Northern Soul

Mae Northern Soul yn is-ddiwylliant cerddorol a dawns yn seiliedig ar recordiau gan grwpiau a chantorion Americanaidd duon. Fel arfer mae recordiau Northern Soul o'r 1960au gyda churiad cyflym yn addas ar gyfer dawnsio egnïol ac acrobataidd.

Northern Soul

Dyddaid	1970au
Lleoliad	Gogledd a chanolbarth Lloegr, Gogledd Cymru
Gwreiddiau	Cerddoriaeth ddu Americanaidd Soul, R&B, Mød

Bathodyn o'r 1970au. Daeth symbol y dwrn du Black Power yn logo i Northern Soul er i bron cyfan o'r dilynwyr fod yn bobl wyn.
Roedd y gerddoriaeth a'r ffasiynau’n boblogaidd iawn yng Ngogledd Cymru..

Roedd yn boblogaidd iawn ymhlith pobl ifanc, dosbarth gweithiol yng Ngogledd a Chanolbarth Lloegr a Gogledd Cymru yn y 1970au.

Datblygiad

Datblygodd Northern Soul ar ddiwedd y 1960au. Arhosodd recordiau gyda geiriau ag enaid emosiynol, curiad dawns trwm a tempo cyflym yn boblogaidd yng nghlybiau dawns Gogledd Lloegr. Ni dilynwyd y ffasiynau diweddaraf wrth i steil cerddoriaeth Soul Americaniad newid gyda ffasiynau tua Funk a Disco.

Defnyddiwyd yr enw Northern Soul ar ddechrau'r 1970au i ddisgrifio'r dewis o recordiau a'r steil o ddawnsio mewn clybiau fel The Torch yn Stoke-on-Trent, y Twisted Wheel ym Manceinion, Blackpool Mecca ac yn bennaf The Wigan Casino.

Daeth recordiau sengl 7 modfedd prin o dechrau'r 1960au gan labeli bach nad oedd wedi bod yn llwyddiannau masnachol yn gasgliadwy iawn. Cystadlodd DJ's y clybiau i ddod o hyd i recordiau nad oedd neb arall wedi llwyddo cael gafael arnynt.

Dawnsio

Datblygodd steil o ddawnsio acrobataidd iawn wedi'i ysbrydoli gan grwpiau a chantorion fel Little Anthony & the Imperials a Jackie Wilson. Roedd y dawnswyr yn dawnsio'n unigol heb bartner neu hyd yn oed cymryd fawr o sylw o ddawnswyr o'u hamgylch. Yn wahanol i'r arfer ar gyfer pobl ifanc, y dawnsio oedd peth pwysicach y noson yn hytrach na chyfarfod cariadon. Hefyd yn groes i'r arfer, dynion oedd y dawnswyr mwyaf brwdfrydig a'r mwyafrif presennol.

Roedd sbinio yn rhan bwysig o'r steil dawns gyda'r dawnswyr gorau'n gwneud ciciau uchel, fflipiau a dropio i'r llawr yn acrobataidd iawn. Roedd y cyffur amffetamin (speed) yn gymorth i lawer o'r dawnswyr gael egni ychwanegol drwy'r nos a'r bore canlynol (roedd nosweithiau'r Wigan Casino, er enghraifft, yn mynd ymlaen tan 8am y bore canlynol).

Dillad

Roedd steil penodol o wisgo gyda dillad llydan yn gysylltiedig â'r gerddoriaeth. Y mwyaf nodweddiadol o'r steil oedd trowsus llydan 'Oxford Bags' - hyd at 30 modfedd o led. Hefyd roedd festiau, crysiau 'Ben Sherman', cotiau a sgertiau hir ac esgidiau lledr 'brogue' yn cael eu gwisgo. Roedd yr esgidiau 'brogues' gyda gwadnau lledr yn arbennig o addas ar gyfer llithro'r traed ar y llawr dawns bren. Weithiau roedd powdr talc yn cael ei daflu dros y llawr i'w wneud yn fwy llithrig.

Gan fod y nosweithiau dawnsio yn parhau dros nôs tan y diwrnod wedyn roedd y dawnswyr yn aml yn mynd a bag ar gyfer newid dillad gyda nhw. Addurnwyd y bagiau gyda bathodynnau crwn gydag enwau'r wahanol glybiau a symbol y dwrn du.

Adfywiad

Erbyn diwedd y 1970au roedd Northern Soul yn colli'i boblogrwydd a chynhaliwyd noson olaf y The Wigan Casino ym 1981. Mae'r gerddoriaeth a'r steil dawns wedi mwynhau adfywiad o ddiddordeb yn y 21ain ganrif gyda ffilmiau fel Northern Soul (2014) a Soulboy (2010), rhaglenni dogfen, nosweithiau aduniadau ac hyd yn oed sîn Northern Soul ymhlith pobl ifanc yn Japan.

Clasuron Northern Soul - detholiad y DJ Kev Roberts

---

• Do I Love You (Indeed I Do) - Frank Wilson
• Out on the Floor - Dobie Gray
• You Didn't Say a Word - Yvonne Baker
• The Snake - Al Wilson
• Long After Tonight is Over - Jimmy Radcliffe
• Seven Day Lover - James Fountain
• You Don't Love Me - Epitome of Sound
• Looking for You - Garnet Mimms
• If That's What You Wanted - Frankie Beverly & the Butlers
• Seven Days Too Long - Chuck Wood
• The Right Track - Billy Butler
• Stick By Me Baby - Salvadors
• I Really Love You - Tomangoes
• Time Will Pass You By - Tobi Legend
• Landslide - Tony Clarke
• Too Late - Larry Williams & Johnny 'Guitar' Watson
• You Don't Know Where Your Interest Lies - Dana Valery
• Walking Up a One Way Street - Willie Tee
• If You Ever Walk Out of My Life - Dena Barnes
• There's a Ghost in My House - R. Dean Taylor

Dewis DJ Richard Searling o'i hoff recordiau Northern Soul

---

• The Salvadors: Stick By Me Baby - Wiseworld (1967)
• Chubby Checker: You Just Don't Know (What You Do To Me Girl) - Cameo Parkway (1965)
• Linda Jones: I Just Can't Live My Life (Without You Babe) - Warner Seven Arts 45 (1968)
• Gloria Jones: Tainted Love - Champion 45 (1965)
• Yvonne Baker: You Didn't Say A Word - Parkway 45 (1967)
• The Vel Vets: Got To Find Me Somebody - 20th Century 45 (1966)
• Marvin Gaye: Love Starved Heart (It's Killing Me) - Tamla 45 (1966)
• Tony Clarke: Landslide US'- Chess 45 (1966)
• The Charades: The Key To My Happiness - MGM 45 (1968)
• The Dells: Run For Cover - Cadet 45 (1968)

Dolenni

• Wigan Casino yn y 1970au ar YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=7Ygo4FbVluI
• Northern Soul ar Ynys Môn, ddoe a heddiw, ar YouTube https://www.youtube.com/watch?v=qSBkTlwTPjE
• Noson Northern Soul, Biwmares, 2011 ar Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=3E21GMoGNHU
• Noson Northern Soul yn Neuadd y Dref Llandudno, 2008 ar YouTube https://www.youtube.com/watch?v=JJZZzveoY10