" (PDF). The Elections Centre, Plymouth University. Cyrchwyd 8 May 2016.
- ↑ Evans, D.J. Goronwy (25 March 1983). "Cofio Jacob Davies". Cambrian News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-08-18. Cyrchwyd 10 June 2016.CS1 maint: ref=harv (link)