Afon Medway
Afon yng Nghaint gyda hyd byr yng Ngorllewin Sussex, De-ddwyrain Lloegr, yw Afon Medway. Mae'n codi yn y Weald yng Ngorllewin Sussex ger pentref Turners Hill, ac yn llifo tua'r gogledd ac wedyn i'r dwyrain am 110 km (70 mi) trwy Gaint i aberu yn Afon Tafwys ger Sheerness. Ar ei ffordd mae'n llifo trwy Tonbridge, Maidstone, Rochester, Chatham a Gillingham. Mae ganddi ddalgych o 2,400 km² (930 mi²) – y dalgylch ail fwyaf yn ne Lloegr ar ôl Afon Tafwys – sy'n cynnwys chwe phrif isafon a llawer o lednentydd llai.
 | |
| Math | afon  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Ardal Canol Sussex, Bwrdeistref Tonbridge a Malling, Medway |
| Gwlad |  Lloegr |
| Cyfesurynnau | 51.4492°N 0.7383°E, 51.1767°N 0.1475°W, 51.4492°N 0.7383°E |
| Tarddiad | Turners Hill |
| Aber | Afon Tafwys |
| Llednentydd | Afon Eden, East Malling Stream, Loose Stream, Afon Beult, Afon Bourne, Afon Len, Afon Teise, Wateringbury Stream |
| Dalgylch | 2,409 cilometr sgwâr |
| Hyd | 113 cilometr |
| Arllwysiad | 90 ±0.001 metr ciwbic yr eiliad |
 | |
Dyma'r prif isafonydd:
- Afon Eden
- Afon Bourne
- Afon Teise
- Afon Beult
- Afon Loose neu Loose Stream
- Afon Len
Yn y gorffennol roedd yr afon yn bwysig fel ffordd o gludo nwyddau, a byddai cychod trwm yn mynd i fyny'r afon cyn belled â Tonbridge. Mae un ar ddeg o lociau rhwng Allington a Tonbridge
Brwydr Afon Medway
golyguYn y flwyddyn OC 43 ymladdwyd brwydr fawr rhwng llwyth Celtaidd y Catuvellauni a'r Rhufeiniaid ar lan yr afon, ar safle rhywle yng nghyffiniau Rochester. Caradog a’i frawd Togodumnus a arweiniodd lluoedd y Catuvellauni yn erbyn y fyddin Rufeinig dan Aulus Plautius. Gorchfygwyd hwy gan y Rhufeiniaid yn y frwydr honno ac mewn brwydr arall ar lan Afon Tafwys wedyn a chymerodd y llengoedd feddiant ar diriogaethau’r llwyth. Lladdwyd Togodumnus yn y brwydro, ond dihangodd Caradog tua’r gorllewin i deyrnas y Silwriaid.
