Llanmadog
Pentref bychan a phlwyf eglwysig yng nghymuned Llangynydd, Llanmadog a Cheriton, Sir Abertawe, Cymru, yw Llanmadog[1] (
ynganiad ) (Seisnigiad: Llanmadoc).[2] Gorwedd y pentref ar ben gorllewinol penrhyn Gŵyr, tua 12 milltir i'r gorllewin o ddinas Abertawe. Y pentref agosaf yw Cheriton ac mae'r unig ffordd i Lanmadog yn rhedeg trwy'r pentref hwnnw.
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Abertawe |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.617°N 4.253°W |
| Cod OS | SS441933 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Mike Hedges (Llafur) |
| AS/au | Carolyn Harris (Llafur) |
 | |
Llai na filltir i'r gorllewin ceir Bae Broughton gyda'i thraeth tywodlyd eang.
Yn ôl traddodiad, sefydlwyd Llanmadog gan Sant Madog, brawd Sant Cynydd, sefydlwr Llangynydd a cheir croes Geltaidd gyntefig ar faen yn y llan. Darganfuwyd carreg goffa Gristnogol gynnar yn y plwyf gyda'r arysgrif Ladin hon arno:
- VECTI FILIVS GVAN HIC IACIT
- Gorwedd Vecti fab Guan yma[3]
Genynnau pobl leol golygu
Mae genynnau'r trigolion lleol yn debyg iawn i drigolion Médoc, Bordeaux ac mae'n bosib fod y gair Madog yn llawer hŷn na Sant Madog, ac yn mynd yn ôl i'r dyddiau pan symudodd llwythi o ardal Bordeaux i'r ardal yma.
Gweler hefyd golygu
-
Eglwys Llanmadog -
Cefn yr eglwys o bensaerniaeth ddiddorol
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 5 Rhagfyr 2021
- ↑ T. D. Breverton, The Book of Welsh Saints (Cyhoeddiadau Glyndŵr, 2000), tud. 379.
Dinas
Abertawe
Trefi
Casllwchwr · Clydach · Gorseinon · Pontarddulais · Treforys · Tre-gŵyr
Pentrefi
Burry Green · Cadle · Crofty · Dyfnant · Fforest-fach · Garnswllt · Y Gellifedw · Y Glais · Llandeilo Ferwallt · Llanddewi · Llangyfelach · Llangynydd · Llanilltud Gŵyr · Llanmorlais · Llanrhidian · Llan-y-tair-mair · Y Mwmbwls · Nicholaston · Oxwich · Pen-clawdd · Pengelli · Pennard · Pentre Poeth · Pont-lliw · Port Einon · Reynoldston · Rhosili · Sgeti · Y Crwys · Ynysdawe · Ynysforgan · Ystumllwynarth
