Amu Darya
Afon yng Nghanolbarth Asia yw'r Amu Darya, hefyd afon Oxus neu afon Amu. Fe'i ffurfir pan mae afon Vakhsh ac afon Pamir yn ymuno. Mae ei dalgylch yn cynnwys Affganistan, Tajicistan, Tyrcmenistan ac Wsbecistan.
Math | afon |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Sir | Ghor |
Gwlad | Tyrcmenistan, Tajicistan, Affganistan, Wsbecistan |
Uwch y môr | 29 metr |
Cyfesurynnau | 37.106°N 68.3063°E, 44.1083°N 59.6811°E |
Tarddiad | Afon Pamir |
Aber | South Aral Sea |
Llednentydd | Afon Kunduz, Afon Kofarnihon, Afon Surxondaryo, Afon Sherabad, Afon Zeravshan, Afon Khulm, Afon Vakhsh, Afon Panj |
Dalgylch | 309,000 cilometr sgwâr |
Hyd | 2,620 cilometr |
Arllwysiad | 1,400 metr ciwbic yr eiliad |
Mae'r afon tua 2,400 km o hyd, a gellir ei mordwyo am tua 1,450 km. Ar un adeg roedd yr Amu Darya yn llifo i Fôr Aral, ond erbyn hyn mae'n dirwyn i ben yn anialwch Kyzyl Kum, Tyrcmenistan, lle mae'n diflannu i'r tywod.