Addysg feddygol Cymru

Mae Addysg feddygol Cymru yn cynnwys addysg myfyrwyr meddygol a doctoriad yng Nghymru.

Ysgolion meddygol

golygu

Mae tair ysgol feddygol yng Nghymru, Ysgol Feddygaeth Prifysgol Caerdydd, Ysgol Feddygaeth Prifysgol Abertawe ac Ysgol Feddygol Gogledd Cymru.

 
Ysgol Feddygol Prifysgol Abertawe - adeilad Gwyddor Data

Caerdydd yw'r ysgol feddygaeth hynaf yng Nghymru a sefydlwyd ym 1893,[1][2] a sefydlwyd Abertawe fel ysgol glinigol yn 2001 ac yna fel ysgol feddygol yn 2004. Derbyniodd hawliau dyfarnu annibynnol yn 2014.[3] Ar gyfer mynediad 2024, mae Caerdydd yn cynnig cwrs meddygaeth israddedig pum mlynedd gyda chyfanswm o 295 o leoedd a chwrs ôl-raddedig pedair blynedd gyda deg lle. Mae'n rhaid graddio o gwrs bwydo 3 blynedd cydnabyddedig.[4][5] Mae Abertawe yn cynnig cwrs mynediad graddedig pedair blynedd gyda 142 o leoedd.[6]

Ers 2019, mae Prifysgol Bangor yn cynnig cwrs Meddygaeth Mynediad i Raddedigion mewn cydweithrediad â Phrifysgol Caerdydd.[7][8] Ym mis Ionawr 2023, cadarnhawyd y byddai Prifysgol Bangor yn ffurfio Ysgol Feddygol Gogledd Cymru, yn addysgu ac yn dyfarnu cyrsiau pedair blynedd mynediad graddedig a chyrsiau israddedig pum mlynedd o fis Medi 2024.[9] [10] [11] Agorodd Ysgol Feddygol Gogledd Cymru yn swyddogol ar 3 Hydref 2024 gyda'r ysgol yn derbyn 80 o fyfyrwyr a'r disgwyl i gynyddu nifer y myfyrwyr yn raddol hyd nes cyrraedd 140 y flwyddyn o 2029-30 ymlaen.[12]

Addysg cyfrwng Cymraeg

golygu

Byddai gan fyfyrwyr meddygaeth yng Nghymru yr opsiwn i astudio o leiaf 30% o’u gradd yn y Gymraeg am y tro cyntaf o 2015 ymlaen yn ôl y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, gan dderbyn ysgoloriaeth.[13][14] Yn 2021 roedd 71 o fyfyrwyr yng Nghymru yn dilyn eu hastudiaethau meddygol yn Gymraeg.[14]

Yn 2017 bu cyfres deledu chwe rhan, Doctoriaid Yfory, yn dilyn myfyrwyr o Brifysgol Caerdydd a oedd yn gallu defnyddio’r Gymraeg fel rhan o’r hyfforddiant, gan eu paratoi’n arbennig i weithio yn ardaloedd gyda nifer uwch a siaradwyr Cymraeg.[15]

 
Ysbyty Athrofaol Cymru, Parc y Mynydd Bychan, Caerdydd

O 2023 ymlaen bydd pob myfyriwr meddygol yn ail flwyddyn Ysgol Feddygol Caerdydd yn derbyn hyfforddiant iaith Gymraeg gorfodol. Gall myfyrwyr ddewis bod yn rhan o’r ffrydiau rhugl, di-rhugl a di-Gymraeg, gan ganiatáu hyfforddiant wedi’i deilwra i'r myfyrwyr. Dywedodd Awen Iorwerth, darlithydd clinigol yn ysgol feddygol Caerdydd;

"Rydym yn gwybod fod derbyn gofal gan rywun sy'n cydnabod ac - o bosib - yn siarad eich mamiaith yn arwain at ganlyniadau a boddhad gwell.

"Mae ymchwil ddiweddar wedi dangos bod myfyrwyr meddygol sydd â sgiliau Cymraeg yn fwy tebygol o aros a gweithio yng Nghymru ar ôl graddio.

"Mae'r brifysgol yn ceisio sicrhau bod y rhaglen beilot hon yn cael ei sefydlu yn rhan o hyfforddiant meddygol erbyn 2023.

"Y nod yn y pen draw ydy gwella profiad cleifion o ofal iechyd a lleihau gorbryder, yn ogystal ag annog y myfyrwyr i aros yng Nghymru, i wasanaethu poblogaeth ddwyieithog ar ôl iddyn nhw raddio."[16]

Addysg ôl-raddedig

golygu

Ysgol Sylfaen

golygu

Rheolir Rhaglen Sylfaen Cymru gan Ysgol Sefydledig Cymru sydd wedi'i lleoli o fewn Addysg a Gwella Iechyd Cymru (AaGIC). Mae'r swyddfeydd yn Nantgarw, De Cymru.[17]

Rhaglen Sylfaen Cymraeg Heb Bâr: Gall Meddygon Sylfaen ddewis lleoliadau Blwyddyn Sylfaen 2 yn dilyn dechrau eu hyfforddiant Sylfaen a gallant wneud cais am leoliad unrhyw le yng Nghymru, waeth beth fo'u lleoliad Blwyddyn Sylfaen 1. Mae'r rhaglenni Sylfaen yng Nghymru yn bodloni'r cymhwysedd clinigol fel sy'n ofynnol gan Gwricwlwm y Rhaglen Sylfaen a safonau cenedlaethol y Cyngor Meddygol Cyffredinol (GMC) ac yn caniatáu cofrestriad GMC llawn.[17]

Hyfforddiant Arbennigol

golygu

Meddyg Cyffredinol (GP)

golygu

Er mwyn hyfforddi fel meddyg cyffredinol (meddyg teulu), ar ôl cwblhau'r Rhaglen Sylfaen, rhaid i feddyg gwblhau tair blynedd o hyfforddiant arbenigol. Mae hyn yn cynnwys lleiafswm o 12 i 18 mis o swyddi mewn amrywiaeth o arbenigeddau ysbyty - yn aml gan gynnwys pediatreg, seiciatreg, geriatreg ac obstetreg a gynaecoleg.[18]

Arbenigedd Ysbyty

golygu

Mae'r amser a gymerir i raddio o ysgol feddygol i ddod yn ymgynghorydd yn amrywio o arbenigedd i arbenigedd ond gall fod yn unrhyw beth o 7 i dros 10 mlynedd.[19]

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. Owen Picton Davies. "Thomas, Sir William James (1867-1945), Baronet, coalowner, philanthropist". Dictionary of Welsh Biography. National Library of Wales. Cyrchwyd 27 November 2018.
  2. "Alun Roberts, The Welsh National School of Medicine: The Cardiff Years, 1893–1931". academic.oup.com. Cyrchwyd 2022-12-19.
  3. "SWANSEA UNIVERSITY MEDICAL SCHOOL Continuing Excellence: Strategy for Growth 2018 - 2021" (PDF). Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2022-12-19. Cyrchwyd 2023-05-19.
  4. "Medicine". Cardiff University (yn Saesneg). 2021-10-20. Cyrchwyd 2023-05-19.
  5. "School of Medicine Undergraduate Degree Programmes Entry 2024" (PDF). Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2023-05-19. Cyrchwyd 2023-05-19.
  6. "Swansea University to train even more medical students". Swansea University (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-05-19.
  7. "Graduate Entry Medicine". Bangor University (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-12-19.
  8. "Medicine: North Wales* MBBCh". Bangor University (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-12-17.
  9. "New north Wales medical school to start training Wales' future doctors". GOV.WALES (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-01-26.
  10. "North Wales Medical School: Medicine and Graduate Entry Medicine (BM BS)". Bangor University (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-05-19.
  11. "Medical school "will make huge difference to North Wales', says local MS". Wrexham.com (yn Saesneg). Cyrchwyd 2024-06-11.
  12. "Agor ysgol feddygol newydd yn y gogledd yn 'garreg filltir'". newyddion.s4c.cymru. 2024-10-04. Cyrchwyd 2024-10-04.
  13. "Cyfle i fyfyrwyr meddygol astudio trwy'r Gymraeg". BBC Cymru Fyw. 2014-12-11. Cyrchwyd 2023-02-04.
  14. 14.0 14.1 "Cyfraniad 'amhrisiadwy' meddygon Cymraeg y dyfodol". BBC Cymru Fyw. 2021-06-15. Cyrchwyd 2023-02-04.
  15. "Doctoriaid Yfory looks at a year in the life of Welsh student doctors". Daily Post (yn Saesneg). North Wales. 21 October 2017. Cyrchwyd 2022-12-18.
  16. "Myfyrwyr meddygol Prifysgol Caerdydd i ddysgu sgiliau Cymraeg". BBC Cymru Fyw. 2022-11-18. Cyrchwyd 2023-02-04.
  17. 17.0 17.1 "Sylfaen". AaGIC. Cyrchwyd 2023-05-19.
  18. "CCT". www.rcgp.org.uk. Cyrchwyd 2021-12-29.
  19. "Adapting for the future: flexibility of UK postgraduate training". Surgery 38 (10): 670–674. 2020. doi:10.1016/j.mpsur.2020.07.004. PMC 7456398. PMID 32904590. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=7456398.