Actiwari
Un sy'n arbenigo mewn effeithiau ariannol ansicrwydd a pheryglon yw actiwari. Mae actiwarïaid yn deall systemau diogelu ariannol yn drylwyr, gan ddefnyddio modelau mathemategol.[1]
| Enghraifft o'r canlynol | galwedigaeth  |
|---|---|
| Math | ystadegydd, insurance expert |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae actiwarïaid yn cloriannu tebygolrwydd gwahanol ddigwyddiadau, ac yn meintioli'r canlyniadau a ddaw ohonynt. Eu hamcan yw lleihau'r colledion ariannol a emosiynol a ddaw yn sgîl digwyddiadau anymunol. Er enghraifft, gan nad oes modd osgoi marwolaeth, mae'n ddefnyddiol ceisio lleihau effeithiau ariannol marwolaeth. Mae ymafael â phroblemau o'r fath yn gofyn meistrolaeth o reoli asedau, rheoli rhwymedigaethau a phrisiad. Er mwyn llunio a chynnal cynlluniau sy'n rheoli risg, mae angen sgiliau dadansoddol yn ogystal â gwybodaeth ym meysydd busnes, ymddygiad dynol, a systemau gwybodaeth.[2]
Yn 2002 a 2009, casgliad arolwg yn y Wall Street Journal oedd mai actiwariaeth oedd y swydd ail orau yn Unol Daleithiau America.[3][4] Defnyddiodd yr arolwg chwe maen prawf: awyrgylch, incwm, rhagolygon cyflogi, gofynion corfforol, sicrwydd a straen.
