Val Camonica

Val Camonica
Math	dyffryn
	Roh-putèr-Val Chamuongia.ogg, Roh-vallader-Val Chamuongia.ogg
Poblogaeth	115,221
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Lombardian Alps and Prealps
Sir	Talaith Brescia, Talaith Bergamo
Gwlad	Yr Eidal
Arwynebedd	1,347 km²
Gerllaw	Oglio
Cyfesurynnau	46.0075°N 10.3475°E
Cadwyn fynydd	Adamello-Presanella Alps
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Cwm yn ardal Alpaidd Lombardia yn Yr Eidal yw Val Camonica. Gorwedd yn rhan uchaf dyffryn Afon Oglio, i fyny'r afon o Lyn Iseo. Mae'r rhan fwyaf o'r cwm yn rhan o dalaith Brescia.

Mae Val Camonica yn enwog fel cartref y casgliad mwyaf o luniau carreg yn yr Eidal is-Alpaidd. Yno y cerfiwyd tua 250,000 o petroglyphiau ar gerrig gan aelodau o lwyth y Camunni o tua 8000 CC ymlaen. Maent yn cynnwys motifau cosmologaidd, ffigurol a chartograffaidd, weithiau'n lluniau unigol ond hefyd yn gyfuniadau o luniau sy'n ffurfio cyfresi anferth o olygfeydd hela a lluniau defodol.

Fe ddaethant i sylw'r byd am y tro cyntaf yn 1909, pan ddarganfu'r daearyddwr Bresciaidd Walter Laeng ddau betroglyph yn Pian del Greppe ger Cemmo. Ers y 1950au mae degau o filoedd o'r lluniau hyn wedi cael eu catalogio fel rhan o brosiect sy'n dal i fynd ymlaen heddiw. Yn 1979 ychwanegodd UNESCO y safle i'w rhestr o luniau ar garreg byd-eang.

Parciau o graig celf golygu

N°	Name	Municipality	Coordinates
1.	Parco nazionale delle incisioni rupestri di Naquane	Capo di Ponte	46°01′32″N 10°20′57″E / 46.02556°N 10.34917°E / 46.02556; 10.34917
2.	Parco archeologico nazionale dei Massi di Cemmo	Capo di Ponte	46°01′52″N 10°20′20″E / 46.03111°N 10.33889°E / 46.03111; 10.33889
3.	Parco archeologico comunale di Seradina-Bedolina	Capo di Ponte	46°02′00″N 10°20′29″E / 46.03333°N 10.34139°E / 46.03333; 10.34139
4.	Parco archeologico di Asinino-Anvòia	Ossimo	45°57′19″N 10°14′47″E / 45.95528°N 10.24639°E / 45.95528; 10.24639
5.	Parco comunale delle incisioni rupestri di Luine	Darfo Boario Terme	45°53′20″N 10°10′46″E / 45.88889°N 10.17944°E / 45.88889; 10.17944
6.	Parco comunale archeologico e minerario di Sellero	Sellero	46°03′26″N 10°20′29″E / 46.05722°N 10.34139°E / 46.05722; 10.34139
7.	Parco archeologico comunale di Sonico	Sonico	46°10′7″N 10°21′20″E / 46.16861°N 10.35556°E / 46.16861; 10.35556
8.	Riserva naturale Incisioni rupestri di Ceto, Cimbergo e Paspardo	Ceto (Nadro) Cimbergo Paspardo	46°01′6″N 10°21′10″E / 46.01833°N 10.35278°E / 46.01833; 10.35278

Llyfryddiaeth golygu

Emmanuel Anati, Camonica Valley (Llundain, 1965). Cyfieithiad o'r Ffrangeg La civilisation du Val Camonica (1960).